دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.
او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روانشناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.
از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:
ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانی
مقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانی
تاریخ تمدن ایران
و مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.
دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.
دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.
در این اپیزود، میزبان دکتر شروین وکیلی هستم؛ پژوهشگر و اندیشمندی که سال‌ها درباره‌ی تاریخ، هویت ایرانی و نظریه‌های اجتماعی کار کرده است. گفت‌وگوی ما خلاصه‌ای است از مباحثی عمیق درباره‌ی هویت، جامعه و جایگاه ایران در جهان معاصر.
در این گفت‌وگو، دکتر وکیلی از نظریه زَروان سخن می‌گوید؛ چارچوبی برگرفته از نظریه سیستم‌های پیچیده که تلاش می‌کند رابطه‌ی میان فرد و نهادهای اجتماعی را توضیح دهد و نشان دهد چگونه چهار متغیر اصلی—قدرت، لذت، بقا و معنا—بر زندگی ما اثر می‌گذارند.
او سپس به اهمیت هویت ایرانی می‌پردازد: هویتی دیرینه و چندلایه که حتی در مواجهه با مدرنیته حفظ شده و میان ایرانیان مهاجر هم زنده مانده است. در ادامه، شکاف بزرگ میان منابع عظیم ایران و وضعیت کنونی را بررسی می‌کنیم؛ شکافی که به باور او ایران را به نقطه‌ای حساس و سرنوشت‌ساز در سیاست جهانی بدل کرده است.
موضوع دیگری که مطرح می‌شود، نقد جهانی‌گرایی است. دکتر وکیلی توضیح می‌دهد چرا ایده‌ی حذف مرزهای ملی و یکپارچگی فرهنگی جهانی، بیشتر شبیه یک ایدئولوژی است تا واقعیتی عملی، و چرا مرزهای فرهنگی و ملی همچنان نقشی تعیین‌کننده در جهان دارند.
همچنین درباره‌ی نقش جغرافیا در شکل‌گیری تمدن‌ها، اهمیت افتخار به هویت بر پایه شناخت علمی، و افراد و متون اثرگذاری چون شاهنامه، سعدی، سوشیوبیولوژی ادوارد ویلسون و حتی نقش بنیادی زرتشت در تاریخ ایران و جهان گفت‌وگو کرده‌ایم.
این اپیزود دعوتی است برای اندیشیدن به هویت، تاریخ و آینده‌ی ایران؛ با نگاهی علمی، فلسفی و انتقادی.»
وب سایت رسمی دکتر وکیلی:
https://www.soshians.net/fa/
لینک ویکیپدیا:
https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلی
خردسرای زُروان تارنمای رسمی دوره‌های آموزشی دکتر شروین وکیلی
https://zourvan.com/
Send us a text
Support the show
