کرامت انسانی به این معناست که هر فرد، صرف‌نظر از وضعیت جسمی، سن، یا سلامت روان، دارای ارزشی درونی و غیرقابل جایگزین است. از دیدگاه اعلامیه جهانی حقوق بشر، انسان‌ها نه به‌ خاطر مفید بودنشان، بلکه صرفاً به‌ خاطر انسان بودن‌شان، دارای حقوق بنیادی هستند؛ از جمله حق بر زندگی، حق بر آزادی، و حق بر رهایی از رنج.
اما پرسش دشوار آنجاست که آیا حق بر زندگی، به‌معنای اجبار به زیستن است، حتی اگر زندگی جز رنج و درد و بی‌کرامتی نباشد؟ آیا احترام به کرامت انسان، تنها به معنای محافظت از جان اوست؟ یا آنکه در مواردی، احترام به تصمیم آگاهانه‌ فرد برای مردن نیز می‌تواند نشانه‌ای از احترام به کرامت او باشد؟

در این گفت‌وگوی ویژه از پادکست هشیوار، همراه بودم با دوست و همکار عزیزم رضا امیر از پادکست مهرانگیز تا یکی از حساس‌ترین، پیچیده‌ترین و در عین حال انسانی‌ترین موضوعات اخلاقی دوران معاصر را به بحث بگذاریم: 
مرگ خودخواسته پزشکی یا همان اتانازی.
موضوعی که در مرز میان رهایی و رنج، کرامت و کنترل، شفقت و وظیفه قرار دارد. از یک‌سو، مدافعان این رویکرد همچون پیتر سینگر و رونالد دورکین بر این باورند که احترام به اختیار فردی و کاهش درد غیرقابل تحمل، اقتضا می‌کند که فرد بتواند با آگاهی، برای پایان زندگی تصمیم بگیرد. این کار نه تنها غیر اخلاقی نیست، بلکه با رعابت شرایطی، میتونه اخلاقی هم باشه. اما در سوی دیگر، مخالفانی هستند که نگران لغزش اخلاقی، فشار پنهان بر افراد آسیب‌پذیر، سو استفاده و حتی تضعیف ارزش ذاتی زندگی انسان‌اند.
در این گفت‌وگو، تلاش کردیم با نگاهی فلسفی، اخلاقی و انسانی، و البته در حد معلومات خودمون، ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم: 
آیا مرگ می‌تواند انتخابی آزاد و اخلاقی باشد؟ وظیفه خانواده و جامعه و قانونگذار چیست؟ کرامت انسانی در لحظه‌های واپسین زندگی چگونه حفظ می‌شود؟ 
گفت‌وگویی  پر از پرسش و تأمل.

Send us a text

Support the show

در جلسه دوم در خدمت جناب دکتر کیمیایی اسدی بودم و در مورد ریشه های مغزی، فرگشتی و روانی مذاهب و کارکردهای مثبت و منفی اون صحبت کردیم. 

دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  

پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. 

از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. 

دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله:
 • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو 
 • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک 
 • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول 
 • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو 
 • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو 

برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید
https://t.me/Taghi_kimyai

Send us a text

Support the show

در این جلسه میزبان جناب دکتر تقی کیمیایی-اسدی بودم و در مورد ریشه رفتارهای انسان، توهم اراده آزاد و ‌مسئولیت اخلاقی با ایشون صحبت کردم. 

دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  

پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. 

از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. 

دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله:
 • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو 
 • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک 
 • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول 
 • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو 
 • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو 

برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید.
https://t.me/Taghi_kimyai

این گفتگو رو می تونید به صورت تصویری در کانال یوتیوب هشیوار و از لینک زیر هم مشاهده کنید:

