സുഹൃത്തേ ,

ചില വൈയക്തികാനുഭവങ്ങൾ അമൂർത്തമായിരിക്കും. അത് ഒരു പോഡ്കാസ്റ്റ്- ശബ്ദാനുഭവമാക്കുവാൻ പറ്റുമോ എന്ന് തീർച്ചയില്ല. ഇന്നത്തെ ദില്ലി -ദാലി അങ്ങനെയൊന്നാണ് .

മുരളി കണ്ണമ്പള്ളിയുടെ യർവാദ ജയിൽ സ്മരണകൾ വായിക്കുമ്പോൾ എന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ പണ്ഡിറ്റ് കുമാർ ഗന്ധർവ പാടിയ സഹേലി തോടി ഉണർന്നിരുപ്പുണ്ടായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാർ തൂക്കിക്കൊന്നിട്ടും മരിക്കാൻ കൂട്ടാക്കാഞ്ഞ ഉമാജി ഖോമാണെ എന്ന കലാപകാരിയുടെ ഓർമ്മകൾ ആ ജയിലിൽ ഇന്നും എങ്ങനെ ജീവിക്കുന്നു എന്ന് അദ്ദേഹം എഴുതിയതു വായിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ കുമാർ ഗന്ധർവ ഉമാജിയ്ക്കുവേണ്ടി പാടുന്നതുപോലെ എനിക്കു തോന്നി .

ഇന്നത്തെ പോഡ്‌കാസ്റ്റിൽ മൂന്നുഭാഗങ്ങൾ ചേർത്തു വെച്ചിരിക്കുന്നു. യർവാദ ജയിലിൽ കിടക്കുമ്പോൾ ഗാന്ധി എഴുതിയ രണ്ടു പ്രധാന കത്തുകൾ (ഒന്ന് ആശ്രമത്തിലെ കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക് , രണ്ട് ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രിയ്ക്ക്, താൻ മരിയ്ക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു എന്നറിയിക്കുന്നത് ), മുരളി കണ്ണമ്പള്ളി അതേ ജയിലിൽ 85 കൊല്ലങ്ങൾക്കു ശേഷം കിടന്ന അനുഭവങ്ങൾ , പിന്നെ പണ്ഡിറ്റ് കുമാർ ഗന്ധർവ ഹൃദയം കൊണ്ടു പാടുന്ന സഹേലി തോടിയും .

സ്നേഹത്തോടെ

എസ് . ഗോപാലകൃഷ്ണൻ

(പോഡ്കാസ്റ്റ് കവറിൽ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്ന ഗാന്ധി , റിയാസ് കോമുവിന്റെ കലയാണ് . അദ്ദേഹത്തിന് നന്ദി )