Nasze beboki | Radio Katowice

W trackie wakacji oswajaliśmy się ze śląskimi strachami. Mówiliśmy m.in. o strzydze, heksie, mamunie, meluzynie. Ostatni odcinek naszego dźwiękowego serialu "Nasze Beboki" poświęcimy postaci Skarbnika. To chyba najpopularniejszy demon związany ze Śląskiem. Skarbek ma kilka rodowodów - był kiedyś brutalnym demonem Szarlejem, a dzisiaj opowiemy o jego powiązaniach ze św. Barbarą. O Skarbniku opowiadali: Dominika Kierpiec-Kontny, Adam Podgórski i Bronisław Wątroba. Ostatni odcinek cyklu "NASZE BEBOKI" przygotowali: Paulina Pikiewicz i Grzegorz Woś.

W każdą wakacyjną sobotę zabieramy Państwa do świata wierzeń naszych przodków. Opowiadamy o straszydłach, bebokach i demonach, które spędzały sen z powiek mieszkańcom wsi i miasteczek. Dziś opowieść szczególnie przygnębiająca o tych, które okradały rodziny z ich najcenniejszego skarbu. O Mamunach i Podciepach opowiadała znawczyni śląskiego folkloru Katarzyna Płoskonka oraz gawędziarze Edward Jon i Zofia Przeliorz. Dzisiejszy odcinek cyklu "Nasze beboki" przygotowali Małgorzata Lachendro i Grzegorz Woś.

Skarbek to prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalny śląski demon. Kojarzony jest raczej pozytywnie, jako postać opiekuńcza, wspierająca górników. Często ostrzegał przed niebezpieczeństwami, czyhającymi w podziemiach. Jednak dzisiaj nie o skarbniku będzie mowa, a o jego mrocznym przodku - Szarleju. O szarleju opowiadali Adam Podgórski, Dominika Kierpiec-Kontny i dziadek Edek, czyli Edward Jon. Kolejny odcinek serialu dźwiękowego Nasze beboki przygotowali Paulina Pikiewicz i Grzegorz Woś.

Nasze Beboki to demony, straszydła, twory naszej wyobraźni, które miały nas ostrzegać przed niebezpieczeństwem i chronić przed nieobliczalnym żywiołem przyrody. Zdarzały się także duszki, które pomagały wrócić zbłąkanym do domu. Są to błędne ognie. O ognistych demonach opowiadała muzyczka Dominika Kierpiec-Kontny i Adam Podgórski, twórca śląskiej demonologii. Tę piekielną opowieść przygotowali dla Państwa: Paulina Pikiewicz i Grzegorz Woś.

Co tydzień o tej porze zabieramy Państwa do świata straszydeł, beboków i demonów, grasujących niegdyś po polach i wsiach województwa śląskiego. Dziś posłuchamy opowieści o Południcy. Jej bali się zarówno dorośli, jak i dzieci. Zabijała szybko, nie zostawiając po sobie śladów. Zawsze o tej samej porze. O Południcy opowiadała znawczyni śląskiego folkloru Katarzyna Płoskonka i gawędziarz Edward Jon. Przygotowali Małgorzata Lachendro i Grzegorz Woś.

Nasze Beboki - co tydzień przypominamy Państwu opowieści o śląskich demonach, które kiedyś ożywiały rozmowy naszych przodków. I podobnie jak greckie mity, obecność demonów często tłumaczyła dziwne i tajemnicze działania natury. Dzisiaj mowa będzie o Meluzynie - kobiecie związanej z siłą wiatru. O wietrznym demonie opowiadali: Bronisław Wątroba, Dominika Kierpiec-Kontny, Adam Podgórski i dr Agnieszka Przybyła-Dumin. A dźwiękową opowieść o niej przygotowali Paulina Pikiewicz i Grzegorz Woś.

Obok Meluzyny z wiatrem związał się również Sralabartek - demon, na którego mogliśmy się natknąć w podaniach pochodzących z terenów Zagłębia Dąbrowskiego. No, ale to już opowieść na inny czas.

Beboki, demony, straszydła - jak co tydzień o tej porze przypominamy sobie najstraszniejsze potwory, jakie niegdyś grasowały po polach i wsiach województwa śląskiego. A kto wie, może dalej czają się gdzieś w mroku. Opowiadali o nich nasi dziadkowie, a im ich dziadkowie i tak opowieść trwała z pokolenia na pokolenie. Dochowując tradycji, dziś my opowiadamy Państwu historie o pozornie zwyczajnych kobietach z nieco demoniczną naturą. O Heksie opowiadała znawczyni śląskiego folkloru Katarzyna Płoskonka i gawędziarka Zofia Przeliorz. Przygotowali Małgorzata Lachendro i Grzegorz Woś.

"Nasze Beboki" - jak co tydzień w sobotę - opowiadamy o śląskich demonach, których obawiali się nasi przodkowie. Wspomnienia o demonach dalej są żywe we współczesnej kulturze. Tym razem będzie o strzydze. To pół człowiek - pół demon, który znany jest z tego, że ma dwa serca, dwie dusze i podwójny rząd zębów. Jego obecność w wiosce zwiastowała nieszczęście. O strzydze opowiadali dr Agnieszka Przybyła-Dumin, Zofia Przeliorz, Adam Podgórski, Bronisław Wątroba i Edward Jon. Drugi odcinek z serii "Nasze Beboki" przygotowali: Paulina Pikiewicz i Grzegorz Woś.

Czają się w ciemności, przesiadują w zakamarkach, przemykają za plecami i atakują w najmniej spodziewanym momencie - śląskie beboki. Demony, które znamy z opowiadań babć i dziadków, i które często nie dawały nam spać po nocach. W te wakacje przypomnimy sobie straszydła sprzed lat. Czy uda nam się je oswoić? To się okaże. Dzisiaj posłuchamy o demonie, który przychodzi do nas, kiedy śpimy. O zmorach opowiadali: dr Agnieszka Przybyła-Dumin i Edward Jon z Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie. Pierwszy odcinek cyklu "Nasze beboki" przygotowała Małgorzata Lachendro, zrealizował dźwiękowo Grzegorz Woś.