คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

เข้าสติปัฏฐานเลย ดํารงสติเฉพาะหน้า รู้ลมเลย ตรงๆเบาๆ ไม่ต้องไปกด ไม่ต้องไปบังคับ ไปข่ม แม้นมีการกําหนดหรือเจตนาในการตั้งใจหายใจก็ตามที แต่สติมันไม่ได้ไปรู้ตรงนั้น จิตนิ่งอยู่ สติมันรู้แค่ลมที่ผ่านออกไป ที่ลมผ่านเข้ามา ในจุดที่มันรู้สึกได้ สบายๆเบาๆ

รู้ตรงๆอย่างนี้กายมันก็จะสงบนิ่งขึ้นไปเรื่อยๆ ลมมันก็จะค่อยๆละเอียดลงไปเรื่อยๆ จนถึงลมสงบกายสงบ มีการหายใจอยู่ เวลากายสงบลมสงบจิตสงบ มีการหายใจอยู่ มีความรู้สึกที่เกิดขึ้นจากความสงบนั้น ตรงนั้นสติก็ไปรู้ความรู้สึก ตอนนี้รู้ลมลงไป รู้ลมลงไป ลมเป็นอย่างไรรู้อย่างนั้น ความละเอียดลออของลมมันก็จะปรากฏขึ้นมาเรื่อยๆพร้อมกับความสงบของกาย จนถึงมีความรู้สึกเกิดขึ้นในท่ามกลางของความสงบ แต่ไม่ใช่นั่งขวนขวายเพื่อที่จะหาความสงบ ความสงบไม่สามารถเกิดได้จากการขวนขวาย พอเรายิ่งขวนขวายมากไปเท่าใดจิตมันจะยิ่งดิ้นรน เมื่อจิตดิ้นรนมันไม่สงบ กายก็จะไม่สงบ ลมก็จะไม่สงบ ความรู้สึกที่เกิดขึ้นจากการขวนขวายความสงบ ความสงบนั้นเป็นตัวหลอก

จิตหนึ่งขณะจิตหนึ่ง จิตนิ่งมีสติรู้ลม เกิดเป็นบริบทของสติปัฏฐานที่สมบูรณ์ ในขณะจิตหนึ่งที่เกิดพร้อมกับลมหายใจออก ขณะจิตหนึ่งเกิดพร้อมกับลมหายใจเข้า ขณะจิตหนึ่งเกิดพร้อมกับลมหายใจออก ขณะจิตหนึ่งเกิดพร้อมกับลมหายใจเข้า ในขณะจิตหนึ่งนั้นน่ะ จิตนั้นน่ะนิ่งอยู่ตรงนั้น มีสติรู้ลมออก มีสติรู้ลมเข้า ในขณะจิตหนึ่งที่เป็นสติปัฏฐาน ในขณะจิตนั้นเกิดพร้อมกับลมหายใจออก ในขณะจิตนั้นเกิดพร้อมกับลมหายใจเข้า ในขณะที่สติรู้ลมหายใจออกจิตก็นิ่งอยู่ตรงนั้น ในขณะที่สติรู้ลมหายใจเข้า จิตก็นิ่งอยู่ตรงนั้นเป็นขณะๆไป ความบริสุทธิ์แห่งจิตในขณะจิตหนึ่งที่เพียรรู้ ในขณะจิตหนึ่งเกิดขึ้นอย่างบริสุทธิ์และก็ดับไป ก็จะตกเป็นวิบากให้กับขณะจิตหนึ่ง ขณะจิตหนึ่งเกิดขึ้นอย่างครบถ้วนในบริบทของสติปัฏฐาน ขณะจิตหนึ่งเกิดพร้อมกับลมหายใจออก แล้วก็ดับไปพร้อมกับลมหายใจออกดับ ตกมาเป็นวิบากอันเป็นอุเบกขา หรือเป็นอะไรก็ช่างมันเถอะ แต่ว่ามันจะตกมาที่จิตที่นิ่งอยู่ ก็เกิดขณะจิตสอง ให้เกิดขณะจิตต่อมาพร้อมกับลม แล้วก็ดับไปพร้อมกับลม ตกมาบนจิตที่นิ่งอยู่ เดี๋ยวขณะจิตต่อมาก็เกิด เลยเรียกแต่ละขณะจิตว่า ขณะจิตหนึ่ง ขณะจิตหนึ่ง

ดูบริบทของการปฏิบัติของตน มันไม่มีอะไร แค่รู้ลมตามความเป็นจริง ลมเป็นอย่างไรรู้อย่างนั้น สบายๆ จนถึงกายมันสงบ ลมมันก็สงบ แต่ตอนที่ยังไม่ได้รู้สึกว่ากายสงบ ตอนที่ยังไม่รู้สึกว่าลมสงบ ให้พึงรู้ไว้ว่า กายมันเริ่มสงบทันที ลมมันก็เริ่มสงบทันทีที่มีสติเกิดจากจิตที่นิ่งอยู่รู้ลมหายใจ แต่ความสงบนั้นน่ะมันเป็นความสงบในลักษณะที่ค่อยๆสงบตัวลงไป

จากลมที่มันยาวๆอยู่แต่เดิม มันก็ละเอียดลออลง เบาลง สั้นลง น้อยลง แผ่วเบาลง จิตยังคงนิ่งอยู่ตรงนั้น สติที่รู้ถึงความเปลี่ยนแปลงไปของลม นั่นคือความสงบของลม มีความคิดแทรก สติที่มันพร้อมเฉพาะหน้าอยู่นี้ มันจะรู้ความคิดพร้อมกับการรู้ลมนั้นด้วย มันรู้ของเขาเอง เพราะความคิดมันเกิดขณะที่สติรู้ลม จิตอยู่ตรงนั้น ความคิดที่ไม่ได้ตั้งใจคิด ความคิดที่เกิดขึ้นเองตามเหตุตามปัจจัยก็เกิดขึ้นในขณะที่จิตนิ่งอยู่ตรงนั้นแล้วมีสติรู้ลมอยู่ สติมันก็จะรู้ในความคิดนั้นเห็นความคิดนั้นเป็นเรื่องปกติ โดยที่จิตไม่ไหลเข้าไปในความคิด มันก็ดับไป ถ้ามันรู้ว่าดับก็คือรู้ไป ถ้ามันไม่รู้ว่าดับก็ปล่อยไป ถ้ารู้ว่าเกิดก็รู้ว่าเกิด รู้ว่าดับก็รู้ว่าดับ แต่ถ้ามันไม่รู้เลยมันเพียงแค่เห็น แค่รู้ความคิดที่เกิดมันก็แค่รู้ แค่รู้ก็แค่รู้ไป จิตยังนิ่งอยู่ตรงนั้น มีสติรู้ลมออก มีสติรู้ลมเข้าเหมือนเดิม มีความคิดแทรกขึ้นมา สติมันรู้ความคิดนั้นด้วย มันรู้ลมอยู่ด้วย ถ้ามันรู้ความคิดนั้นด้วยรู้ลมอยู่ด้วย แสดงว่าจิตไม่หลุดออกจากฐาน ไม่ไหลเข้าไปที่ลม ไม่ไหลเข้าไปในความคิด

ลมมันแผ่วเบา ลมสงบ กายนิ่งสงบ จิตที่นิ่งอยู่ตรงนั้น รู้ความสงบ รู้ความสงบ หายใจออก รู้ความสงบ หายใจเข้า ในขณะที่มันรู้ลมหายใจอยู่ มีการหายใจเข้า มีการหายใจออก แล้วมันมีความสงบอยู่ มันก็รู้ความสงบนั้น รู้กายที่สงบ ลมที่สงบ

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

ชาคริยํ อนุยุตฺโต โหติ คือการประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่น ที่พระพุทธเจ้าบอกว่าปฏิบัติแล้วไม่ผิด ความหมายที่แท้จริงมันคือการปรับระบบชีวิตของเราในชีวิตจริงทั้งชีวิตที่มันมีอยู่จากนี้ไป

ชีวิตของเราที่มันก่อตัวขึ้นมาเป็นชีวิต เราเรียกว่า “เกิด” มันสิ้นสุดอยู่ที่คําว่า “ตาย” จากเกิดยันตาย เส้นทางสั้นนิดเดียว ด้วยเวลาอันน้อยนิดนั้นนะ อวิชชามันหลอกให้เกิดเป็นความหลงเข้าไปสู่ความปรุงแต่งในแต่ละเรื่องแต่ละอย่าง แล้วก็ตกผลึกมาเป็นความรู้ นอกจากเราหลงเข้าไปปรุงแล้วเราหลงเข้าไปจําในความรู้นั้น แล้วก็เชื่อเป็นเรื่องเป็นราว แล้วก็เดินทางอยู่กับความเชื่อความจําความรู้นั้นจนตายไป ถ้าเราเกิดมาใหม่ มันก็เป็นอีหรอบเดิม

