🇺🇿 Oxirigi paytlar O‘zbekistonda nogironlik va inklyuziya haqida ko‘p gapirilyapti lekin menimcha faqat gapirish yetarli emas, balki bu sohada qanday ilmiy asoslar, tadqiqotlar, tahlillar borligi ham muhim. Ko‘p holatlarda siyosiy qarorlar, loyihalar, grantlar “inklyuziya” degan so‘z atrofida aylanadi, lekin ilmiy asoslangan yondashuv yetishmaydi.

🎙 Aynan shu ilmiy bo‘shliqlarni muhokama qilish uchun hamkasbim va do‘stim Abduxalilov Abdullo Abduxamitovich — Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti dotsenti (PhD), O‘zbekiston Nogironlar Assotsiatsiyasining Strategik rejalashtirish masalalari bo‘yicha rais o‘rinbosari bilan muhokama qildik.

Suhbatimiz davomida Abdullo aka bilan shaxsiy tajribalari, olib borayotgan tadqiqotlari, O‘zbekistonda nogironlik va inklyuziya sohasidagi ijtimoiy tadqiqotlar bilan bog‘liq muammolar va boshqa masalalar haqida gaplashdik.

💬 Suhbatimiz haqida nima deb o‘ylaysiz? Sizga foydali bo‘ldimi? Keyingi suhbatimizga kimni taklif qilay? Izohlarda fikr-mulohazalaringiz va takliflaringizni kutib qolaman.

Muqova: Alina Olimova

Faoliyatim haqida ko‘proq ma’lumot vebsaytimda: www.dilmurad.me

Tirikchilik orqali faoliyatimni qo‘llab-quvvatlasangiz bo‘ladi.

Telegram kanalimga obuna bo‘ling.

🌎 Har yili may oyining uchinchi payshanbasi kuni (bu yil — 15 may), Butunjahon raqamli sharoitlar haqida xabardorlik kuni (Global Accessibility Awareness Day, GAAD) nishonlanadi. Bu global tashabbus veb-saytlar, dasturiy ta'minotlar, mobil ilovalar va boshqa zamonaviy texnologiyalar hamma uchun, jumladan nogironligi bor va boshqa ehtiyojlari bor insonlar uchun ham qulay va foydalanishga sharoitlar bo‘lishi kerakligini eslatib turadi.

🎙 Shu kun munosabati bilan "Inklyuziv suhbat"imizning navbatdagi mehmoni raqamli sharoitlar bo‘yicha ekspert, Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalining (my.gov.uz) rivojlantirish bo‘limi mutaxassisi — Abdulaziz Salimov. Suhbatimiz davomida Abdulaziz bilan raqamli dunyoda turli xil nogironligi bo‘lgan shaxslar duch kelayotgan to‘siqlar va ularning yechimlari, my.gov.uz dagi yillik faoliyati va boshqa masalalar haqida gaplashdik. 

💬 Suhbatimiz haqida nima deb o‘ylaysiz? Sizga foydali bo‘ldimi? Keyingi suhbatimizga kimni taklif qilay? Izohlarda fikr-mulohazalaringiz va takliflaringizni kutib qolaman.

🇺🇿 O‘zbekistonda raqamli xizmatlar hamma uchun qulaymi? Onlayn makondagi to‘siqlarni qanday aniqlash va umumiy foydalanish imkoniyatini qanday ta’minlash kerak? Abdulaziz bilan birga yozgan "Raqamli dunyo barchaga qulay bo‘lishi kerak" maqolamizni Gazeta.uz da o‘qing (Lotinchada, Кириллчада, на русском).

Muqova: Alina Olimova

Faoliyatim haqida ko‘proq ma’lumot vebsaytimda: www.dilmurad.me

Tirikchilik orqali faoliyatimni qo‘llab-quvvatlasangiz bo‘ladi.

Telegram kanalimga obuna bo‘ling.

Podkastimning to‘rtinchi mehmoni — inklyuziv ta’lim bo‘yicha ekspert, “TABASSUM” inklyuziv amaliyotlar markazi asoschisi, "QUYOSHLI OLAM" nogironligi bor farzandi bor ota-onalari jamiyati raisi — Shahnoza Ikramova.

Suhbat davomida quyidagi masalalarni muhokama qildik:

2:50 Shahnoza opa faoliyatlari haqida.

5:34 “TABASSUM” inklyuziv amaliyotlar markazi

9:17 “QUYOSHLI OLAM” Nodavlat notijorat tashkiloti

13:57 O’zbekistonda nechta Daun sindromi bo’lgan shaxslar bor?

18:01 Nega 21-mart Xalqaro Daun sindromi bo’lgan shaxslar kuni

19:01 Jamiyatimizda Daun sindromi bo‘lgan insonlarga nisbatan asosiy stereotiplar

24:15 Daun sindromi bo‘lgan bolalar inklyuziv ta’limga jalb etilyaptimi?

26:47 O‘zbekistonda Daun sindromi bo‘lgan inson ish topishi qanchalik real?