https://youtu.be/xi9q_IX6bwM?si=Tm12hQX3bT19L4AQ

Send us a text

Support the show

در این قسمت از پادکست هشیوار، افتخار داشتم میزبان یکی از پژوهشگران دغدغه‌مند و فعال در حوزه‌ باستان‌شناسی ایران باشم؛ کسی که تلاش‌های علمی و میدانی‌اش در کاوش و مستندسازی تاریخ و فرهنگ این سرزمین، نه‌تنها در مجامع دانشگاهی بلکه در میان علاقه‌مندان به تاریخ و میراث فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر جواد حسین‌زاده ساداتی، پژوهشگر و باستان‌شناس، از جمله چهره‌هایی است که با نگاهی علمی، منتقدانه و دقیق به تاریخ ایران و شکل‌گیری تمدن‌های کهن می‌نگرد. او تجربه‌ی سال‌ها پژوهش میدانی، کاوش در مناطق باستانی، و تعامل با داده‌های ژنتیکی، زمین‌شناسی و انسان‌شناسی را با نگاهی تحلیلی به فرهنگ امروز پیوند می‌زند.
در این گفتگو، با او درباره‌ نقش علم باستان‌شناسی و کاربرد اون در شناخت هویت تاریخی و فرهنگی، ارتباط آن با یافته‌های ژنتیکی نوین، و نیز کمی در مورد مهاجرت انسانهای هوشمند هوشمند خارج از آفریقا و ژنتیک اقوام ایران، صحبت کردم.

لینک به دو کتاب ترجمه شده توسط دکنر حسین زاده:
https://taaghche.com/author/%D8%AC%D9...

لینک به پادکست خداحافظ آفریقا:
https://castbox.fm/channel/%D8%AE%D8%...

Send us a text

Support the show

در این قسمت از پادکست هشیوار، میزبان یکی از پادکسترهای اندیشمند و تأثیرگذار فضای فارسی‌زبان هستم — کسی که با ترکیبی از روایت‌گری انسانی، نگاه فرهنگی و پرسشگری علمی، جایگاهی خاص در میان شنوندگانش پیدا کرده است.
رضا امیر، میزبان و تهیه‌کننده‌ پادکست مهرانگیز، در قالبی متفاوت و عمیق به روایت زیست شناسی، زندگی، هویت، و تجربه‌ انسان معاصر، به‌ویژه جایگاه زنان و اخلاق، می‌پردازد. مهرانگیز فقط یک پادکست نیست؛ سفری صوتی به دل قصه‌هایی است که در دل‌شان دغدغه، زیست، و حقیقت علمی جاری است.
در این گفتگو، علاوه بر مرور تجربه‌ رضا در خلق و پیشبرد پادکست مهرانگیز، با او وارد بحث‌هایی مهم و فلسفی نیز شدم:
از جمله اخلاق فرزندآوری در دنیای پرچالش امروز، و نقش شانس و تصادف در موفقیت‌ها و شکست‌های زندگی ما.
 آیا آوردن یک انسان جدید به این دنیا، در عصری پر از بحران، از نظر اخلاقی موجه است یا نه؟ 
البته موضوع رو تنها باز کردیم و در بخشهای بعدی به صورت مفصل این دو موضوع رو بحث خواهیم کرد. 
همراه ما باشید در گفتگویی صمیمی با رضا امیر.

لینک پادکست مهر انگیز:
https://castbox.fm/vh/5258804

Send us a text

Support the show

سکس، هویت جنسی و گرایش جنسی، برخلاف تصورات سنتی و رایج در بسیاری از فرهنگ‌ها، مفاهیمی صرفاً اجتماعی یا انتخابی نیستند، بلکه ریشه‌هایی عمیق در ساختار ژنتیکی، هورمونی، مغزی و رشدی انسان دارند. یافته‌های علمی نوین نشان داده‌اند که نه تنها جنسیت انسان‌ها تنوع‌پذیرتر از دوگانه‌ مرد/زن است، بلکه احساس درونی افراد نسبت به جنسیت و تمایلات جنسی‌شان نیز به‌طور قابل توجهی زیستی و غیرارادی‌اند.

از سوی دیگر، از منظر فلسفه اخلاق، مخصوصاً در سنت‌های فایده‌گرایی و لیبرالیسم اخلاقی، جامعه‌ اخلاقی جامعه‌ای است که بر پایه کاهش رنج، افزایش رفاه، و احترام به کرامت انسانی بنا شده باشد. 

• اگر ما باور داریم که هدف اخلاق، ساختن جهانی بهتر، مهربان‌تر و انسانی‌تر است، باید بپذیریم که تنوع جنسی و جنسیتی بخشی طبیعی از انسان بودن است.
• اگر علم به ما نشان می‌دهد که تفاوت در گرایش جنسی یا هویت جنسیتی همانند تفاوت در رنگ چشم یا دست‌راست/چپ بودن است، پس باید نگاه خود را از انکار و تقبیح به فهم، پذیرش و حمایت تغییر دهیم.
• و اگر ما به عنوان انسان، تجربه‌ی زیستن در جهانی عادلانه‌تر را طلب می‌کنیم، احترام به افراد با هویت و گرایش‌های متفاوت، نخستین گام در جهت آن عدالت است.