คือ จิตที่เป็นธาตุรู้ อวิชชาคือความไม่รู้ มันก็ให้ศึกษาเรื่องราว แล้วก็พาให้หลงเข้าไปสู่การปรุง ปรุงมันขึ้นมา มีชื่อบัญญัติเรียกต่างๆนานา ตกมาเป็นความรู้ แล้วเราก็จําความรู้นั้นไว้จนเราเชื่อ เราเชื่อว่ามันเป็นเรา มันเป็นของเรา มันเป็นสิ่งนั้น มันเป็นสิ่งนี้ มันเป็นอย่างนั้น มันเป็นอย่างนี้ และเราอยู่กับความเชื่อพวกนี้จนตลอดชีวิต เราเคลื่อนไหวดีดดิ้นชีวิตนี้ไปตามความรู้ความจําความเชื่อ ที่อวิชชาหลอกให้เราหลงเข้าไปปรุงแต่ง สร้างขึ้นมาเป็นเรื่องเป็นราว เราจึงพอก่อตัวขึ้นมาเป็นชีวิต มันจึงเหมือนกับการถูกแช่แข็งไว้ในจินตนาการ ไม่มีอิสระไม่มีเสรี ตัวจิตธาตุดั้งเดิมเหมือนกับถูกขังไว้ในโลกแห่งการปรุงแต่งนั้น แล้วก็หลง

ในบริบทของชีวิตของเราไม่มีอะไรแตกต่าง เหมือนกันหมด พระพุทธเจ้าจึงมองเห็นภาพนี้ ท่านจึงบอกว่าทุกอย่างมันเป็นแค่สิ่งสมมติ เรื่องสมมติ สมมติจากอะไรเป็นผู้สมมติ? จากอวิชชาและโมหะมันห่อจิตของเราให้หลงเข้าไป แล้วก็ปรุงขึ้นมาเป็นเรื่องเป็นราว ตกมาเป็นความรู้ แล้วเราก็หลงกับมัน แม้นกระทั่งว่าเจอพระพุทธเจ้าแล้ว ในทางศาสนาเองในการปฏิบัติเองมันยังหลงกันเลย มันก็ยังหลงเป็นเรื่องเป็นราว เพราะว่าตัวอวิชชามันอยู่เหนือทุกอย่าง เหนือทุกอย่างของสิ่งสมมติ เหนือทุกอย่างของความหลง เหนือทุกอย่างของเรื่องราว เหนือทุกอย่างของความรู้ ความจําและความเชื่อ มันอยู่เหนือทั้งหมด

พอมันหลงเข้าไปแล้วมันก็ให้เกิดยึดมั่นถือมั่น เรียกว่า อุปาทานขันธ์ ยึดมั่นถือมั่นในรูป ยึดมั่นถือมั่นในเวทนา ยึดมั่นถือมั่นในในรูปกาย ยึดมั่นถือมั่นในความรู้สึก ยึดมั่นถือมั่นในความจํา ยึดมั่นถือมั่นในความคิด ยึดมั่นถือมั่นในความรู้ ยึดอยู่อย่างนั้น ยึดอย่างไร? ยึดว่ารูปกายนี้ของเรา ความรู้สึกที่เกิดภายในนั้นเป็นของเรา ความจําที่มีอยู่นั้นเป็นของเรา ความคิดที่เกิดแต่ละขณะนั้นก็คือเป็นเรา ความรู้ที่มันรู้สึกตัวอยู่ที่มันเกิดเคลื่อนไหวอยู่ก็เป็นเรา นั่นเรียกว่าเกิดอุปาทานมันยึด จากอวิชชาที่มันสร้างขึ้นมาสมมติขึ้นมา ในสายตาพระพุทธเจ้าพอตรัสรู้ ท่านจึงมองเห็นแค่ทั้งหมดนั้นน่ะคือสิ่งที่ถูกสมมติขึ้นมา เราก็เหมือนกับถูกขังถูกแช่แข็งอยู่ในโลกของจินตนาการ ไม่มีอะไร สุดท้ายก็คว้าน้ำเหลว นี้คือสภาพชีวิตในทั้งสังสารวัฏที่มันเวียนว่ายตายเกิด แต่ละภพแต่ละชาติเป็นแบบนี้

ท่านบอกว่า ชาคริยํ อนุยุตฺโต โหติ ให้ประกอบความเพียรเพื่อความตื่น ตื่นในที่นี้หมายความว่า มันจะต้องลงไปที่ต้นเงื่อนของสิ่งทั้งหมด เรื่องราวทั้งหมดก็คือ อวิชชา แล้วตื่นอย่างไร ท่านบอกว่าให้มันตื่นด้วยการที่ไม่หลงไปกับสิ่งที่เห็น ไม่หลงไปกับสิ่งที่ได้ยิน ไม่หลงไปกับ สิ่งที่ได้ดม ไม่หลงไปกับสิ่งที่ได้ลิ้มรส ไม่หลงไปกับผัสสะ ไม่หลงไปกับความรู้ ไม่หลงไปกับสิ่งที่รู้ ด้วยวิธีการที่เข้าไปถึงจิตตัวในสุด ด้วยตัวรู้ที่อยู่ข้างในสุดของชีวิต แล้วนิ่งไว้ เข้าไปถึงตรงนั้นแล้วก็นิ่งไว้ อย่าให้มันไปกวัดแกว่งด้วยอํานาจของอวิชชา ตรงนั้นแหละเรียกว่าตื่น ด้วยหลักและวิธีการที่ท่านบอกว่า เมื่อนิ่งแล้วมันมีสติรู้สิ่งที่เคลื่อนไหวอยู่ รู้สิ่งที่เคลื่อนไหวอยู่คืออาการของกาย อาการของกายก็คือร่างกายนี้ที่มันขยับเคลื่อนไหว จนจิตตัวที่นิ่งอยู่มันรู้สึกได้ด้วยตัวของมันเอง อันมีสิ่งที่เข้าไปรู้สึก ท่านสมมติชื่อเรียกว่าสติ ที่มันระลึกเข้าไปในสิ่งที่เคลื่อนไหว แล้วตัวรู้ที่คลออยู่จากการระลึกที่เรียกว่าสัมปชัญญะนี่ท่านก็สมมติขึ้นมา เพื่อเป็นสื่อสําหรับที่จะให้เราเข้าไปถึงตัวในของชีวิต

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

อปัณณกปฏิปทา การปฏิบัติไม่ผิด 3 อย่าง

ธรรม 3 อย่างฝึกตนเป็นเบื้องต้น

1. อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวาโร การคุ้มครองอินทรีย์
2. โภชเนมัตตัญญุตา กินแต่พอดี
3. ชาคริยํ อนุยุตฺโต ประกอบความเพียรเพื่อความตื่น ให้มีธรรมเป็นครื่องตื่นเสมอ

ถ้าจิตมีฐานเป็นที่อยู่ (เข้าสู่ฐานแล้วรู้ลม) จะทำให้การฝึกตนในหลักของ อปัณณกปฏิปทา เกิดสมบูรณ์

สถานีของเราคือ สถานีรู้ลมนี่สถานีที่ ๑ แล้วอย่าลงจากลมไปเรื่อยๆ แล้วถ้าเรารู้ลมแบบตรงๆซื่อๆไม่แทรกแซงอะไรเลย ตรงแบบธรรมชาติ แป๊บเดียว เผลอหลับไปหน่อยเดียวก็ถึงหาดใหญ่แล้ว ใช่ไหม? เมื่อใดก็ตามที่ถึงสถานี จิตฺตปฏิสํเวที ในระหว่างที่เราอยู่กับลมหายใจนี้ อยู่สถานีนี้ สถานีต่างๆที่มันโผล่ขึ้นมา เป็นต้นไม้ เป็นสนามกอล์ฟ ข้างๆป้ายเขาเขียน เราก็ดูได้ ดูไปเรื่อยๆ เพราะทั้งหมดนี้ที่มันดูมันจะตกมาเป็นปัญญาให้กับจิตที่จะไปเห็นจิตตสังขาร ที่จะเข้าไปสู่สถานี จิตฺตปฏิสํเวที ในระหว่างนี้ระหว่างที่เรารู้ลมอยู่ มันมีความคิดนั่นคิดนี่

