Na Pogórzu Dynowskim na Podkarpaciu leży dziesięć wsi, które przed II wojną światową zamieszkiwała jedna z najmniejszych grup etnograficznych, licząca niewiele ponad 8 tys. osób. Grupa ta, czyli Zamieszańcy przez pięć wieków tworzyła ruską enklawę na górzystej, nieurodzajnej ziemi. Chociaż Zamieszańcy otoczeni byli zewsząd przez polskie wioski i utrzymywali życzliwe relacje z sąsiadami, do końca zachowali odrębność. Nie ulegli asymilacji i polonizacji.
Dziś po Zamieszańcach pozostało przede wszystkim kilka urokliwych cerkwi, po 1945 roku przemianowanych na kościoły rzymskokatolickie. Pojedyncze chałupy z charakterystyczną kamienną podmurówką, kapliczki rozsiane przy drogach jak majowe kwiaty, a także opuszczone cmentarze z wyjątkowymi nagrobkami, będącymi wizytówką lokalnej sztuki kamieniarskiej. Zamieszańcy jako grupa etniczna już nie istnieją, jednak ich potomków noszących te same nazwiska można spotkać na całym świecie – głównie w Stanach Zjednoczonych, na Ziemiach Odzyskanych i na terenach dzisiejszej Ukrainy.
Film jest wynikiem wyprawy rowerowej śladami Zamieszańców, która odbyła się wiosną 2024 roku.
Przeczytaj tekst: https://paryzewo.pl/kim-byli-zamieszancy-enklawa-ruska-na-podkarpaciu/
Autorka: Gabriela Lisowska
Produkcja: Adam W.
- Wspieraj tworzenie kanału na Patronite: https://patronite.pl/paryzewo
- Postaw mi wirtualną kawę: https://buycoffee.to/paryzewo/
- Zasubskrybuj kanał PARYŻEWO!