در نهایت، پذیرش علمی و اخلاقی این واقعیت‌ها، فقط به نفع اقلیت‌های جنسی نیست؛ بلکه گامی برای رهایی کل جامعه از خرافه، تعصب، و خشونت است. جامعه‌ای که تنوع را نه تهدید، بلکه ثروتی فرهنگی و انسانی بداند، به سوی بلوغ اخلاقی و رشد علمی حرکت خواهد کرد.

لینک پادکست سورتی: درس گفتارهایی درباره ی سکس

https://castbox.fm/vh/6445828

https://podcasts.apple.com/us/podcast/soorati-podcast-on-human-psychosexuality/id1763159671

Send us a text

Support the show

در این اپیزود به بررسی سه کتاب مهم علمی درباره جنسیت، هویت و مغز می‌پردازم:

Different: Gender Through the Eyes of a Primatologist

نویسنده: Frans de Waal

زیست‌شناس مشهور، دکتر فرانس دووال، با نگاهی فرگشتی و مقایسه‌ای میان انسان و شامپانزه‌ها و بونوبوها، تفاوت‌های جنسیتی را بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که رفتارهای جنسیتی در جانوران پیچیده و متنوع است و مرز بین «زنانه» و «مردانه» در طبیعت آن‌قدر که فکر می‌کنیم، واضح نیست.

Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation

نویسنده: Simon LeVay

عصب‌پژوه معروف، سایمون لووی، به بررسی علمی منشأ گرایش جنسی می‌پردازد. او شواهدی از تفاوت‌های ساختاری در مغز، نقش ژنتیک، هورمون‌ها و عوامل محیطی پیش از تولد را ارائه می‌دهد تا نشان دهد که همجنس‌گرایی انتخاب نیست، بلکه ریشه در زیست‌شناسی دارد. 

Gender and Our Brain

نویسنده: Gina Rippon

جینا ریپون، عصب‌شناس بریتانیایی، به نقد این ایده می‌پردازد که مغز زنان و مردان ذاتاً متفاوت است. با بررسی صدها مطالعه، او نشان می‌دهد که بسیاری از تفاوت‌های منتسب به مغز «زنانه» یا «مردانه» بیشتر حاصل فرهنگ، تربیت و کلیشه‌های جنسیتی است تا زیست‌شناسی صرف.

📌 در این قسمت با نگاهی علمی، میان‌رشته‌ای و نقادانه، سعی کردم که این سه روایت متفاوت از جنسیت و گرایش جنسی را مقایسه و تحلیل کنم. 

آیا مغز زن و مرد واقعا متفاوت است؟ آیا همجنس‌گرایی ذاتی است؟ و طبیعت در مورد «جنسیت» چه می‌گوید؟

Send us a text

Support the show

در جهانی که موفقیت را اغلب فقط به "تلاش فردی" نسبت می‌دهند، داستان‌هایی مانند زندگی مهتاب، ما را به تفکری عمیق‌تر و انسانی‌تر دعوت می‌کنند. مهتاب دختری‌ست که بدون داشتن دو دست به دنیا آمد، اما محدودیت فیزیکی را نه‌تنها سد راه خود ندانست، بلکه آن را به نیرویی برای رشد، یادگیری و الهام‌بخشی خود و دیگران تبدیل کرد.

در این گفت‌وگوی ویژه، میزبان مهتاب نبوی هستم — قهرمان پاراتکواندو ایران و جهان و فوق لیسانس رشته زیست‌شناسی که با پای خود آزمایش‌های علمی انجام می‌ده، میکروسکوپ را تنظیم می‌کنه و روی لارو سوسک آرد (Mealworm) پژوهش می‌کنه، در دانشگاه پژوهشگر، و در زندگی، قهرمان ایستادگی و امید.

اما آن‌چه این مسیر را ممکن ساخته، فقط اراده‌ی فردی نبوده. مهتاب در گفت‌وگو بارها از نقش کلیدی خانواده‌اش گفته: پدر و مادری که نه با ترحم، بلکه با باور و حمایت، فضایی فراهم کردند تا او خودش باشه، تجربه کنه، شکست بخوره، و دوباره برخیزه.