พระพุทธเจ้าท่านสอนวิธีทางลัด เวลาพระพุทธเจ้าสอนในกายคตาสติ ในกายคตาสติพระพุทธเจ้าสอนอย่างไร? รู้ลมหายใจไปจนถึงตรงนี้ตรงที่มันเกิดกายสงบลมสงบ เรียกว่า ปสฺสมฺภยํ กายสงฺขารํ อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ คือ กายสงบพร้อมสงบมันจะเข้าสู่ภาคนามธรรม ไปถึงตรงนี้ พระพุทธเจ้าบอก ตสฺส เอวํ อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต

เมื่อผู้ปฏิบัติไม่ประมาทมีความเพียรส่งตนไปอย่างนี้อยู่

เย เคหสิตา สรสงฺกปฺปา เต ปหียนฺติ

สรสงฺกปฺป นี่คือความคิดแลบ ท่านพูดถึงเรื่องของความคิดแลบ นี่คือทางลัดใช่ไหม? หมายความว่าอะไร? หมายความว่าความคิดที่เป็นจิตตสังขารมันจะโผล่ขึ้นมา โผล่ขึ้นมาเรื่อยๆ พระพุทธเจ้าบอก เย เคหสิตา สรสงฺกปฺปา ความคิดแลบมันเกิดขึ้นจากการที่จิตยังอาศัยกายนี้อยู่ คือ ในขณะที่จิตอาศัยกายนี้อยู่ สรสงฺกปฺปา ความคิดแลบ 

ถ้าเราปฎิบัติในกายคตาสติ ท่านพูดมาถึงแค่ ปสฺสมฺภยํ กายสงฺขารํ อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ ท่านพูดถึงแค่นี้เพราะภาคนี้เป็นภาคส่วนกาย แล้วท่านก็เลยบอกว่า เย เคหสิตา สรสงฺกปฺปา เมื่อผู้ปฏิบัติไม่ประมาทมีความเพียรส่งตนไปอย่างนี้อยู่ อย่างนี้คือว่ารู้ลมไปเรื่อยๆจนมันมีสะระสังกัปปะ ความคิดแลบนี้มันโผล่ขึ้นมา ในขณะนั้นจิตที่นิ่งอยู่ตรงนั้นสติก็รู้ลมอยู่ ความคิดแลบมันแลบออกมาในขณะที่สติมันทํากิจอยู่กับลมหายใจ แล้วมันมีความคิดแลบเข้ามา สติก็รู้ความคิดแลบนั้น พอรู้ปั๊บมันก็ดับ รู้ปั๊บมันก็ดับ รู้ปั๊บมันก็ดับ มีความคิดแลบออกมามันก็ดับ มีความคิดแลบออกมามันก็ดับ มีความคิดแลบออกมา มันรู้ปั๊บดับ รู้ปั๊บดับ รู้ปั๊บดับ ท่านบอก เต ปหียนฺติ ใช้ศัพท์ว่า เต เป็นพหุวัจนะ หมายความว่าอะไร? หมายความว่าเหล่านั้น หลายๆสะระสังกัปปะ เห็นความคิดเกิด ความคิดแลบเกิดดับ เห็นความคิดแลบดับ ดับ หลายๆอัน

เตสํ ปหานา เพราะการหยุดซึ่งความคิดแลบเหล่านั้น เพราะการหยุดความคิดแลบเหล่านั้น อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิโภติ สมาธิยติ ถึงตอนนั้นจิตจะแน่นิ่งคงที่เป็นหนึ่งเดียวตั้งมั่นอยู่ภายในเท่านั้น อยู่ภายในเท่านั้นคืออะไร? คือตัวที่นิ่งอยู่ตรงนั้น ใช่ไหม? นี่คือทางที่พระพุทธเจ้าพามา

แต่ไม่ได้หมายความว่า ทุกคนจะต้องเจอเหมือนกันอย่างนี้ พอเราพูดถึงเรื่องความรู้สึกที่มันเกิดขึ้นในท่ามกลางความสงบ ที่ว่า ปีติปฏิสํเวที อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ “โอ้ย ตายแล้วเรา ทํามาไม่เคยได้เลย ไปไม่ถึงเลย ขั้นนี้นะ ตายละ ท้อแล้ว”  เสร็จไหม? หลวงพ่ออัญญาโกณฑัญญะนั่งฟังพระพุทธเจ้าไม่มีเรื่องนี้ ผลุบเดียวแกก็โสดาบันแล้ว ใช่ไหม? ไปนั่งฟังอนัตตลักขณสูตร จากโสดาบันโดดไปเป็นพระอรหันต์เลย

เพราะฉะนั้นให้พึงรู้ไว้ว่าเรื่องของอานาปานสติ ทําไมถึงเอามาพูดกันเน้นเรื่องของอานาปานสติ เพราะว่ามันเป็นกรรมฐานที่เป็นวิปัสสนา อานาปานสติไม่ใช่สมถะ แต่เมื่อใดที่เราเอาคําบริกรรมมาใส่เข้าไปนั่นนะเป็นสมถะ ถ้าทําอานาปานสติแล้วเป็นสมถะ แสดงว่าไม่ใช่อานาปานสติในพุทธศาสนา ไม่ใช่อานาปานสติที่พระพุทธเจ้าสอน

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

เมื่อเช้านี้ทบทวนสภาวะให้ดีนะ จะพูดตั้งแต่เราเข้าคอร์สนี้มาจนถึงเมื่อเช้านี้ ที่นั่งภาวนา พอถึงจุดหนึ่ง หมายถึงว่า ชีวิตหรือจิตใจของเรานี้เมื่อเจอจิตตัวเอง เราจะทําอย่างไรก็สุดแท้แต่เมื่อเราพบจิตของตนเอง ทุกอย่างมันจะเปลี่ยน ที่มันพบจริงอย่างมีกําลัง ทุกอย่างมันจะเปลี่ยนเลย อานาปานสติข้อที่ จิตฺตปฏิสํเวที ถ้าถึงข้อนี้แล้วมันจะเปลี่ยนเลย

แล้วหลักของอานาปานสติที่เรารู้ลมอยู่นี่ ถ้าในเบื้องต้นมันวางจิตได้ถูกต้อง รู้ลมอย่างถูกต้อง ในชั้นแรกพอกายมันนิ่ง สติรู้ลมออกรู้ลมเข้า ลมแรกที่จะถูกรู้คือลมที่มันหยาบ มันจะถูกรู้ก่อน ลมหยาบนั้นน่ะพอมันถูกรู้แล้ว ลมต่อไปมันจะค่อยๆเบาลงละเอียดลง

ลองลืมตาดูนะ ลืมตาก้ม ลืมตาเหมือนกับเราคิดอะไรสักอย่างหนึ่ง ไม่สนใจสิ่งที่ตาเห็น แต่จิตมันกําลังรู้ลมอยู่ เรียกว่า ลืมตารู้ลม ลืมตาครึ่งๆไม่ต้องเปิดกว้างมาก ก้มนิดๆ ครั้งแรกลมที่จะถูกรู้มันก็คือลมหยาบๆก่อน เพราะกายยังไม่ค่อยจะสงบ ไม่ค่อยจะนิ่ง ภายในไม่ค่อยจะจัดระบบของร่างกายยังไม่นิ่งเท่าไร ลมมันก็จะหยาบ ลมแรกๆอาจจะเป็นลมเร็วแรงแล้วก็สั้น ลมเร็วลมแรงนั่นนะเรียกว่าหยาบ รู้ลมนั้นไป มันจะค่อยๆสงบลง ละเอียดลง เบาลง

แล้วก็ไล่สภาวะไปตรงๆ ดูไปตรงๆ ลมแรกๆที่มันรู้มันจะเป็นลมหยาบ ในขณะที่กายยังไม่สงบ พอรู้ลมได้ต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ลมต่อมาๆมันจะค่อยสงบ ละเอียดลง เบาลง แล้วมันก็จะสั้นลง น้อยลง คำว่าลมสั้นลงนี่คือลมมันน้อย ระยะเกิดช้า ไหลเร็ว แล้วก็สั้น คือลมมันน้อยลง เบาละเอียดแล้วก็น้อยลง แต่ถ้ากายเคลื่อนไหว กายสั่นสะเทือน มันก็ยังไม่เบา แต่มันจะเบากว่าลมแรก ละเอียดกว่าลมแรก

ในขณะที่กายนี้มันนิ่งอยู่ เราก็ไม่ต้องไปจัดการแทรกแซง บังคับ ข่ม เพ่ง จ้องอะไรเลย เอาแค่รู้ลม เห็นร่างกายมันหายใจออกหายใจเข้า ตอนที่มันกระทบอยู่นั่นน่ะ

