Behin Lur Santua konkistatua kristauek beste zazpi gurutzada egingo zituzten musulmanen kontra XII eta XIII. mendeetan. Urte horietan jazotakoak aletzen saiatuko gara gaurko saioan.

Gurutzadak dira Erdi Aroko gertakari ikonikoenetako bat. Ez da gutxiagorako ere: berrehun urtez dozena bat kanpaina militar erraldoi igorri ziren Europa Mendebaldetik Mediterraneoko ekialdeko kostaldea konkistatzeko eta bertan ehunka mila pertsonek hartu zuten parte, erregeengandik hasi eta nekazari txiroenetaraino.

1776ko uztailaren 4an Estatu Batuetako ordezkariek Independentzia Aldarrikapena egin zuten. Baina, zerk eraman zituen behinola ingeles izandakoak erregearen eta metropoliaren aurka matxinatzera?

Estatu Batuen sorrera izango dugu ondorengo bi propgrametan hizpide. Gaurkoan Ipar Amerikako lehen asentamentu eta kolonietaz mintzatuko gara, horretarako, Howard Zinn historialari estatubatuarraren A People's History of the United States liburua oinarri hartuta.

Txinaren sorrerari buruzko bigarren saioa da honakoa. Gaurkoan K.a. 1751tik K.a. 221ra arte egingo dugu bidaia. Shang, Zhou eta Qin dinastiez jardungo gara, baina baita Txinako bi maisu espiritual eta filosofiko handiez: Lao Tzu-z eta Konfuzioz.

Txinatar zibilizazioa sorrera izango dugu gaurko saioan hizpide. Ibai Horiaren inguruan garatutako herrien nondik norakoak aztertuko ditugu, historiaurretik lehen Estatuak agertu bitarte.

Champollionek ieroglifoak dezifratzean 3000 urteko kondaira parez pare ireki zen, irakurria izateko prest. Alabaina, tenpluetako paretetan zizelkatutako mezuetan bazen hutsunerik: nahita ezabatutako izen bat, betiko ahaztu nahi izan zen faraoi bat.

Japonia kasu oso berezia da Historian, rara avis bat. XIX. mendean bere kasa industrializatzea eta modernizatzea lortu zuen nazio ez mendebaldar, ez kristau, ez zuri, bakarra baitugu. Berrogeita hamar urteko epean, herrialde nekazari eta feudala izatetik lehen mailako potentzia industrial izatera pasa zen, tsar ahalguztidunaren Errusiari gerra bat irabazteraino, eta hori guztia bere tradizioei eta nortasun nazionalari uko egin gabe.

Esperantoa nazioarteko komunikaziorako baliabide neutrala da, ikasteko erraza eta tokian tokiko herriak eta kulturak errespetatzen dituena. Hizkuntzak helburu praktikoetarako ikasi nahi dituenak ez dio erakargarritasunik ikusiko Zamenhofen mintzairari, baina arestian azaldutako printzipioekin bat datorrenak, eman diezaiola bistako bat. Ikusiko duzue nola, zuen kabuz ikasita ere, uste baino azkarrago izango zareten hitz egiteko gai.

Gaurko saioan historiako abentura bibliografiko handienetako bat, XVIII. mendeko lan intelektualik nabarmenena hartuko dugu mintzagai. Ezagutza zientifikoak eta Ilustrazioko pentsalarien ideiak lau haizetara zabaltzeko tresna izan zen eta Antzin Erregimeneko balore eta instituzioenganako mehatxua. Haren izenburua: Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, hau da, Entziklopedia edo ofizioen, arteen eta zientzien hiztegi arrazoitua. Obra hark 28 liburuki, 72,000 artikulu, 16,500 orrialde eta 17 milioi hitzeko bolumena izango zuen. Hogeita bost urtez mila tipografo, koadernatzaile eta inprimatzaile aritu ziren lanean obra erraldoi hau ontzeko. Lan titanikoa, kontuan hartu behar baita garai hartan ez zela ez ordenagailurik, ez datu baserik.