Podcasttip voor luisteraars van GBO: Echte Achterhoekers Bestaan (Niet) by Omroep Gelderland

Wat hebben we eigenlijk te danken aan de GBO, de Groep Bijzondere Opdrachten? Die vraag stelt Frank in deze laatste aflevering. Waarin je hoort hoe zwaar het soms is geweest om GBO'er te zijn geweest.

Zou het vandaag de dag nog kunnen, zo'n groep agenten? Die vraag stelt Frank ook aan het huidige korps in Gelderland.

Alsof we dansen op Snollebollekes in Gelredome gaan we deze aflevering van links met de Muurkrant en Loesje, naar rechts met de NVU van Constant Kusters. We gaan langs bij het Beest van het Broek en leren wat de GBO überhaupt bij voetbalwedstrijden te zoeken had.

De Arnhemse GBO moest helpen in Nijmegen tijdens de Piersonrellen. De Groep Bijzondere Opdrachten en hun methode stond in eigen stad ook geregeld tegenover links. Wereldverbeteraars die kraakten, die demonstreerden en die pamfletten plakten. Een mondige en lastige tegenstander. Die er niet voor terugdeinst om soms een dodelijk val uit te zetten.

Waren ze er nog maar. Dat verzuchten de ondernemers in de binnenstad van Arnhem als je ze spreekt over de GBO. Op de Korenmarkt waren ze een begrip. En de harde duidelijke aanpak werkte goed.

Hoe was de toestand in Arnhem vóórdat de GBO er was? Archiefmateriaal en gesprekken met onder andere oude penoze geven een inkijkje in wat bloemrijke figuren uit de Arnhemse onderwereld. En dus een beter beeld waarom de Groep Bijzondere Opdrachten nodig was.

Met dank aan het archief van Omroep Gelderland horen we GBO'ers van het eerste uur. Zij die de eerste groep vormden in 1969/1970. Frank spreekt zelf met de eerste chef, die de groep samenstelde. Hij haalt herinneringen op aan oude zaken en leert over een wapenhandelaar die als een ware Q uit James Bond met de laatste snufjes aan kwam zetten. De GBO sloeg dus echt niet alleen maar met de blote vuistjes...

De GBO, de Groep Bijzondere Opdrachten. Radio Gelderland presentator Frank van Dijk had nog nooit van deze politiemacht gehoord. Frank kwam een column tegen over rellen op Koninginnedag 1980. Niet die beroemde kroningsrellen in Amsterdam. Deze column ging over een kleine veldslag in zijn eigen Arnhem! En daar werden ze genoemd: de GBO. Of Gelders Bloed Orkest, zoals ze in de volksmond werden genoemd!

Je hoort journalisten, politie-agenten en krakers over hoe één verkeerscamera de spreekwoordelijke emmer deed overlopen.

Het Arnhemse Spijkerkwartier was met haar honderden 'ramen', op de Wallen na, de grootste rosse buurt van Nederland. Een wijk met reuring. Waar veel schimmige zaken plaatsvonden. De GBO was daar dagelijks om de pooiers, de pandjesbazen, de illegale kroegen en de hoeren in de gaten te houden.

Eerst slaan en dan pas praten. Dat is het beeld wat de Groep Bijzondere Opdrachten, de GBO, oproept. Eind jaren 60 wordt deze politiemacht in burger in Arnhem ingesteld om de uit de hand gelopen criminaliteit terug te dringen. Het Gelders Bloed Orkest, zoals de GBO in de volksmond al snel heet, doet dat op soms onorthodoxe wijze. Maar wel effectief. De groep wordt ingezet op plekken en situaties waar de gewone agent geen raad mee weet. Luister deze serie om te horen wat er eind vorige eeuw in Gelderland allemaal gebeurde, verteld door de GBO'ers zelf, maar ook de mensen die ze aanpakten, inwoners van Arnhem, sekswerkers, oude penoza, krakers en mensen uit de horeca. De serie zit vol heftige verhalen en bloederige details. En toch zeggen mensen: was de GBO er nog maar! Zou het nog kunnen, anno nu?