อยู่กับร่างกายนี้ หมายถึง จิตอยู่ที่กายนี้ ถ้าพูดว่าเรา เราไม่ไปอยู่ที่ไหน ไม่ไปคิดเรื่องอะไร อยู่กับร่างกายนี้ตลอดเวลาทุกขณะที่รู้ลมหายใจ เวลามันเข้าสู่ความสงบ ลมมันจะละเอียด เบา แล้วก็น้อยลง สติมันจะรู้เห็นร่างกายพร้อมลมหายใจ

จิตจะรู้เห็นร่างกายพร้อมลมหายใจ เวลารู้ลมหายใจเข้า มันรู้ร่างกายที่นั่งอยู่ด้วย เวลารู้ลมหายใจออก มันรู้ร่างกายที่นั่งอยู่ด้วย

บางครั้งมันจะรู้เป็นส่วนๆ ส่วนบน ส่วนล่าง พร้อมลมหายใจออก พร้อมลมหายใจเข้า

บางครั้งมันรู้ทั้งหมดเป็นส่วนหน้า บางครั้งมันรู้ทั้งหมดทั้งร่าง ทั้งหน้าทั้งหลังที่นั่ง ก็สุดแท้ แต่ที่มันรู้ได้ มันขึ้นอยู่กับความละเอียดของลมและความสงบแห่งจิต

พอรู้ลมได้พร้อมรู้ร่างกายไปด้วย แล้วมันก็สงบ สงบคือมีร่างกายเหมือนไม่มี มีลมเหมือนไม่มี แต่มันรู้ลมรู้กายอยู่ มันจะเย็นๆผุดขึ้นมาจากภายในก็ดี มันร่าเริงลึกๆก็ดี หรืออิ่มลึกก็ตามที ที่มันมีสภาวะบางอย่างในขณะที่กายสงบ ลมสงบ จิตสงบ ซึ่งรู้ลมรู้กายอยู่

มันมีความคิดที่เป็นภาษาพูดอยู่ข้างใน รู้ รู้นี่หมายความว่ารู้เห็นเฉยๆนะ ตรงๆ รู้ปั๊บมันดับปึ๊บ รู้ปั๊บมันดับ หรือเผลอหลุดออกไปคิดเรื่องใด รู้ตัวปั๊บก็เห็นความคิดนั้นดับ จิตมันค่อยๆกลับมารู้ลมเบาๆ รู้ลมรู้กายอย่างเดิม แม้นว่ามันเผลอไปคิดแล้ว เห็นความคิดนั้นดับ แล้วมันกลับมารู้ลมรู้กายเบาๆอย่างเดิม นั่นยังสงบเหมือนเดิมนะ เพราะมันไม่หลุดออกไปซ่องเสพอารมณ์นอก

ถ้ามันติดอยู่กับอารมณ์อะไรนะ พึงดู เมื่อใดที่ดูจิตจะถอยกลับไปข้างใน ลึกสุดอยู่ข้างใน ถอยกลับไป ถอยกลับไป ถอยกลับไป ถอยออกจากอารมณ์ด้วยการดู มีความคิดขึ้นมา ถอย ถอยออกจากความคิดด้วยการดูความคิด ถอยออกจากอารมณ์ด้วยการดูอารมณ์ ถอยออกจาก ความคิดด้วยการดูความคิด ถอยกลับไปให้สุด แล้วมันไปหยุดอยู่ที่จุดที่นิ่งที่สุดของมัน ตัวที่จะถอยจิตกลับไปให้สุดหยุดอยู่ที่ฐานได้ก็คือตัวดู ถอยออกจากความคิดก็คือดูความคิด ถอยออกจากอารมณ์ก็คือดูอารมณ์

สภาวะจิตขณะนี้มันเป็นความสงบของกายที่สงบ สังเกตจากลมที่มันละเอียด แผ่ว ละมุน เบา ยามทุกอย่างสงบ กายสงบ ลมสงบ ลมสงบหมายความว่า ลมมันหยุด มีสภาวะหนึ่งนิ่งอยู่ภายใน สงบนิ่งอยู่ภายใน กายก็สงบ ลมก็สงบ มีสภาวะหนึ่งนิ่งอยู่ภายใน สภาวะที่นิ่งอยู่ภายในนั่นแหละคือจิต โดยไม่ได้คิดอะไร เมื่อเห็นจิตตัวที่นิ่งอยู่ภายในได้ มีลมหายใจออก มีสติเกิดจากจิตตัวที่นิ่งนั้นแหละรู้ลม

เห็นจิตที่นิ่งอยู่ มีสติรู้ลมนั้นได้อยู่ รู้ลม

รู้จิตที่นิ่งอยู่ รู้ลมออก รู้จิตที่นิ่งอยู่ รู้ลมเข้า

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

ต้องปลูกศรัทธา ปสาทะ ปลุกขวัญกําลังใจ สําคัญเหมือนกันนะ พระพุทธเจ้าบอกว่า

สพฺเพ ธมฺมา ฉนฺทมูลกา ธรรมทั้งหลายมีฉันทะเป็นมูล

คือว่า ถ้ามันอิดออด เอื่อยอ่อย อ้อยอิ่ง อ่อนแอ ฉันทะไม่ลงนะ เราต้องปลูกให้ฉันทะมันลงก่อน โดยเฉพาะความมีแก่ใจในการปฏิบัติ คือ ถ้าฉันทะมันลงมันก็จะเห็นความสําคัญของการปฏิบัติ โดยเฉพาะเวลามันมีคอร์ส เวลาเข้าคอร์ส ห้วงเวลาที่มันผ่านไปนี่ ถ้าเหมือนกับว่าชีวิตโดยปกติเราใช้เงินใช้ทอง เช้าขึ้นมาก็ใช้ เที่ยงก็ใช้ บ่ายก็ใช้ เย็นก็ใช้ ค่ำก็ใช้ เวลาเข้าคอร์สเหมือนกับอะไร? เหมือนกับเวลาที่เราปลีกตัวเองไปไหน? ไปเหมืองทอง ใช่ไหม? เปิดรอบให้กับชีวิตพวกเราได้มีโอกาสมาเหมืองทองเหมืองเงิน มาทําไม? มาเพื่อตะเกียกตะกายตักอะไร? ตะกักตะกุมตะกุย เพื่อที่จะหาทองหาเงินสะสมให้ได้มากที่สุด

ตัวที่จะบอกถึงการปฏิบัติของเราคืออยู่กับลมหายใจ เพราะเราสมัครแล้วนี่ เราเลือกแล้วนี่ เราปรารถนาแล้วนี่ เราตั้งตัวตั้งตนแล้วนี่ เพราะฉะนั้นง่วงเราก็จะอยู่กับลมหายใจ เราจะไม่ยอมปล่อยให้ใจของเราตกอยู่ใต้อํานาจของความง่วง แล้วก็บอกกับตัวเองว่า “ง่วงมาก ง่วงโว้ย ง่วง ทําอะไรไม่ได้เลยเนี่ย” มันง่วงขนาดนั้นเราก็จะอยู่กับลมหายใจ มันจะเกิดอะไรขึ้นในขณะที่เราอยู่ในคอร์สนี้ เราจะไม่ละออกจากลมหายใจ ชีวิตเราจะมีลมหายใจเป็นเพื่อนสอง ฉันทะมันลงมันก็เป็นอย่างนั้น มีลมหายใจเป็นเพื่อนสอง ถ้ามันตื่นอยู่มันยังพอไปได้ มันก็จะรู้ลมหายใจ นั่งฟังเทศน์มันก็อยู่กับลมหายใจ เดินไปห้องน้ำมันก็อยู่กับลมหายใจ ทานอาหารมันก็อยู่กับลมหายใจ ลองคิดดูสิ ถ้ามันอยู่กับลมหายใจกิจกรรมอันไร้สาระมันจะเกิดขึ้นไหม มันจะมีเวลาไปเมาท์มอยกันไหม? ไม่มี พอมันอยู่กับลมหายใจอยู่กิจกรรมหลัก เช่นว่ามันตักทานอาหาร มันตักอาหารใส่จานอยู่เดี๋ยวมันก็จะทานอาหาร ทานอาหารอยู่ แล้วมันอยู่กับลมหายใจ พอทานอาหารอยู่มันจะมีแก่ใจไหมที่จะไปคุย “เมื่อคืนฝันไรบ้าง” “เออ เป็นไงร้อนไหม” มันไม่มีนะ เพราะอะไร? เพราะขณะนั้นมันอยู่กับลมหายใจอยู่ มีลมหายใจเป็นเพื่อนอยู่ ก็กินข้าวไป เข้าห้องน้ำ ใช่ไหม?

