شماره (٠٥٠) - ١٥ آذر ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٣٠٦٠ تا ٣١٢٣

گفت اکنون چون منی، ای من درآ

نیست گنجایی، دو من را در سرا

نیست سوزن را سر رشته دو تا

چونکه یکتایی، در این سوزن درآ

گرگ را برکند سر، آن سرفراز

تا نماند دو سری و امتیاز

عاقل آن باشد که گیرد عبرت از

مرگ یاران در بلای محترز

پس سپاس او را که ما را در جهان

کرد پیدا از پس پیشینیان

"امت مرحومه" زین رو خواندمان

آن رسول حق و صادق در بیان

قصه آنکه در یاری بکوفت، از درون گفت کیست، گفت منم، گفت چون تو، تویی، در نمی گشایم، هیچ کس از یاران را نمی شناسم، کی او، من باشد.

__________________________________________

امروز می بینیم که درباره "عالم خیال" خیلی صحبت می شود. میان کسانی که به فلسفه هنر می پردازند ، حتما زیاد می شنوید که کتاب ها و سخنرانی های زیادی در مورد "خیال" وجود دارد. "خیال" را امروز، قدم نهادن در وادی می دانیم که وادی غیرمحسوس است، که از آن طریق می توانیم دریافت هایی داشته باشیم، و به زبان هنر بیان کنیم؛ ولی حکمای ما، عالم خیال را عالمی محدود و بسته می دانند، و حضرت مولانا، همین عالمی که در آن هستیم را عالم خیال می داند، و می گوید که اینجا "خیال" است، و حقیقت جای دیگر است، ما در خیال به سر می بریم.

پیش از این نیز، به کتاب "کشف الحقایق" عزیز الدین نسفی استناد کرده ایم، که خیال و وهم و پنج حس را هفت در دوزخ می داند. اگر از این طریق بخواهیم با زندگی روبرو شویم، به جای اینکه به آسایش و راحتی برسیم، به رنج و عذاب منتهی می شود، و رنج و عذاب، دوزخ است.

"برگرفته از متن سخنرانی"

ای خدا جان را تو بنما آن مقام

که در آن بی حرف می روید کلام

تنگ تر آمد خیالات از عدم

زآن سبب باشد خیال اسباب غم

باز هستی، تنگ تر بود از خیال

زآن شود در وی قمرها چون هلال

علت تنگیست ترکیب و عدد

جانب ترکیب، حس ها می کشد

♦️ ارجاع به کتاب "کشف الحقایق" عزیز الدین نسفی (قرن هفتم) . در توضیح مفهوم "خیال"