Het geheugen van Brabant

Zondag 1 september 2024 werden de Brabantse Holocaustslachtoffers op de Citadel in Den Bosch herdacht. En onder hen is niet alleen Duifje maar ook haar vader Godschalk. Tachtig jaar nadat zij door nazigeweld uit elkaar zijn gehaald en vermoord zijn in Auschwitz komen zij op deze zonnige zondag samen terug naar 's-Hertogenbosch. In deze podcast hoor je hoe dat gebeurt, die gezamenlijke terugkeer, en je hoort nog iets héél anders. Want de zoektocht naar Duifje, naar haar vader en naar al die andere betrokkenen maakt nog veel méér los.

In het vervolg van onze zoektocht naar het levensverhaal van Duifje de Raaij stuiten we op sporen van haar familie. Die leiden naar Israël; zouden we daar nog mensen kunnen spreken? Liefst haar eigen zus Mary die inmiddels bijna 100 jaar moet zijn? Komen we op die manier dichter bij Duifje, onze Dolly? Dat hoor je in deel 2 van de podcast 'Een jawoord voor drie maanden'.

Archieven, foto's en sites in deze aflevering:

Alles over onze podcast:

Muziek:

“Er zijn in de Tweede Wereldoorlog geen zes miljoen Joden vermoord, er is één Jood vermoord en dat is zes miljoen keer gebeurd”, schreef de Joodse advocaat en schrijver Abel Herzberg. Als het gaat over slachtoffers van de Holocaust gaat het al snel om ongrijpbaar grote getallen, anonieme nummers. Maar achter ieder nummer gaat iemand schuil; man, vrouw, oud, jong; allemaal mensen met hun eigen verhaal. In deze podcast ga ik samen met de 20-jarige Puck Smits op zoek naar één van die mensen: Duifje de Raaij uit Den Bosch.

Aan het onbezorgde leven van Duifje komt abrupt een eind als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Nog maar drie maanden getrouwd, wordt ze in 1942 - samen met haar kersverse echtgenoot - opgepakt en op transport gezet. Wie was deze Duifje en wat kunnen we van haar te weten komen? In onze zoektocht naar haar levensverhaal ontmoeten we verschillende mensen die allemaal op hun eigen manier een stukje van de puzzel proberen op te lossen. En hoewel we geen van allen Duifje zelf hebben gekend, schept dat een opmerkelijke band. Hoe? Dat hoor je in de podcast 'Een jawoord voor drie maanden'.

Archieven, foto's en sites in deze aflevering:

Alles over onze podcast:

Muziek:

Wat vertellen de archieven over de zaak Marietje Kessels ons nog meer? En welke deskundigen kunnen nieuw licht werpen op de dader? Op deze, en nog veel meer vragen, storten we ons in juli en augustus. Dat betekent een zomerpauze voor de podcast maar in september zijn we terug, met deze én andere verhalen.

Want wat is het verhaal van Duifje de Raaij; een jonge vrouw uit Den Bosch die in 1942 trouwt? Hoe zag haar leven eruit voor haar huwelijk, dat maar drie maanden mag duren? Met deze aflevering sluiten we aan bij Namen en Nummers, een online herdenkingsmonument voor slachtoffers van de Holocaust. In deze aflevering willen we vooral stilstaan bij haar leven, en niet enkel haar tragische dood. En het onderzoek naar haar levert bijzondere informatie maar nog meer interessante ontmoetingen op.

Alles over onze podcast:

Live horen hoe in het centrum van Den Bosch een pornoshop wordt gekraakt? Of hoe vrouwen in het vredeskamp in Volkel zó hard zingen dat de politie er niet boven uitkomt? Protesten, bezettingen en ontruimingen: de jaren tachtig staan er bol van. Deze roerige tijden krijgen letterlijk een stem op de Vrouwenradio; radio gemaakt door en voor feministische activisten. Inclusief een peleton ME'ers voor je deur.

Samen met onderzoeker Elisa Hendriks gaat podcastmaker Marilou Nillesen terug naar de plek waar deze radio zijn oorsprong vond, in het krakersbolwerk de Paap in Den Bosch. Met op de achtergrond de muziek van Nina Hagen en Popie Jopie spreken ze met de radiomakers van toen: brandt het idealistische vlammetje nog net zo als toen? Luister naar deze podcast: Vrouwenradio; radio om kippenvel van te krijgen

Archieven, foto's en sites in deze aflevering:

Alles over onze podcast:

Podcast over vakantie met Wim Daniëls:

Podcast over de eerste vrouwelijke burgemeester Truus Smulders:

Muziek:

Er wordt wel eens gezegd dat er een Goois matras is, maar dat ligt dan wel in een Brabants bed. Want in deze provincie is vaak televisiegeschiedenis geschreven. Van een experimentele lokale omroep tot de eerste commerciële regionale zender, van innovatieve programma formats tot dialect op je scherm. Je hoort en ziet het voor het eerst in onze provincie. In deze podcast komen Brabantse beeldbuispioniers aan het woord over de komst van televisie uit je buurt. Met fragmenten uit kijkcijferhits zoals ’t Benkske en De Wandeling.

Bjorn Bouwens, bekend van de podcast Daar bleef je voor thuis, is onze eigen tv-gids door het Brabantse medialandschap. Met verder onder andere de oprichter van TV8, Johan van Uffelen, en de man die de woorden "Goedemorgen Léon!" legendarisch maakte: René Bastiaanse.