นั่นแหละถ้าทําอย่างนั้นนะ ๑ นาที ๑๖ คู่ลม ๑ ชั่วโมงกี่คู่ลม? มันจะได้ฤทธิ์ได้เดชได้มรรคได้ผลได้อะไรไม่รู้ แต่ถ้าเราอยู่กับลมหายใจทุกคู่ลม ไม่ละเลยในขณะที่อยู่ในคอร์ส นั่นคือเราอยู่ในการปฏิบัติแล้ว สิ่งที่ได้คืออะไรยังไม่รู้ เพราะคอร์สนี้อานาปานสติขอให้อยู่กับลมหายใจ เพราะมันง่ายสุด ในขณะที่เราอยู่กับลมหายใจได้เมื่อนั้นเราอยู่ในการปฏิบัติ เราจะมีคําถามกับตัวเราเองว่า “เราจะทําอย่างไรน้า? เมื่อไรเราจะได้? อยากเป็นโสดาบันเหลือเกิน อยากได้โน่นได้นี่ ไม่อยากจะเกิดอีกแล้ว ไม่อยากจะตกนรก” ไม่รู้ล่ะ มันจะได้หรือไม่ได้ ได้เมื่อไรไม่รู้ แต่ถ้าจะให้มันเป็นการปฏิบัติต่อเนื่องตลอดเวลาขณะที่อยู่ในคอร์ส คือต้องอยู่กับลมหายใจไว้ก่อน

ถ้าเกิดมีคําถามว่า

“ทําอย่างไรฉันจะได้ชื่อมีการปฏิบัติอยู่ตลอดเวลา?”

ก็คืออยู่กับลมหายใจ

เมื่อใดก็ตามที่มันรู้ลมหายใจออกรู้ลมหายใจเข้า ทุกขณะ ในขณะที่ถามหรือในขณะที่ฟังขณะนั้น ให้จําไว้ว่าคุณกําลังอยู่ในองค์ภาวนาและกําลังปฏิบัติธรรมอยู่ แล้วชีวิตเราจะทําแต่ในสิ่งที่เป็นสาระ เพราะตัวหลักของมันมันรู้ลมอยู่ ใช่ไหม? ตอนฟังอยู่นี่มันก็รู้ลมอยู่ รู้ลมอยู่ไหม? นั่นน่ะกําลังปฏิบัติอยู่ ที่ตอบพยักหน้าอยู่นี่รู้ลมอยู่ด้วยใช่ไหม? เออ นั่นแหละ ต้องอย่างนั้นนะ ถ้าอย่างนั้นก็คือว่าเรากําลังปฏิบัติอยู่

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

เมื่อมันมีความสงบจากการที่มันรู้กายรู้ลม รู้กายรู้ความหยุดของลม เห็นความแช่มชื่นของจิตอันเกิดจากกายมันสงบ อันเกิดจากรู้ที่มันนิ่ง ซื่อ แล้วก็ตรง มันมีความคิดแลบ แลบมาแบบไหน เป็นความคิดแบบไหนไม่ต้องไปสนใจ เพียงแค่รู้ว่ามันคือความคิดแลบ ก็ดูมันก่อน ดูความคิดแลบนั้นขึ้นมา ก็ดูได้ ดูปั๊บมันก็ดับ นี่คือความคิดแลบ แต่ในขณะที่มันรู้ลมอยู่ มันรู้ๆๆ อย่างนิ่งอิสระอยู่นั้น มันเกิดการเผลอคิด มันเป็นการหน่วงนึกจากภายใน หน่วงนึกขึ้นมาปั๊บแล้วมันเผลอคิด ความเผลอคิดบางทีมันเกิดมาเป็นภาพในใจ เกิดมาเป็นภาษาในใจ นี่เรียกว่าเผลอคิด พอมันมีตัวเผลอคิดออกมา จิตที่มันนิ่งอยู่อย่างมีสติมันก็รู้ รู้ความเผลอคิดนั่นแหละ ก็คือรู้ตัวคิดที่จิตมันเผลอแล้วคิดขึ้นมา ก็รู้ เรียกว่ารู้คิด

ตัวเผลอคิดเป็นความคิดที่มันเกิดขึ้นในขณะที่จิตนิ่งอยู่ที่ฐานและมีสติรู้ลมรู้กายอยู่นี้ ตัวนี้แหละมันจะเป็นตัวที่ปรุงแต่ง ถ้าจิตเผลอไผลไหลเข้าไป ไม่รู้ มันก็จะปรุงแต่งขึ้นมา ไปตามสิ่งที่ย้อมจิต ที่เป็นอาสวะ แต่ถ้าเผลอคิดขึ้นมา สติรู้รวดเร็วรู้ทัน มันก็ปรุงต่อไม่ได้ มันก็ดับไป มันหายไปมันก็รู้อีก ตอนเกิดก็รู้ ตอนดับไปก็รู้ มันดับไปแล้วก็รู้ อย่างนี้เรียกว่า ดูจิตตสังขาร เห็นจิตตสังขาร ทั้ง ๒ ส่วน ทั้งส่วนที่เป็นสะระสังกัปปะ คือที่มันแลบขึ้นมา ทั้งส่วนที่มันเป็นความเผลอคิด ที่มันปรากฏขึ้นมา ก็แค่รู้มัน

ในขณะเดียวกันสภาวะมันอาจจะสับเปลี่ยนอันเกิดขึ้นจากกายบ้าง อันเกิดขึ้นจากอาการทางกายบ้าง ลมที่มันกําลังละเอียดอยู่มันอาจจะกลับไปหยาบอีกครั้งหนึ่ง ก็ไม่ต้องไปวุ่นวายตกใจเดือดร้อน จิตนั้นยังคงนิ่งอยู่ที่ภายในที่เป็นฐาน คือกายอยู่ภายใน รู้ลมต่อเนื่องไปเรื่อยๆ

พอมันรู้ลม รู้กายสงบ รู้ความสงบ รู้ความอิ่มลึก รู้ความสงบสุขลึกๆภายในได้ รู้ความคิดที่มันแลบออกมา รู้ความเผลอคิด รู้ไปเรื่อยๆ แล้วมันเท่าทันมาจนถึงตอนนี้ มันก็จะรู้สรรพธรรมชาติอันหนึ่ง คือตัวที่มันนิ่งอยู่นั่นแหละ เรียกว่า “จิต” สภาวะที่ชื่อว่าจิต ณ ขณะนั้น มันจะเห็นชัดๆ ตอนที่ลมหายใจมันหยุด มันนิ่งอยู่ข้างใน สภาวะที่มันนิ่งเหมือนกับกลั้นลมหายใจแต่เราไม่ได้กลั้น เห็นปั๊บลมมันหยุดปุ๊บ เห็นลมมันหยุด ลมหายใจไม่ได้เคลื่อน เรียกว่าลมมันหยุด แล้วมันนิ่งอยู่ภายใน เห็นความนิ่งเห็นสภาวะธรรมชาติที่มันนิ่งอยู่ข้างในนั่นแหละ มันนิ่งอยู่ตรงไหนก็ช่างมันแต่มันนิ่งอยู่ข้างใน สภาวะที่มันนิ่งอยู่ข้างในโดยไม่ได้คิดอะไรเลย ตัวนั้นเป็นจิต การเห็นความนิ่งที่เป็นธรรมชาติที่นิ่งอยู่ภายในโดยไม่ได้คิดอะไรเลย ไม่ได้ขวนขวาย ไม่ได้ปรารถนาอะไรเลย มันนิ่งอยู่อย่างนั้น การเห็นตัวที่มันนิ่งอยู่อย่างนั้นเรียกว่าเห็นจิต ก็ดูตัวนั้น ลมมาก็รู้ลม

สภาพจิตที่นิ่งมันเหมือนกับจุดศูนย์กลางของวงกลม ที่อยู่กึ่งกลางของวงกลม มันจะรู้เห็นสิ่งที่เคลื่อนไหวในบริเวณรอบๆตัวมันเองโดยที่มันไม่ไหลออกไป แล้วมันจะปรากฏให้เห็นชัดตอนที่มันหยุดการเคลื่อนไหว ก็เหมือนกัน ในขณะที่ลมมันหยุด กายนิ่ง ลมหยุด ทุกอย่างมันสงบ แล้วมันเห็นความนิ่งที่ไม่มีการเคลื่อนไหวอะไร มันนิ่งอยู่ตรงนั้นน่ะ ตรงนั้นน่ะเป็นจิต สภาวะนั้นเกิดก็รู้มัน การเห็นคือเห็นเพียงแค่รู้ ลมมามันก็รู้เท่าที่มันรู้ได้ตามความเป็นจริง เป็นลมแบบไหนมันก็รู้ พอจังหวะที่ลมมันหยุด มันก็รู้ในความนิ่งของจิต เขาเรียกว่า “รู้จิต” เห็นตัวนี้ชัดขึ้นเรื่อยๆ อย่างนี้แหละเรียกว่ารู้จิต จิตฺตปฏิสํเวที อสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ ถ้าเห็นตัวนี้ผลุบๆโผล่ๆ เห็นบ้างไม่เห็นบ้าง ชัดบ้างไม่ชัดบ้าง อย่าไปสนใจ

