We bouwen de komende jaren honderdduizenden woningen, met alle daarbij

horende voorzieningen. We doen dat zowel in grote nieuwbouwwijken als in

stedelijke verdichting of een straatje erbij. Hoe gaan we die gebieden voorzien van

duurzame stroom en warmte? Netcongestie en ruimtegebrek dwingen tot innovatieve

concepten in bouw en inrichting. Welke gevolgen  heeft dit voor de ondergrondse

infrastructuur? Hoe zorgen we voor een goede afstemming tussen boven- en

ondergrond, zonder tempo te verliezen? 

"Onder druk worden dingen vloeibaar. Ik merk bij ontwikkelaars dat er grenzen zijn

aan wat er kan. Maar die zoektocht naar wat er wel kan leidt tot heel mooie

oplossingen, die het net minder belasten en bouw mogelijk maken." Aldus Harold

Lever, voormalig voorzitter van de Vakgroep Ondergrondse Infrastructuur en

Grondwaterbeheer van Bouwend Nederland. Samen met de huidige voorzitter, Aldo

Krijgsman, was hij te gast in deze 14e aflevering van LEO in Gesprek.

Een duurzaam, decentraal energiesysteem moet gebaseerd zijn op andere ontwerpprincipes dan het oude." Dat betoogt Roosmarijn Sweers, strateeg energietransitie in de regio Drechtsteden. Energie besparen, dan het efficiënt benutten van energie-infrastructuur, energiebronnen, grondstoffen en ruimte, en tenslotte het vergroten van de energieonafhankelijkheid.

Hoe kunnen we daarmee het energiesysteem lokaal ontwikkelen, als onderdeel van integraal programmeren? Hoe organiseren we wisselwerking tussen kaders en oplossingsruimte? Om vat te krijgen op deze complexe opgave werkt Drechtsteden met de simulatietool Digital Twin en samen met ondernemers aan een Innovatietafel. Op www.platformleo.nl vind je praktijkfilmpjes over Digital Twin en de Innovatietafel.

De nieuwe warmtewet beperkt onnodig de vrijheid van de eindgebruiker,” stelt Annelies Huygen in aflevering 12 van LEO in Gesprek. Ruud Schuurs spreekt met haar over haar afscheid als hoogleraar en haar jarenlange inzet voor een energietransitie die wél uitgaat van de burger. Wat betekent deze nieuwe wet voor die burger? Waar zit het vertrouwen – en het wantrouwen – in de energietransitie? En waarom kijken we zo weinig naar succesvolle voorbeelden uit het buitenland?

Toen Ruysdael ‘Molen bij Wijk bij Duurstede’ schilderde, liet hij bewust een tweede molen weg. Omdat mensen molens eigenlijk helemaal niet mooi vonden. Wat we nu kostbaar erfgoed vinden, was toen een industriële installatie die het landschap ontsierde. Historisch perspectief kan onze kijk op actuele zaken veranderen!" In deze aflevering van LEO in Gesprek kiezen we die historische invalshoek.

Ruud de Bruijne, senior beleidsadviseur bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, heeft 40 jaar ervaring met windenergie op land en zee. Grootschalig of lokaal, commercieel of coöperatief, hij heeft aan alle vormen zijn bijdrage geleverd. Hoe kijkt hij terug op de afgelopen 40 jaar? En wat betekent wind in de toekomst van de energietransitie? Vloek of zegen? Meer of minder? 

De tiende aflevering van LEO in Gesprek staat in het teken van de warmtetransitie. Maureen van Eijk, directeur van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie, is te gast bij Ruud Schuurs. Waar staan we met de warmtetransitie? Welke verwachtingen mogen we hebben van nieuwe bronnen als aqua- en geothermie? Hoe integreren we de warmtetransitie met andere opgaven in het ruimtelijk domein, zoals bodem- en watergestuurd ontwikkelen? Hoe helpen nieuwe wettelijke kaders (WCW, WGIW) de transitie vooruit en wat is er nog meer nodig?