Tinglovchilarimizdan savollar va ularga javoblar:

31:48 Daun sindromi bo‘lgan yoshlar ham "Inklyuziv kafe"da ishlay oladimi?

42:59 Nega Tibbiy psixologik pedagogik komissiyalari faqat tibbiy model orqali qaror qabul qiladi? Nega o‘qituvchilar inklyuziv ta’limga tayyor emas?

51:05 Ergoterapiya bu nima?

53:49 Bolam uy ta’limida bo‘lishni xohlamasam, komissiya qaroriga qarshi borsam bo‘ladimI? 

59:03 Autizmi bor bolalarni himoya qiluvchi jamiyat bormi?

1:01:02 Daun sindromi bo‘lgan insonlarning jamiyatimizga moslashuvini osonlashtirish uchun nima qilishimiz kerak?

💬 Suhbatimiz haqida nima deb o‘ylaysiz? Sizga foydali bo‘ldimi? Keyingi suhbatimizga kimni taklif qilay? Izohlarda fikr-mulohazalaringiz va takliflaringizni kutib qolaman.

Muqova: Alina Olimova

Faoliyatim haqida ko‘proq ma’lumot vebsaytimda: www.dilmurad.me

Tirikchilik orqali faoliyatimni qo‘llab-quvvatlasangiz bo‘ladi.

Telegram kanalimga obuna bo‘ling.

Podkastimning uchinchi mehmoni — Ozod Qurbonov, “TifloMedia” audio jurnali tashkilotchisi, Filologiya fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD).

Suhbatimiz davomida Ozod aka bilan quyidagi mavzularda suhbatlashdik:

• media sohasida mehnat va ilmiy faoliyatlari;
• Tiflomedia va tiflojurnalistika nima ekanligi;
• Oʻzbek mediasida nogironligi boʻlgan shaxslarning yoritilishi bilan bog'liq muammolar va ularning yechimlari;
• shuningdek, ovozli chat tinglovchilarining savollariga ham javob berdik.

Muqova: Alina Olimova

Qilayotgan ishimni qo‘llab-quvvatlash uchun: https://tirikchilik.uz/dilmurad_me

Vebsaytim: www.dilmurad.me

Podkastimning ikkinchi mehmoni — Jasur Jumayev, O‘zbekiston tarixida ilk bor nogironligi bo‘lgan Oliy Majlis qonunchilik palatasi deputati.

Suhbat davomida quyidagi masalalarni muhokama qildik:

2:15 Hayot yo‘llari, qayerda o‘qiganlari va hozirgi mehnat faoliyatlari

03:25 Ijtimoiy himoya milliy agentligidagi nogironlik inklyuziyasi sohasida mutaxassis sifatida faoliyatlari

05:44 Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – O‘zbekiston Liberal-Demokratik (O‘zLIDEP) partiyasidagi faoliyatlari

09:27 Siyosiy partiyalarga a’zo bo‘lishga nima turtki bo‘lgan? 

11:43 Nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun amaliy san’at klubi va jamoatchilik faoliyati

14:35 O‘zLIDEP partiyasida nogironligi bo‘lgan shaxslarning inklyusiyasi sohasidagi faoliyat hamda "Inklyuziv jamiyat sari" loyihasi va uning beshta maqsadi

18:24 Oliy Majlis binosi nogironligi bo’lgan shaxslar uchun qanchalik moslashtirilgan?

20:38 Nega 2025-yilda "Jasorat" medali bilan taqdirlashgan?

23:58 O‘zbekistonda nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlarini ta’minlashda qanday muammolar bor? 

27:22 Tinglovchilarimizdan savollar va ularga javoblar

40:34 Nogironligi bo’lgan shaxslarning huquqlari buzilsa, qabullariga kirib yordam olish mumkinmi? Buni qanday qilsa bo’ladi?

41:39 Tinglovchilarimizdan savollar va ularga javoblar

1:07:03 Nogironligi bo‘lgan yoshlar ham deputat bo‘lib, siyosiy hayotda faol ishtirok etishlari uchun maslahat va tavsiyalar.

Podkastimning birinchi mehmoni — Saodat Gulyamova, Malayziya Milliy Universiteti doktoranti, 2021-yil "El-yurt Umidi" jamg‘armasining 3-tanlov g‘olibi, O‘zbekistonda ko‘rish bo‘yicha nogironligi bo‘lgan maktab o‘qituvchilarining mehnat faoliyati muammolari tadqiqotchisi.

Ushbu sonda biz quyidagi mavzularni muhokama qildik:

— nogironligi bo‘lgan shaxslar “El-yurt umidi” jamg‘armasi orqali chet elga o‘qishga qanday ketishlari mumkin?

— Malayziyada nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun yaratilgan sharoitlar va Malayziya milliy universitetida nogironligi bo‘lgan talabalarga qanday sharoitlar va oqilona qulayliklar yaratilgan?

—  O‘zbekistonda ko‘rish bo‘yicha nogironligi bo‘lgan shaxslarning mehnat qilishida qanday to‘siqlar bilan uchrashadi?