รู้ลม เมื่อลมปรากฏ

รู้ลมเข้า เมื่อลมเข้าปรากฏ

รู้ลมออก เมื่อลมออกปรากฏ

รู้ความสงบแห่งกาย เมื่อความสงบนั้นปรากฏ

รู้ความคิดแลบ เมื่อความคิดแลบปรากฏ

รู้ความเผลอคิด เมื่อความเผลอคิดปรากฏ

ไม่มีความคิดแลบ ไม่มีความเผลอคิด ไม่มีลมเข้า ไม่มีลมออก จังหวะที่ทุกอย่างมันหยุดนิ่งเงียบอยู่นั้น รู้ความหยุดนิ่งนั้นน่ะเรียกว่า “รู้จิต” เป็นธรรมชาติที่มันหยุดนิ่งอยู่

ในขณะที่มันนิ่งอยู่ก็รู้ พอมันมีความคิดขึ้นมาก็รู้ ลมมาก็รู้ มันเกิดความร่าเริงรู้สึกเบิกบานภายในก็รู้ มีสิทธิ์เพียงแค่รู้ ร่าเริงเบิกบานอยู่ภายใน มันร่าเริงมันเบิกบาน เวทนาทั้งหลายมีอยู่ แต่มันไม่มีผลต่อจิต ความเมื่อยความอะไรต่างๆมันมีอยู่แต่ไม่มีผลเลย จิตยังคงเบิกบานภายในได้ เรียกว่าร่าเริงเบิกบานภายใน

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

คอร์สนี้เน้นเลยว่าไม่ต้องเข้าฐาน เฉพาะในการดูอารมณ์นะ คือถ้ามันมารู้ตัวว่ามันกําลังมีความคิด รู้ตัวว่ามันกําลังมีอารมณ์อยู่ ดูมันเลย ดูมันตอนนั้น ดูมันตอนที่มันกําลังเกิด ดูตอนที่กําลังมี ดูตอนที่มันกําลังเป็น “เมื่อใดก็ตามที่มันดู ตัวดูมันจะกั้นจิตเข้าไปสู่ฐาน” ตรงนี้เข้าใจไหม? “เมื่อใดก็ตามที่มันมีการดูเกิดขึ้น ตัวดูจะทําหน้าที่ในการกั้นจิตไว้ที่ฐาน” และไม่ต้องไปห่วงฐาน ไม่ต้องไปห่วงว่า “เอ๊ะ เมื่อกี้ดูแล้วจิตมันไปอยู่ฐานไหม?” ไม่ต้อง นั่นเรากําลังเอาความเป็นเราไปแทรกแซงความเป็นจริง “เมื่อใดก็ตามที่มีการดู ดูมันจะกั้นจิตเข้าไปสู่ฐาน” แค่นั้นเอง ซึ่ง อันนี้เป็นกระบวนการของความเข้าใจ ไม่ใช่เรื่องที่ต้องทํา

เรื่องที่จะต้องทําก็คือว่า เมื่อรู้ตัวว่ามีอารมณ์หรือมีความคิด ดูแค่นั้น แต่การที่พูดว่า ตัวดูมันจะกั้นจิตเข้าไปสู่ฐาน มันกั้นจิตไปฐานนี่มันเป็นของมันเองในกระบวนการ ไม่ใช่เรื่องที่เราจะต้องเข้าไปทํา เพราะฉะนั้นถ้าเราพอมันมีอารมณ์ ดูด้วย แล้วก็ไปกั้นจิตเข้าไปที่ฐานด้วย อันนี้เรากําลังไปแทรกแซงในกระบวนการที่จะเข้าไปสู่สัจธรรม ในความเป็นจริงของมันที่พูดกันอยู่ มันเป็นกระบวนการที่เป็นธรรมชาติของเขาอย่างนั้น ไม่ใช่เรื่องที่เราจะต้องไปทํา เราทําแค่ว่า เมื่อรู้ตัวว่ามีอารมณ์หรือมีความคิด ดูมันแค่นั้นเอง แค่ดู พอดูปั๊บตัวดูมันจะกั้นจิตไปที่ฐานของมันเอง เราไม่ต้องไปพะวงว่าจิตมันอยู่ฐานหรือไม่อยู่ฐาน ขอให้ได้ทําหน้าที่ดู ดูอารมณ์นั้น ส่วนว่าเมื่อเราดูแล้ว พอดูได้ปั๊บ แล้วจิตมันเกิดความคิดอื่นซึ่งไม่ใช่ สมมติว่ากําลังมีความสงสัยอยู่ แล้วก็ดูความสงสัย ในขณะที่ดูความสงสัยอยู่นั้นมันมีความคิดอื่นโผล่เข้ามา แล้วจิตไหลไปสู่ความคิดอื่น แต่ผู้ปฏิบัติยังมุ่งในการดูความสงสัยอยู่ แล้วความสงสัยนั้นมันดับ มันดับนี่มันดับโดยที่เราไม่ได้ดู แต่มันดับเพราะว่าจิตมันมีความคิดอื่นแทรกขึ้น

ถ้ามันมีอารมณ์อันเดียว มีความคิดเดียว มันง่าย มีความคิดเดียวเกิดขึ้นตั้งเด่นตระหง่านอยู่ แล้วก็ดูความคิดนั้น ตัวดูจะกั้นจิตมาที่ฐานเอง แล้วก็ดูไปตรงๆ แล้วมันก็จะดับ แต่ในขณะที่เราดูความคิดใดความคิดหนึ่งที่มันเกิด มันมีความคิดอื่นซ้อนขึ้นมา ความคิดอื่นที่ซ้อนขึ้นมานั้นเราไม่ได้ดูแล้วเพราะเรากําลังดูความคิดหนึ่ง ความคิดอื่นที่ซ้อนเข้ามาเราไม่ได้ดู จิตมันไหลเข้าไปในความคิดนั้นเสีย พอไหลเข้าไปในความคิดนั้น ความคิดที่กําลังถูกดูอยู่มันดับ มันดับเพราะว่าจิตเปลี่ยนไหลเข้าไปสู่อารมณ์อื่นซึ่งเราไม่ได้ดู ซึ่งเรื่องนี้เกิดขึ้นแล้วเป็นอย่างไร มันเป็นธรรมดาของมัน เพราะวันหนึ่งถ้าเราไม่ได้มีกระบวนการนี้เลย ไม่ได้รู้ไม่ได้ปฏิบัติเรื่องเหล่านี้ เราก็ไหลไปกับความคิด อีเหลื่อยเฉื่อยแฉะอยู่อย่างนั้นแหละ

คือในกระบวนการที่เราจะแจ่มแจ้งในกายใจนี้มันมีทั้งรูปและนาม ตัวนามนี้จะไปผูกไว้ที่ความคิดทั้งหมดเลย จะไปผูกไว้ที่ความคิด ไปผูกไว้ที่อารมณ์ทั้งหมดเลยที่เป็นนามธรรมในชีวิตนี้ส่วนกายมันเป็นลม เป็นอิริยาบถ มันเป็นอายตนะ มันเป็นอะไรๆ มันก็รู้เรื่องเยอะมากกาย แต่ตัวนามมันจะไปผูกไว้เป็นอารมณ์เป็นความคิดแทบทั้งหมด เมื่อดูอารมณ์ได้ดูความคิดได้นี่ มันเรียกว่าแทบกระจ่างในเรื่องของนาม ก็ขอให้ได้ดู ถ้าในหนังสือ ๑ หน้า มีตัวหนังสืออยู่ ๒๐๐-๓๐๐ ตัวอักษร ดูได้สักกี่ตัวอักษร ขอให้ได้ดู ตัวดูจะเป็นตัวที่กั้นจิตเข้ามาอยู่ที่ฐาน นี่สําหรับผู้ปฏิบัติที่มีจิตอยู่ที่ฐานนะ มีฐานเป็นหลัก