Hoe functioneert democratie bij het maken van politieke keuzes over grote maatschappelijke veranderingen, zoals de energietransitie en de klimaattransitie? Worden alle relevante belangen en opvattingen gehoord? Hoe worden die tegen elkaar afgewogen? Is het voor iedereen duidelijk hoe dat gebeurt? Is de besluitvorming transparant en democratisch? En vraagt de energietransitie eigenlijk ook om democratische vernieuwing? Is de democratie ook in transitie?

Te gast bij LEO in Gesprek is dit keer Marcel Boogers, bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie aan de Universiteit Utrecht. Ruud Schuurs, programmamanager van Platform LEO, gaat met hem het gesprek aan over de rol van democratie in transities. 

Energie delen tegen kostprijs, opbrengsten van zon- en windprojecten investeren in sociale doelen: de opkomst van de energiegemeenschap kan het energielandschap blijvend veranderen. Meer dan 700 energiecoöperaties verenigen meer dan 120.000 bewoners in de bottom-up bijdrage aan de energietransitie. 
Ruud Schuurs, programmamanager van Platform LEO, gaat in gesprek met Siward Zomer, coöperatief directeur en voorzitter van Energie Samen, de koepel en branchevereniging van de energiecoöperaties in Nederland. Siward zat namens de burgerbeweging aan tafel bij de totstandkoming van het Klimaatakkoord en bracht daar het streven naar 50% lokaal eigendom in. Inmiddels is dat voor veel gemeenten een strakke leidraad en vaak zelfs een minimumvoorwaarde voor energieprojecten. 

Wat is het perspectief van de steeds professionelere coöperatieve beweging? Welke obstakels moeten nog worden genomen om de potentie optimaal te benutten?

“Eén van de grootste vraagstukken van deze tijd vind ik de klimaatverandering. Om hier iets aan te doen staat bij alle keuzes duurzaamheid voorop”, zegt Lot van Hooijdonk, wethouder mobiliteit, klimaat en energie van de gemeente Utrecht. 
De gemeente heeft een belangrijke regierol in een veelvoud van opgaven, op korte en lange termijn, waaronder de energietransitie. Regie kan daarin sturend, resultaatgericht zijn. Of juist open, uitnodigend voor zoveel mogelijk deelnemers. In deze aflevering van LEO in Gesprek praat Ruud Schuurs, programmamanager van Platform LEO, met haar over de vraag hoe zij balanceert tussen korte- en langetermijndoelen. In de tien jaar dat ze nu wethouder is, kwam de energietransitie op stoom. Met plannen voor aardgasvrije wijken en duurzame opwek. Welke rollen en regiestijlen ziet zij voor de gemeente en hoe zet ze deze in?

In deze editie van LEO in Gesprek ontvangt Ruud Schuurs, programmamanager van Platform LEO, Shannon Spruit, medeoprichter en projectdirecteur van Populytics. Populytics ontwerpt en begeleidt participatieprojecten, onder meer via de Participatieve Waarde Evaluatie. In deze methode nemen betrokkenen (virtueel) plaats op de stoel van de beslissers om meer begrip te krijgen voor de keuzes die beslissers maken. En beslissers krijgen zo meer begrip voor de overwegingen en zorgen van betrokkenen. In deze aflevering van LEO in Gesprek neemt Shannon ons mee in de inzichten die Populytics opdeed in drie jaar inwonersraadplegingen in de energietransitie. Wat zijn terugkerende thema’s? Welke generieke lessen konden ze trekken en wat is juist contextafhankelijk?

Ruud Schuurs, programmamanager van Platform LEO, praat met Kristel Lammers, directeur van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NP RES), over het perspectief voor het decentrale energiebeleid. Wat is het belang van regionale samenwerking op de langere termijn? Welke lessen trekken we uit na de eerste vier jaar RES?