Archieven, foto's en sites in deze aflevering:

Eerdere podcast met Bjorn Bouwens:

Alles over onze podcast:

BrabantinBeelden: Haarens journaal

Fragmenten uit de jubileumuitzending van Lokale Omroep Goirle, TV8 en Omroep Brabant

De Wandeling:

Muziek:

Heb jij je ooit afgevraagd wat dat is: echt Brabants? En wanneer je een echte Brabander bent? In deze podcast spreken we onder andere met steracteur Nasrdin Dchar. Geboren en getogen in Steenbergen, Brabander in hart en nieren, en verteller van een belangrijk verhaal. Want als Brabander met een rijke achtergrond, met wortels in een ander land, zetten sommige politieke partijen je in een ander licht. Wat doet dat met je? Met je gevoel voor Brabant? En met je Brabantse identiteit?

In ons depot stuiten we tegelijkertijd op het archief van een opmerkelijke beweging uit de vorige eeuw: Brabantia Nostra. Deze club maakte zich druk over ‘ongewenste invloeden’: noordelijke Nederlanders die de rivieren zouden oversteken en de Brabantse cultuur en tradities zouden aantasten. Nog geen 100 jaar later zijn we niet meer bang voor ‘die Hollanders’ maar de angst richt zich nu tegen ‘anderen’.

Daarom een podcast over die anderen, over het andere verhaal van ons Brabant. Over feit en fictie rond de Brabander. Over verbinden, en over uitsluiten.

Archieven, foto's en sites in deze aflevering:

Luister naar het volledige interview met Nasrdin Dchar:

Lees andere verhalen van Bekende Brabanders:

Alles over onze podcast:

Muziek:

Aan het begin van dit tweede en voorlopig laatste deel van deze serie zit de schilder August Mutsaers nog altijd in voorarrest, terwijl de koster Johan van Isterdael net in vrijheid is gesteld. Maar niet iedereen gelooft in de onschuld van de Kerk. Je bladert mee door de nieuw ontdekte documenten; kaartjes en briefjes, vaak anoniem, waarin vraagtekens worden gezet bij de dubieuze rol van de koster... en de pastoor. Tegenstrijdige getuigenverklaringen, maar wie liegt hier? En als er zoveel rook is, waar is dan het vuur?

Alle afleveringen over Marietje Kessels:

Alles over onze podcast:

Muziek:

In het eerste deel van deze tweedelige serie hoor je hoe het kan dat er 124 jaar na de moord nieuwe archiefstukken aan het licht komen over de zaak Marietje Kessels. En je gaat mee terug in de tijd; terug naar het Tilburg van 1900. Maar ook naar de gevangenis waar de twee verdachten vastzitten: de koster en de schilder. En terwijl de schilder vanuit zijn cel smartelijke brieven schrijft naar zijn ouders en zijn vriendin, antwoordt de koster op de vraag of het kind nog leeft met… ‘zwijg maar’.

Alle afleveringen over Marietje Kessels:

Alles over onze podcast:

Muziek:

Misschien ken je dit verhaal: van het 11-jarige meisje Marietje Kessels dat op een zomerse dag in 1900 een brief gaat posten, vlakbij haar huis in Tilburg, maar nooit meer terugkeert. En misschien weet je dan ook dat haar dode lichaam twee dagen later wordt gevonden, in de nabijgelegen kerk. Precies dit verhaal komt nu in een ander daglicht te staan. Want nu is er een archiefdoos opgedoken met onbekend archiefmateriaal; allemaal over deze zaak.

Tussen de talloze archieven in ons depot bleek één doos een dossier te bevatten, dat daar eigenlijk helemaal niet thuishoorde. Een grote archiefdoos vol handgeschreven getuigenverklaringen, bewijsstukken, brieven en notities; allemaal betrekking hebbend op deze rechtszaak over Marietje Kessels. Niemand die deze stukken eerder onderzocht. Maar nu speuren Marilou en Christian van het BHIC tussen al dat materiaal naar nieuwe verklaringen en feiten. Hun bevindingen zorgen voor een andere kijk op de twee verdachten van toen, de koster en de schilder. Bovenal leren we iemand beter kennen, wiens naam àltijd valt als het over deze moord gaat; die van pastoor George van Zinnicq Bergmann.

Volg Marilou en Christian in hun zoektocht naar de waarheid en luister naar 'De Moord op Marietje Kessels: nieuwe getuigen van een oude cold case'. Te beluisteren vanaf maandag 26 februari.

Alle afleveringen over Marietje Kessels:

Alles over onze podcast:

Muziek:

Ja, er moest ooit een film zijn opgenomen in 1912; de aankondiging van deze allereerste Nederlandse onderwijsfilm staat veelvuldig in de kranten van toen. Maar de film zelf? Die leek na ruim een eeuw verloren gegaan. Totdat onderzoeker Jan van Helvoirt opeens bekende beelden uit het Brabantse dorpje Esbeek herkende. Midden in een andere film. Als een ware filmdetective speurde Jan verder naar deze verloren gewaande beelden. Zijn zoektocht naar de eerste onderwijsfilm hoor je in onze podcast. Is dit dan écht de oudste film van Brabant?

De verloren gewaande film vind je hier:

Alles over onze podcast:

Muziek:

Joel Cummins - Sonatina No 2 in F Major Allegro

"Not as it seems" / "The story begins" / "Sneaky Snitch"