แต่ถ้าไม่ฐานไม่ชัดเจนน่ะ ที่เราเข้าใจว่าดู แท้ที่จริงมันอยู่ในอารมณ์ อยู่ในความคิด แล้วเราก็คิดว่าดู อันนี้เรียกว่าหลงดู หลงดูจะเกิดกับผู้ที่ฐานไม่แน่น จิตไม่นิ่งอยู่ที่ฐาน ซึ่งอันนี้จะต้องแก้ด้วยการอยู่ในรูปแบบ คือ นิ่งอยู่ที่ฐานแล้วก็รู้ลมออกรู้ลมเข้า นิ่งอยู่ที่ฐานแล้วรู้การเคลื่อนไหวของกาย พอนิ่งอยู่ที่ฐานได้ พระพุทธเจ้าท่านบอกว่า เมื่อจิตนิ่งอยู่ที่ฐานได้แล้ว กิริยาของชีวิตมันจะเป็นธรรมชาติ เป็นหนึ่งเดียวกับจิต ตัวสติสัมปชัญญะจะทําให้กิริยาของชีวิตเป็นหนึ่งเดียวกับจิต เรียก เอโกทิโภติ

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

ฝึกจิตเพื่ออะไร? เพื่อให้มันพ้นจากทุกข์ แล้วพ้นจากทุกข์เมื่อไร? พ้นจากทุกข์ทันทีที่ฝึกนะ คนฝึกจิตมักจะมองผลของการฝึกไกลออกจากตนอยู่ระยะหนึ่งเสมอ มันจะเกิดเมืองแก้วเมืองฟ้าเมืองนิพพาน มันจะมองภาพของผลการฝึกจิตออกไปจากตนในระยะหนึ่งเสมอ เพราะฉะนั้นตัวเองปฏิบัติให้ตาย ปฏิบัติเท่าใดๆ เข้มงวดเท่าใดๆ มันก็ยังห่างระยะผลของการปฏิบัติเพราะตัวเองวางไว้อยู่เสมอ คือมันวางผลของการปฏิบัติไว้อยู่ห่างจากตัวเอง ทีนี้ตัวเองก็ลงมือปฏิบัติเพื่อไปให้ถึง ทุ่มเทเท่าใดๆๆ ระยะที่ตัวเองวางไว้มันยังห่างอยู่เท่าเดิม เพราะตอนที่เราไม่ลงมือปฏิบัติ เราต้องการพ้นทุกข์ และเราวางผลของการปฏิบัติอยู่ห่างจากเรา

แต่พระพุทธเจ้าบอกมันไม่ใช่ อย่างจับของมาตั้งนี่มันตรงมาตอนไหน? มันตรงทันทีที่ตั้ง เหมือนกันนะเมื่อมีสมาธิบริสุทธิ์สติบริสุทธิ์เกิด จิตจะอยู่ในจุดที่ว่างอิสระทันที เพราะฉะนั้นฝึกอย่างนี้บ่อยๆ เข้าใจหรือยัง? รายละเอียดปลีกย่อยที่พูดมาตั้งกี่ปี ๖ ปี ๗ ปี ๘ ปี ทั้งหมดทั้งสิ้นนะ อุปกิเลสในอานาฯ ลมกระทบ โผฏฐัพพารมณ์ นิมิต ลมหายใจออก ลมหายใจเข้า อุปกิเลส พูดมาเยอะ พระพุทธเจ้าพูด ลมยาว ลมสั้น ลมทั้งปวง ลมหยุด ปีติ เวทนา ทั้งหมดเพื่อให้มันเกิดความบริสุทธิ์สิ้นเชิง ที่เราเรียกกันว่า “บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง” เท่านั้นเอง

ตลอด ๗ ปีที่ผ่านมาถ้าเราไม่รู้เรื่องเหล่านั้นเลย แค่มารู้วันนี้เฉยๆ แต่ถ้าสามารถเข้าสู่จุดจิตนิ่งอิสระ มีสติเกิดจากจิตที่นิ่งและอิสระ ณ ขณะนั้นมันตรง ตรงนั้นพระพุทธเจ้าเรียกว่า มันว่างแต่รู้อยู่ มันคือมัชฌิมาปฏิปทา มันคืออะไรไม่รู้ล่ะที่เรียกๆกันอยู่มันเป็นหมด ทุกคําที่ใช้เรียกเป็นหมด แล้วมันเป็นตอนไหน? ทันที และถ้าเราเข้าจุดนี้บ่อยๆจนมันเป็นจุดของชีวิตที่ตลอดไป อันนี้เรียกอมตะ เป็นอมตะเลย อมตะหมายความว่า ไม่ใช่ว่าไม่เกิด ไม่แก่ ไม่เจ็บ ไม่ตายนะ แต่มันไม่ทุกข์เพราะการแก่ ไม่ทุกข์เพราะการเจ็บ ไม่ทุกข์เพราะการตาย ไม่ทุกข์เพราะการพลัดพราก มันยังตกใจอยู่เห็นงูน่ะแต่มันไม่ทุกข์เพราะการตกใจ

เพราะในกระบวนการฝึกจิตทั้งหมดผลมันคืออะไร ต้องการอะไร? ความพ้นทุกข์ มันไม่ใช่ว่าเรากระโดดข้ามให้มันพ้นทุกข์ วิมุตติ วิมุตติแปลว่าความหลุดพ้น มันไม่ใช่ว่ามันไม่มีทุกข์ มันมีทุกข์แต่มันไม่ทุกข์ มีทุกข์แต่มันไม่ทุกข์ เรียกว่า พ้นทุกข์ มันยังแก่อยู่ไหมถ้ายังไม่ตาย? มันยังป่วยไหม? มันต้องพลาดพลาดไหม? มีหมด แต่มันไม่ทุกข์

ที่มันไม่ทุกข์เพราะอะไร? เพราะมันรู้ความจริงในความทุกข์ มันรู้ความจริงของความทุกข์ ความจริงของความทุกข์มันรู้ในไหน? มันรู้ความจริงในรูปนาม รูปนามนี้คือความทุกข์ เกิดที่ไหน? เกิดที่รูปนาม มันรู้ความจริงในรูปนาม นั่นแหละคือรู้ความจริงของความทุกข์ พอรู้ความจริงของความทุกข์มันจึงไม่ทุกข์เมื่อมีความทุกข์ ไม่ใช่ว่ามันไม่มีความทุกข์เกิดนะ มีความทุกข์แต่มันไม่ทุกข์ ความทุกข์ที่เกิดไม่สามารถที่จะแทรกเข้าไปในจิตได้ จิตจะไม่เข้าไปเสวยความทุกข์นั้นเป็นอารมณ์ มันจึงพ้นทุกข์ เพราะฉะนั้นจิตจึงต้องมีประสบการณ์ที่อยู่ในจุดที่นิ่งรู้อยู่อย่างอิสระจนมีกําลังขึ้นมา มันจึงไม่ไปเสวยทุกข์มาเป็นอารมณ์ มันจึงแค่รู้ดูเห็นอยู่อย่างแจ่มแจ้ง เรียกว่ารู้ในทุกข์ แจ่มแจ้งในทุกข์ เห็นความจริงในทุกข์ มันจึงไม่ทุกข์ หรือเรียกว่าพ้นทุกข์ อันนี้แหละที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ ตั้งตรงทันที เราเป็นอื่นไม่ได้ คือ กระชากนิสัยสันดานที่ออกมาจากอวิชชาตัณหาอุปาทานที่มันบ่มเรามาตลอดเลย

รู้ตัวอย่างไรที่ให้จิตเป็นสติปัฏฐาน ก็คือดู นี่ของคนที่ฝึกเรื่องของอานาปานสติมาตลอด คือ ก็แค่ดู ดูสิ่งที่เกิดเฉพาะหน้า อะไรที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้าดูสิ่งนั้น เมื่อใดก็ตามที่มันมีการดู จิตจะถูกแยกออกมาจากสิ่งที่ถูกดู สิ่งที่ถูกดู เน้นลงไปที่ไหน? ลงไปที่รูปนาม ที่กายที่ใจ อาการของกายอาการของใจ ดูมันให้เห็นบ่อยๆ เดินๆไปปวดขา อย่าไปนั่งเป็นทุกข์ บริหารขา บริหารไป แต่ให้ดูมัน เข้าใจไหม? มันไม่ใช่ว่าตั้งหน้าตั้งตาดูอย่างเดียวอย่างอื่นไม่ทํา ไม่ใช่ บริหารขาทายาหม่องอะไรต่างๆก็ทําไป หาหมอทํากายภาพหรือให้หมอนวดก็ทําไป แต่ความรู้สึกที่มันปวดที่มันเกิดอยู่นั้น ดูมัน เมื่อใดก็ตามที่มันมีการดู มันจะกั้นจิตออกมาจากความปวด และมันเห็นความปวดที่เกิด

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 19-22 มิ.ย. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

