Zderzenia okrętów, sztucznie usypywane wyspy, instalacje wojskowe - to codzienność na Morzu Południowochińskim, gdzie Chiny toczą spór terytorialny przede wszystkim z Filipinami. Ale do tego obszaru roszczenia zgłaszają też Wietnam, Brunei, Malezja czy Tajwan. Do Filipin i Malezji poleciał w tym tygodniu minister spraw zagranicznych Polski Radosław Sikorski. Dlaczego my, Polacy powinniśmy przejmować się sytuacją w tak odległym zakątku świata? Jak możliwy konflikt odbiłby się na bezpieczeństwie Polski? No i o co w ogóle w sporze na Morzu Południowochińskim chodzi? Od tego tematu Thomas Orchowski rozpoczyna nowy sezon swojego podcastu, którego gościem jest profesor Franciszek Czech z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Komisja to unijny rząd, w Radzie Europejskiej są przywódcy i szefowie rządów państw członkowskich, a Parlament reprezentuje nas wszystkich: Europejczyków. W takim układzie ścierają się różne interesy, a każdy chce móc decydować o jak największej liczbie spraw. Dochodzi więc do różnych tarć. Kto jest w tej układance najsilniejszy? Kto podejmuje decyzje? I o czym będziemy decydować w niedzielnych eurowyborach? O tym Thomas Orchowski rozmawia z Tomaszem Bieleckim z Polityki Insight.

Stan wyjątkowy, ofiary śmiertelne i ranni - ostatnie protesty na Nowej Kaledonii w Oceanii były bardzo gwałtowne. Paryż nie chce się pożegnać ze swoim terytorium zamorskim, które kontroluje od XIX wieku.

Protesty wybuchły, gdy francuskie władze postanowiły, że prawo do głosowania powinny dostać też osoby, które na wyspie mieszkają od co najmniej dziesięciu lat.
Kanakowie - rdzenna ludność Nowej Kaledonii - uznali, że osłabi to ich głos. Czy zasadnie?

Czy podczas zeszłotygodniowej wizyty na wyspie prezydentowi Emmanuelowi Macronowi udało się uspokoić nastroje, czy też przeleciał prawie 17 tysięcy kilometrów na marne?

O tym w nowych "Niebezpiecznych związkach" Thomas Orchowski rozmawia z antropolożką Karoliną Kanią, badaczką Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Pradze.

Czwartek to ostatni dzień uroczystości pogrzebowych po śmierci prezydenta Iranu Ebrahima Raisiego, który zginął w niedzielę w katastrofie śmigłowca przy granicy z Azerbejdżanem. Oprócz niego życie stracił też szef irańskiej dyplomacji oraz kilku innych wysokich przedstawicieli władz. Śmierć Raisiego oznacza, że w Iranie odbędą się wybory. Już wiadomo kiedy - głosowanie zaplanowano na 28 czerwca. Kto zostanie nową, drugą osobą w państwie, bo w Iranie najważniejszy jest najwyższy przywódca, Ali Chamenei. Czy będzie to ktoś z frakcji ultrakonserwatystów, pryncypialistów jak Raisi, czy może osoba bardziej ugodowa? Jak obecnie wygląda balans sił we władzach Iranu? O to Thomas Orchowski pyta swojego gościa, iranistę i wykładowcę Uniwersytetu Jagiellońskiego Marcina Krzyżanowskiego, który jest w Iranie.

Izrael prowadzi brutalną antypalestyńską operację w Strefie Gazy. Już nawet Amerykanie, ich żelaźni sojusznicy, głośno mówią, że przesadzają. Ale dlaczego Palestyńczykom w tak małym stopniu pomagają kraje muzułmańskie, które przez dekady miały kwestię palestyńską na sztandarach? To temat nowego odcinka "Niebezpiecznych związków", który publikujemy dzień po 15 maja, gdy Palestyńczycy obchodzą Nakbę. "Nakba" to po arabsku katastrofa. Dla Palestyńczyków taką katastrofą było wysiedlenie około połowy arabskiej populacji Palestyny po wygranej przez Izrael wojnie. Gościnią podcastu jest dr Patrycja Sansal z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych .

W Gruzji już od miesiąca trwają masowe, prozachodnie protesty. Wybuchły, bo rządzące Gruzińskie Marzenie forsuje ustawę o zagranicznych agentach. To regulacje wzorowane na rosyjskich. Zakładają, że podmioty dostające ponad jedną piątą środków z zagranicy będą musiały rejestrować się jako agenci obcego wpływu. Wszystko to może przeszkodzić w integracji europejskiej Gruzji, kraju, który przecież wcale nie tak dawno był uwikłany w wojnę z Rosją. Jaka przyszłość czeka Gruzję? Jak pamięta się tam konflikt z Rosją z 2008 roku? O tym Thomas Orchowski rozmawia z Wojciechem Góreckim z Ośrodka Studiów Wschodnich, autorem książek reporterskich, między innymi "Planety Kaukaz".

W Indiach trwają wybory parlamentarne. To największe głosowanie na świecie. Uprawnionych do głosowania jest prawie miliard ludzi. Jednym z tematów przedwyborczej kampanii był Kaszmir – region, o który Indie spierają się z Pakistanem. O co chodzi w tym konflikcie? Jakie są perspektywy jego rozwiązania? "Dwa państwa nuklearne rywalizujące ze sobą pozostają w najdłuższym po II wojnie światowej nierozwiązanym konflikcie". O tym Thomas Orchowski rozmawia z profesor Agnieszką Kuszewską-Bohnert z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

To był pierwszy atak na Izrael z terytorium Iranu. Jego skala też była bezprecedensowa: w weekend Teheran wysłał ponad trzysta pocisków i dronów. Równocześnie nie było to uderzenie niespodziewane. Ajatollahowie od jakiegoś czasu odgrażali się, że odpowiedzą na zabicie ich wojskowych w konsulacie w Damaszku.

Amerykanie to najwięksi sojusznicy Tel Awiwu. Głośno mówią, że ich wsparcie dla bezpieczeństwa Izraela jest żelazne. Zastrzegają jednak, że teraz w żadnym izraelskim kontruderzeniu na Iran udziału nie wezmą. Jak to jest z tym amerykańskim wsparciem dla Izraela? Jak wygląda amerykańsko-izraelski sojusz? O tym Thomas Orchowski rozmawia w nowym odcinku "Niebezpiecznych związków" z Michałem Wojnarowiczem z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Talibowie panują w Afganistanie od prawie trzech lat. Jak wyglądają ich rządy po wycofaniu się Amerykanów i reszty zachodniej koalicji? Czy rzeczywiście, jak deklarowali, są mniej radykalni niż w latach dziewięćdziesiątych? Jakie relacje z talibami mają sąsiedzi, a jakie reszta świata, między innymi Stany Zjednoczone? O tym w nowym odcinku podcastu Thomas Orchowski rozmawia z Jagodą Grondecką, iranistką, dziennikarką i byłą korespondentką w Afganistanie.

W Wenezueli i Kolumbii rządzą obecnie lewicowcy. W Wenezueli panuje dyktator Nicolas Maduro, w Kolumbii prezydentem jest Gustavo Petro. Za tych liderów oba kraje przywróciły relacje dyplomatyczne. Zapowiedziały integrację gospodarczą, handlową czy w zakresie bezpieczeństwa. Ale to się może zmienić, jeśli przestaną tam rządzić osoby z tej samej strony ideologicznej barykady. Wtedy wróci stara „normalność", czyli trudne relacje. Dlaczego te stosunki w przeszłości nie należały do najłatwiejszych? Co przez dekady dzieliło Caracas i Bogotę? O tym Thomas Orchowski rozmawia z profesorem Jackiem Perlinem, byłym ambasadorem Polski w Kolumbii i Wenezueli.