ما در این قسمت رفتیم سراغ یکی از سلحشور‌ترین مبارزان راه آزادی تاریخ ایران. قهرمانی که هم عیار بود، هم فرودست بود، هم کینه شخصی بر قلب داشت و هم نماد یک انقلاب اجتماعی بزرگ شد و از همان انقلاب خیانت دید! ستارخان. ما در این قسمت او را روایت خواهیم کرد.

ما در این قسمت رفتیم سراغ روایتی از پروژه‌های نفوذ که توسط سازمانی انجام شد که در تمام عمرش کشت و کشته شد. سازمان مجاهدین خلق. ما به شش روایت از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نفوذهای این سازمان در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب پرداختیم.

بعد از استقبال مخاطبان نازنین پادکست مورخ از پیشنهاد ساخت قسمت‌هایی با عنوان تاریخ کشورها، تصمیم به ساخت چنین قسمت‌هایی گرفتیم و اولین قسمت تاریخ کشورها را به تاریخ کشور انگلستان اختصاص دادیم از بدو تاسیس تا امروز. نوش گوش‌هاتون

در این قسمت از پادکست مورخ رفتیم سراغ داستان ضحاک ماردوش. داستان تبدیل شدنش از یک انسان عادی به یک موجودی اهریمنی، به شاهی رسیدنش، حکومتش و برافتادنش. به ریشه‌های هزاران ساله‌ی اسطوره ضحاک نیز خواهیم پرداخت که اگر از اصل داستان ضحاک شاهنامه هیجان‌انگیزتر نباشد، کم هیجان‌تر نیز نیست.

احتمال رخ‌دادن جنگ جهانی سوم چقدره؟ ما در این قسمت برای رسیدن به پاسخ این سوال، ابتدا نگاهی مختصر می‌ندازیم به وضعیت دنیا در آستانه دو جنگ جهانیِ قرن بیستم، بعد به سراغ تحلیل یکی از اندیشمندان مشهور سال‌های اخیر، یوال نوح هراری درباره جنگ جهانی سوم می‌ریم و در نهایت، آن‌چه او زمانی پیش‌بینی کرده رو با وضعیت امروز دنیا مقایسه می‌کنیم

یک‏ «شگفتی ‏ایرانی» این توصیف گزارشگر مجله‏ پناهندگان کمیساریای‏ عالی‏ امور پناهندگان بود در سال 1997 برابر با 1376از وضعیت مهاجران افغانستانی رد ایران. این گزارشگر نوشته اگرچه ‏ایران ‏کشوری «منزوی و ‏کمتر ‏شناخته‌شده» ‏به ‏نظر ‏می‌رسد اما در ‏میزبانی ‏از ‏پناهندگان یکی از سخاوتمندترین ‏کشورهای ‏جهان است. چرا؟ چون برخلاف ‏بسیاری ‏کشورهای‏ دیگر ‏افغانستانی‌ها ‏را‏ مجبور‏ به ‏اسکان ‏رد ‏اردوگاه‌ها‏ نکرده‏. اجازه داده این مهاجرها تو شهرها و روستاهای ایران ساکن بشوند، جذب بازار کار بشوند و تا بهبود اوضاع افغانستان دذ ایران زندگی کنند. این خلاصه‌ای بود از آم گزارش. از اول دهه شصت ‏با اینکه‏ ایران ‏درگیر‏ جنگ بود‏ و‏ باید بیشتر‏ منابعش‏ را خرج‏ جنگ‏ و‏ ‏مایحتاج ‏‏مردم‏ و ‏آواره‌های استان‌های جنگ‌زده می‌کرد،‏ اما به‏ شهادت‏ ناظران خارجی‏ برای‏ آواره‌های ‏افغانستانی میزبان خوبی ‏بود. حتی در ادبیات رسمی مقامات حکومتی به آنان نمی‌گفتند پناهنده نمی‌گفتند مهاجر، می‌گفتند برادران افغانستانی. اما چه شد که حکومت نوپای جمهوری اسلامی تصمیم گرفت این سیاست را در پیش بگیره؟ در ادامه چه سیاست‌های در پیش گرفت و الان چه سیاستی دارد؟ در این قسمت از مورخ قصد داریم به همین سوال‌ها پاسخ بدهیم

برای هیچ زنی از زنان تاریخ به اندازه کلئوپاترا آخرین فرعون مصر باستان، رمان و نمایشنامه و فیلمنامه نوشته نشده! ما در این قسمت از مورخ سراغ او رفتیم تا ببینیم راز محبوبیت او برای داستان نویسان و نمایشنامه نویسان چیست؟

احمد کسرویِ تاریخ‌ پژوه، احمد کسرویِ زبان‌شناس، احمد کسرویِ قاضی یا احمد کسرویِ مصلح اجتماعی؟ کدام یک از این شخصیت‌ها، کاری کرد تا احمد کسرویِ مانده در تاریخ معاصر ما ترور شود و چرخه خشونتی به حرکت درآید که کسی توان متوقف کردنش را نداشته باشد؟ مگر او چه گفت؟ ما در این قسمت به سراغ زندگی احمد کسروی رفتیم.

مردمان شوروی علاقه بسیاری به جک‌های سیاسی داشتند. چون جک گفتن یکی از راه‌های مقابله با استرسه، جک‌هایی که به مردم کمک می‌کنه با چیزی کنار بیان که توان تغییرش رو ندارند. مردمان شوروی زیر سایه‌ای از استرس و اضطراب دائمی زندگی می‌کردند، استرس و اضطرابی که عوامل زیادی داشت و یکی از عواملش نهادهای امنیتی شوروی بود، نهادهایی که مشهورترینش برای ما، نامش هست: کا‌گ‌ب! یک سازمان امنیتی مخوف و افسانه‌ای که به نظر می‌رسید جنبیدن هر جنبده‌ای از نظرش پنهان نیست! ما در این قسمت از مورخ درباره تاریخچه نهادهای امنیتی شوروی صحبت خواهیم کرد و به این سوالات پاسخ خواهیم داد که ریشه این نهادها کجا بود؟ کا‌گ‌ب از کجا اومد؟ چه مسیری رو طی کرد تا به نقطه پایان رسید و چطور به نقطه پایان رسید؟ و آیا اصلاً به نقطه پایان رسید؟ 

بسیاری از اساتید حوزه روابط بین‌الملل یه تعریف کوتاه کلیشه‌ای ولی بسیار گویا از دیپلماسی دارند. می‌گن: «دیپلماسی پایان جنگ است و پایان دیپلماسی، آغاز جنگ!» همین تعریف کوتاهه که انسان رو وابسته به فنونی از مذاکره کرده تا زیست بشری حفظ بشه. اما سوال، دیپلماسی از کی وارد زندگی ما انسان‌ها شد؟ دیپلماسی چه جهانی رو برای ما ساخت؟ در چه برهه‌هایی تونست جلوی جنگ رو بگیره یا به جنگ‌ها پایان بده؟ و آیا همیشه شروع دیپلماسی واقعا پایان جنگ بوده؟ ما در این قسمت از مورخ رفتیم به سراغ تاریخ دیپلماسی و به این سوالات پاسخ دادیم