คอร์สนี้ มันเป็นคอร์สที่จะต้องเปิดคําว่า “ดูอารมณ์” คือ ดูเลย ดูโดยไม่ต้องกลับไปสู่ฐาน เมื่อใดก็ตามที่มันมีการดูเกิดขึ้น เมื่อนั้นตัวดูมันจะแยกจิตออกจากอารมณ์ เข้าใจไหม? เมื่อใดก็ตามที่มันมีการดูเกิดขึ้นนะเมื่อนั้นจิตจะแยกออกจากอารมณ์ จิตจะแยกออกมาจากความคิด เห็นภาษาเคลื่อนไหวในใจ เป็นภาษาพูดอยู่ข้างใน รู้ว่ามีภาษาเกิดขึ้น มีความคิดเกิดขึ้น มีการเคลื่อนไหวในใจเกิดขึ้น นี่ดูเลย ดูเลยโดยไม่ต้องกลับเข้าไปสู่ฐาน นี่ของคอร์สนี้นะ ทุกคนเข้าใจไหม? ดูเลย ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถไหน ยืนก็ได้ เดินก็ได้ นั่งก็ได้ นอนก็ได้ ถ้ามันรู้ตัวว่า มันมีการเคลื่อนไหวภายในนี่ดูเลย

เรื่องต่อมาที่ในคอร์สของการปฏิบัตินี้ คือเรื่องของการดูอารมณ์อย่างกล่าว มันจะต้องอาศัยความกล้านะ ความศรัทธา ความองอาจ พระพุทธเจ้าบอกว่า

กรณียมตฺถกุสเลน        ยนฺตํ สนฺตํ ปทํ อภิสเมจฺจ

สกฺโก อุชู จ สุหุชู จ       สุวโจ จสฺส มุทุ อนติมานี

พระพุทธเจ้าบอกว่า ผู้เห็นประโยชน์ หมายถึงว่าเห็นด้วยตามแนวนี้แล้ว เห็นประโยชน์ มันจะต้อง สกฺโก คือ ต้องเกิดความองอาจ แกล้วกล้า ตรงนี้ต้องทําความเข้าใจดีๆนะ รู้ว่าเข้าใจแล้ว แต่มันจะต้องเกิดความองอาจ สกฺโก องอาจแล้วไง ตรง กล้าและก็ตรง สุหุชุ แล้วก็ตรงอย่างดี หมายความว่า ตรงอย่างบริสุทธิ์เลย ไม่ข้องแวะ ไม่บิดเบี้ยว ความหมายคืออะไร? ความหมายก็คือว่า เมื่อเราเห็นถึงประโยชน์อย่างนี้แล้ว แล้วมันเกิดก้อนอารมณ์หรือเป็นอารมณ์ขึ้นมา อารมณ์ที่มันประกอบไปด้วย ความโลภ ความโกรธ ความหลง แล้วมันรู้ขึ้นมาว่ามีอารมณ์อย่างนี้ มันต้องกล้าดู ที่เรียกว่า สกฺโก กล้า จะต้องเปิดโอกาสให้มันกล้าสําหรับที่จะดู ถ้าเราปล่อยให้มันจม แสดงว่าไม่กล้า ถูกไหม? ถ้าเราปล่อยให้มันจม ไม่กล้า พอไม่กล้าจมปั๊บ อุชุ กับ สุหุชุ เกิดไม่ได้ เราต้องกล้า กล้าที่จะดูมัน ดูมันแบบไหน? ดูมันแบบตรงๆ

ตรงคืออะไร? ตรงคือว่า

(พระอาจารย์เปรียบเหมือนกับสิ่งของที่อยู่ด้านหน้า) อ้าว นี่(พาน)โกรธ ไม่พอใจ อันนี้(นาฬิกา)ผู้ที่ถูกโกรธ โกรธนาฬิกานี้ สกฺโก องอาจ กล้า กล้าอะไร? กล้าที่จะดู แต่มันจะทําให้เราดูอะไร? อุชุ ตรง ตรงคือดูตัวนี้(พาน) เพราะอะไร? เพราะว่าเวลามันเกิดอารมณ์ขึ้นมา ภาพมันจะใหญ่ แล้วมันจะรวมกัน พอเราบอกเรากล้าแล้วที่จะดูมันแล้ว รู้แล้ว ดูมันแล้ว ดูตรงเข้าไป มันไม่ตรงไง มันเผลอมาดูเป็นอะไร? เป็นนาฬิกานี่ พอมาดูเป็นนาฬิกานี่ มันเกิดอะไรขึ้น? อันนี้(พาน)ยังอยู่ใช่ไหม? พอเขายังอยู่มันก็หวนเข้ามากับจิต แล้วเราก็หลงว่าดู แท้ที่จริงจิตมันโดนลากออกไปแล้ว มันดูอันนี้(นาฬิกา) ถ้าอย่างนี้เรียกว่า ไม่อุชุนะ ไม่ตรง คือดูผิดนั่นเอง

ต้องดูให้ตรง ดูให้ถูก แล้วก็ให้ตรงอย่างดีด้วย ถ้าดูไม่ตรง ดูไม่ถูก สิ่งที่จะตามมาก็คือ ใจมันจะเหยียดแล้ว มันจะดูหมิ่นแล้ว ถ้าดูตรงดูถูกนะ มันจะเกิด อนติมานี จะไม่เกิดการดูหมิ่นเลย ถ้ามันไม่เกิดการดูหมิ่นก็ไม่เกิดกรรมกับตัวนี้(นาฬิกา) อันนี้แหละคืออัศจรรย์ของสติปัฏฐาน อัศจรรย์ของสติบริสุทธิ์ที่บ่มความตั้งมั่น

ฉะนั้นเราต้องใช้ เพราะว่าเราฝึกฝนมาจนถึงเวลานี้นี่มันเยอะมาก พอแก่การใช้ แต่เราไม่กล้าไง เราขาด สกฺโก ขาดสักกธรรม พอเรากล้าปั๊บแล้วก็ดูตรง ตรงให้ดี มันจะเกิด มุทุ คือ จิตมันจะมุทุขึ้นมา มุทุ แปลว่าอ่อนโยน อ่อนโยนในตัวภายในนะ จิตตัวในจะอ่อนโยน อ่อนโยนแล้วมัน อนติมานี คือ ไม่เกิดการดูหมิ่น จะไม่เหยียดเลย อันนี้คือตัวสติปัฏฐานที่เราใช้

แล้วก็จะเตือนว่า เรามีโอกาสอย่างนี้แล้วนะ อย่าให้เสียเวลา อย่าให้มันผ่านไปโดยที่ไม่ได้อะไรเลย อย่าไปเอื้อเฟื้อต่อความหลง ความหลงนี้เราหลงมาทั้งชีวิตแล้ว แล้วเราอยู่กันมาจนถึงป่านนี้แล้ว บอกกับตัวเองเถอะว่าเราควรจะเอาอย่างนี้แล้ว อะไรๆที่มันอยู่ตัวนอก ตัวนอกคือตัวใจนี้ อะไรๆมันก็ไม่แน่สักอย่าง มันไม่มีเวลาที่จะปล่อยให้มันไหลลื่นไปกับความหลงอีกแล้วในสังสารวัฏนี้ หลงนี่มันรอเราอีกหลายภพหลายชาติ อีกเยอะ มันไม่มีให้รอแล้ว ให้พึงรู้ไว้ว่าถ้าเราเข้าใจตรงนี้ ทําเดี๋ยวนี้ รู้เดี๋ยวนี้ ถึงเดี๋ยวนี้ ไม่ต้องไปหวังว่า “ขอให้นิพพานได้ชาติหน้า” มรรคผลอะไรต่างๆเป็นชื่อที่เขาตั้งขึ้นมา ทุกอย่างมันจะต้องเกิดขึ้นในขณะนี้ เดี๋ยวนี้ ตอนนี้ เวลานี้ ถ้าเวลานี้ไม่เอา เวลานี้ไม่ทํา เวลานี้ปล่อยให้มันหลงไปน่ะ เราพลาดแล้ว รู้กันขนาดนี้แล้วปล่อยให้มันหลงไปในขณะนี้ แปลว่าเราพลาดแล้ว

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร

หลวงพ่อเจ้าคุณอาจารย์พระกิตติวิมลเมธี (สุชีพ สุธมฺโม) วัดบุปผาราม วรวิหาร กทม. บรรยายธรรมใน พิธีบำเพ็ญกุศลทักษิณานุปาทาน พระครูฐิติธรรมญาณ (หลวงปู่ลี ฐิตธัมโม) ครบรอบ ๑๐๕ ปี ชาตกาล ณ วัดฐิติธรรมาราม(วัดเหวลึก) จ.สกลนคร วันจันทร์ที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๖๘ เวลา ๒๐.๐๐ น.

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #มัชฌิมาปฏิปทา #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน