Het verhaal van Nicky Verstappen

Moeder Berthie heeft inmiddels meer dan 8000 kaarsjes aangestoken. Één kaarsje voor elke dag dat ze haar 11-jarige zoon Nicky niet meer heeft gezien En dat zal ze blijven doen, totdat ze alle antwoorden heeft gekregen. 

Vandaag, 20 november 2020, zal ze van de rechtbank Limburg in ieder geval op één vraag een antwoord krijgen: Is Jos Brech de dader?  Na 22 jaar, 14 weken en 5 dagen spreken de rechters zich uit over de rol van de hoofdverdachte bij de verdwijning en Nicky’s dood.

De spanning is voelbaar. De familie Verstappen zit zwijgend naast elkaar. Steun en toeverlaat Peter R. de Vries flankeert de nabestaanden. Ook hoofdverdachte Jos Brech heeft last van spanning, zo heeft zijn advocaat Gerald Roethof laten weten. Maar zijn geweten is rein. 

Als de rechtbank aan het eindoordeel is toegekomen, vertrekt Brech geen spier. 

Jos Brech heeft een geheim. Een geheim dat hij na zijn arrestatie in 2018 op papier zette en in de kluis legde bij zijn advocaat, Gerald Roethof.  Daar bleef het veilig bewaard. Tot nu. Op de eerste dag van het inhoudelijke proces, maandag 28 september 2020, vertelt Jos Brech wat hij weet over de dood van Nicky Verstappen. Dat doet hij niet live in de zaal, maar in een videoboodschap. Zijn verklaring is het meest opzienbarende wapenfeit van de zeven dagen durende behandeling.

Maar geeft zij ook antwoorden op die ene vraag? Wat is er met Nicky gebeurd toen hij verdween tijdens het jeugdkamp?

Moeder Berthie en zus Femke leggen in de rechtbank emotionele verklaringen af, terwijl ze Brech recht in zijn ogen aankijken. Het zorgt voor kippenvel. De officieren van justitie laten hun strafeis horen. Wat denkt raadsman Roethof ervan?

De euforie is voelbaar na de arrestatie van Jos Brech. De blijdschap van de nabestaanden kent geen grenzen en het Openbaar Ministerie is vol zelfvertrouwen. Ze hebben een sterke zaak, meent de hoofdofficier van justitie. De Amsterdamse advocaat Gerald Roethof werpt zich op als advocaat van Brech. Hij is niet onder de indruk van de aantijgingen tegen zijn cliënt,  die door het OM wordt verdacht van betrokkenheid bij de dood van Nicky Verstappen, seksueel misbruik en het bezit van kinderporno. Jos Brech slijt zijn dagen in de gevangenis van Vught. Het natuurmens zit nu gekooid tussen de vier muren van zijn cel. Zijn spaarzame uitstapjes leiden naar de rechtbank van Maastricht, waar enkele zogeheten pro formazittingen zijn gepland ter voorbereiding op de inhoudelijke behandeling van de zaak. Hij heeft wat uit te leggen: zijn DNA is immers gevonden op de kleding van het jongetje. Maar hij kiest er voorlopig voor om te zwijgen, tot frustratie van de nabestaanden. Hun hoop op een verklaring voor de dood van hun kind slinkt elke dag.

Dik twintig jaar nadat de 11-jarige Nicky Verstappen dood werd gevonden in een dennenbosje op de Brunssummerheide, hebben politie en justitie een hoofdverdachte in het vizier. Sporen die zijn gevonden op de kleding van het jongetje, matchen met zijn DNA. Op de opsporingsfoto prijkt het gezicht van een vijftiger met dunne lippen en twee pukkeltjes aan de linkerkant van zijn gezicht. Het gaat om ene Jos Brech uit Simpelveld. Hij is echter niet thuis. Ook het chaletje in de Vogezen dat hij beheert, wordt verlaten aangetroffen. Het heeft er alle schijn van dat hij is gevlucht. Dat is slecht nieuws, want de verdachte blijkt een erkend bushcrafter, iemand die gespecialiseerd is in het leven in en met de natuur. Hij is een expert in het onvindbaar zijn. Politie en justitie zetten een grootscheepse klopjacht op om hem te traceren. Een hels karwei, maar er is ze veel aan gelegen om hem in de kraag te vatten. Hij zou wel eens de sleutel kunnen zijn in het mysterie rond de verdwijning van Nicky Verstappen. Maar wie is Jos Brech eigenlijk? Welke persoon gaat schuil achter zijn onopvallende verschijning? Weet hij meer over de laatste uren van het prille leven van Nicky? En waar hangt hij uit?

Jaren zijn verstreken na de dood van Nicky Verstappen. Maar politie en justitie zijn, ondanks verwoede pogingen, geen stap dichter bij de waarheid gekomen. De Brunsummerheide draagt een geheim met zich mee en wil die voorlopig niet prijsgeven. De familie Verstappen roept de dader meerdere maken op om zich te melden, maar de smeekbedes zijn tevergeefs. In juli 2005 lijkt de zaak open te breken als er een reeks brieven wordt gevonden bij het herdenkingsmonumentje van Nicky. De scribent, ene L. Genius, lijkt meer te weten over de laatste uren van het 11-jarige jongetje. Wie is deze schrijver? In de zoektocht naar antwoorden wordt in 2010 het graf van de inmiddels overleden kampoudste Joos Barten gelicht. Zorgt het voor antwoorden? En het grootste DNA-verwantschap onderzoek in Nederland ooit gaat van start. In de zomer van 2018 komen politie en justitie met een verdachte op de proppen. Maar wie is deze man?

De dood van Nicky Verstappen slaat in als een bom. Zijn ouders, Berthie en Peetje, zijn ontroostbaar. Heel Heibloem rouwt. Het dorp zoekt zwijgend naar antwoorden. De saamhorigheid is aanvankelijk groot, maar kort na de begrafenis van Nicky komt de geruchtenmachine op gang. De dader moet binnen het jeugdwerk worden gezocht, zo wordt gefluisterd. Al snel wijzen er beschuldigende vingers naar Joos Barten, de kampoudste. Hij zou zich verdacht hebben gedragen tijdens het zomerkamp. Zo vertrok de oprichter van het Jeugdwerk op de ochtend na Nicky’s verdwijning plotseling naar een begrafenis in Heibloem. Het feit dat Barten in de jaren vijftig, toen hij nog onderwijzer was, is veroordeeld vanwege ontucht met jongens, voedt de verdachtmakingen alleen maar. De beschuldigingen richten zich later ook op andere medewerkers van het Jeugdwerk, waar langzaam een zweem van kindermisbruik omheen komt te hangen. Het dorp raakt verdeeld in twee kampen: het Jeugdwerk en zijn sympathisanten en de inwoners die binnen die club een zondebok zoeken. Ondertussen mengt misdaadverslaggever Peter R. De Vries zich in de zaak.

Nicky is spoorloos en de kampleiding slaat alarm. De politie wordt ingeschakeld om het jongetje terug te vinden. Maar de eerste pogingen zijn vruchteloos. Het nieuws over zijn verdwijning gaat als een lopend vuurtje door het dorp. Half Heibloem rukt uit om hem te helpen zoeken. De Brunsummerheide, het gebied waar het zomerkamp plaatsvindt, wordt volledig uitgekamd. De ouders van Nicky, Berthie en Peetje Verstappen, maken zich grote zorgen. De vastberadenheid om Nicky te vinden is groot, maar na bijna veertig uur zoeken is hij nog steeds kwijt. Waar is hij naartoe gegaan? Zou hij ontvoerd zijn? Vlak voordat de zon ondergaat, komt de zoektocht alsnog tot een abrupt einde. Op ruim één kilometer van de Heikop wordt zijn levenloze lichaam gevonden in een dennenbosje. Blootsvoets en slechts gekleed in zijn Ajax-pyjamabroek.

Het is zaterdag 8 augustus 1998. De 11-jarige Nicky Verstappen uit Heibloem gaat samen met zijn vriendjes en andere kinderen uit het dorp op zomerkamp. Eigenlijk twijfelde hij om mee te gaan, want Nicky heeft last van heimwee. Maar uiteindelijk stapt het verlegen jongetje toch de bus in.

Eenmaal aangekomen op het kampeerterrein van de Heikop, lijkt er van heimwee geen sprake meer. Nicky en zijn vrienden, die zich de Nightriders noemen, hebben het uitstekend naar hun zin. Ze voetballen, spelen spelletjes en eten samen. Wel ontstaat er even onenigheid als Nicky en zijn vriendje Ian kibbelen over een pakje kauwgom. Die ruzie wordt echter al snel gesust en de jongens gaan rustig slapen in hun tent.

Als de Nightriders wakker worden, missen ze iemand. Nicky. Hij is plotseling verdwenen. De jongens maken zich grote zorgen, want Nicky zou er nooit zomaar alleen vandoor gaan. Wat is er met hem gebeurd? Is hij weggelopen? Of meegenomen?

Verslaggever Judith Janssen van De Limburger vertelt in deze podcastserie het verhaal van Nicky Verstappen.  

Een schuchtere 11-jarige jongen uit Heibloem die van voetballen houdt en in een Ajax-pyjama slaapt. Op 11 augustus 1998 wordt hij tijdens een zomerkamp dood gevonden op de Brunssumerheide. Zijn ouders zijn ontroostbaar. Heibloem is geschokt. De gemeenschap is gebroken.

Het mysterie rond zijn dood verscheurt niet alleen het Limburgse dorpje, maar houdt heel Nederland in zijn greep. De politie draait overuren en ook misdaadverslaggever Peter R. De Vries doet verwoede pogingen om het donkere geheim van de Brunssumerheide te ontrafelen. Maar nu, meer dan twintig jaar later, is het nog steeds een raadsel wat er met het jongetje is gebeurd. Toch lijken antwoorden nu eindelijk binnen handbereik. Na het grootste DNA-onderzoek dat Nederland ooit kende, brak de zaak plots open. En kwam er opeens een verdachte bovendrijven: Jos Brech. Hij moet zich verantwoorden voor de rechter. Zou hij meer kunnen vertellen over de laatste uren van Nicky?

In aanloop naar zijn proces, dat start op maandag 28 september 2020, brengt De Limburger een podcastserie over de zaak-Verstappen. 

De podcast ‘Het verhaal van Nicky Verstappen’ is gemaakt door Judith Janssen, Rik van Hulst, Marco van Kampen en Joris Peeters. Paul Bots en Claire van Dyck, die het dossier al jaren volgen, controleerden de feiten.  

De tune van deze podcast heet ‘Vlinder’ en is van Rowwen Hèze.