این گفت‌وگو تنها روایت یک فرد خاص نیست؛ دعوتی‌ست به تماشای نقش شرایط زیستی، حمایت‌های جامعه و خانواده، فرصت‌های و شانس های اجتماعی در ساختن زندگی هر انسان.

و در نهایت، یادآور این پرسش بنیادین است:
ما، به‌عنوان یک جامعه، یک خانواده و یک انسان، چقدر در قبال فراهم‌کردن چنین فرصت‌ها و شانسها برای دیگران مسئولیم؟

Send us a text

Support the show

در بخش دوم این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، مترجم فارسی کتاب Free Agents نوشته‌ی کوین میچل، و
آسیه علی‌خواه، ویراستار علمی این ترجمه و میزبان پادکست تحلیلی و علمی ذهن زیبا هستم.
🔍 در این مصاحبه و در ادامه جلسه قبل، گغتگوی خودمون رو در مورد دارای اراده‌ آزاد، عاملیت یا آژانسی (Agency) در موجودات زنده و مسیولیت اخلاقی ادامه می دهیم. اینکه آیا این قابلیت صرفاً محصول تکامل مغز است یا در ریشه‌های زیستی عمیق‌تری ریشه دارد؟ سیستم های پیچیده، نوظهور و کوانتومی چه طور کار می کنند؟
📚 ابتدا به محتوای علمی کتاب می‌پردازیم و چگونگی ظهور آژانسی در جریان فرگشت حیات را بررسی می‌کنیم — از رفتار سلولی تا تصمیم‌گیری‌های انسانی. سپس کمی به مباحث فلسفی و اخلاقی هم وارد می‌شویم، از جمله نسبت اراده آزاد با مسئولیت اخلاقی، عدالت، و انتخاب‌های انسانی.
🔗 این گفتگو برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب، فلسفه ذهن، زیست‌شناسی فرگشتی و اخلاق تحلیلی، منبعی غنی و تامل‌برانگیز است.
📌 نظرات و پرسش‌های خود را در بخش کامنت‌ها با من در میان بگذارید.
📖 نسخه فارسی کتاب «عاملان آزاد» به‌زودی در دسترس علاقمندان خواهد بود.
لینک پادکست ذهن زیبا
https://podcasts.apple.com/us/podcast/%D8%B0%D9%87%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7/id1762263994

https://castbox.fm/vh/6249273

صفحه یوتیوب پوریا آزادی
https://youtu.be/C8ipNTUlWbA?si=AedweYDHnyf0G7Yi

Send us a text

Support the show

در بخش اول این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، یکی از مترجمان کتاب Free Agents یا کنشگران  آزاد نوشته‌ی دکتر کوین میچل هستم.
🔍 در این مصاحبه، به بررسی یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های علم و فلسفه می‌پردازیم:
آیا ما دارای اراده‌ی آزاد هستیم؟ عاملیت یا آژانسی (Agency) در موجودات زنده چگونه پدیدار شده است؟
آیا این قابلیت صرفاً محصول تکامل مغز است یا در ریشه‌های زیستی عمیق‌تری ریشه دارد؟ سیستم های پیچیده، نوظهور و کوانتومی چه طور کار می کنند؟

📚 ابتدا به محتوای علمی کتاب می‌پردازیم و چگونگی ظهور عاملیت در جریان فرگشت حیات را بررسی می‌کنیم و سپس کمی به مباحث فلسفی و اخلاقی هم وارد می‌شویم، از جمله نسبت اراده آزاد با مسئولیت اخلاقی، عدالت، و انتخاب‌های انسانی.

🔗 این گفتگو برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب، فلسفه ذهن، زیست‌شناسی فرگشتی و اخلاق تحلیلی، منبعی غنی و تامل‌برانگیز است.
📌 نظرات و پرسش‌های خود را در بخش کامنت‌ها با من در میان بگذارید.

📖 نسخه فارسی کتاب «عاملان آزاد» به‌زودی در دسترس علاقمندان خواهد بود.

لینک پادکست ذهن زیبا
https://podcasts.apple.com/us/podcast/%D8%B0%D9%87%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7/id1762263994

https://castbox.fm/vh/6249273

صفحه یوتیوب پوریا آزادی
https://youtu.be/C8ipNTUlWbA?si=AedweYDHnyf0G7Yi

Send us a text

Support the show