Di vê xelekê de metneka Nûredin Zaza heye. Fotografa Nûredîn Zaza ya li qapaxê ji Wikimedia hatiye girtin.

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar Serdar Laçin radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

''Newrozeka serê salên 2000î bû li Diyarbekir; qedexeyên ser Newrozan hê nû radibûn wan salan.

Em sê zarok, ez Serdar û du dostên min Şiyar û û Rêzan, di wê Newroza serbest de me xwest em ji mezinên xwe biqetin û bi tena serê xwe bigerin.

Me wer jî kir. Em ketin nava qelebalixê gerîyan û li mezinên xwe venegerîyan.

Lê demekê şûnda me ferq kir ku em birçî bûne û di cêba me de panotek jî nîne.

Em çi bikin çi nekin, me mêze kir, li erdê pet şûşeyên boş hene û li hêlekê jî tankêra avê.

Me şûşeyan berhev kir, me bi ava tankêrê tije kir û dest bi firotanê kir.

Şiyar bi Tirkî digot, ‘’abê suya gel’’, Rêzan jî bi Kurmancî digot ‘’Werin avê, werin avê..’, min jî bi Kurdî û bi Tirkî pereyan top dikir.

Hinekan tam perê avê dida me hinekan jî zêde. Ti kesî nedigot qapaxa avê vekiriye yan na, hema avê digirtin û di qurtekî de diqedandin.

Axirê me gelek av firot, em çûn me ji xwe re zikê xwe têr kir, piçek pere jî ma.

Sala din em dîsa bi nîyeta wê ticaretê çûn Newrozê, lê me tiştekî wisa nekir.

Çimkî êdî herkesî avê difirot û qapaxên wan şûşeyan jî girtî bûn tew. ''

Serdar Laçin

Tu jî dikarî not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînî.

⁠https://www.instagram.com/perxudrespodcast/⁠

[email protected]

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar N. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

''Em diçûn mekteba orte. Ne biçûk bûn êdî em, ne mezin bûn tam. Lê me tam zanibû mekteb wê roja Newrozê li me bûye zindan.

Tew me bihîstibû Kawa wê were Newrozê û roja me ya herî pîroz û bi doz û zindana mektebê zindantir bibû.

Hevalên sinifê tev me xwest em biçin Newrozê û em ji dersê revîyan.

Pêşî lawikên sinifa me xwe ji têlên mektebê werkirin. Paşê dora keçikan bû. Em keçik ditirsîyan.

Hevalan giş xwe werkirin, û hinekan gomlek û hinekan pantorên wan jiber têlan qetîyan.

Mam ez di dawîyê de, min jî got ya Ellah û xwe werkir. Digotin yên ku herin Newrozê wê cezaya disîplînê bixwin, lê piştî me têl derbaz kirin û em ji zindanê derketin êdî ne xema me bû.

Me keskûsorûzerên xwe ji çenteyên xwe derxistin û em çûn meydana Newrozê.

Kawa li sahneyê bû, li pêş me bû, digot vêxin agirê pîroz, Newroz ji bo me bû doz.

Min xwe pir kêfxweş hîs kir: Newroz bi doza lawik û keçikên mekteba orte pîroz dibû. ''

Guhdar N. 

Resim: Guhdar N. reva xwe ya ji mektebê çêkiriye.

Tu jî dikarî not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînî.

⁠https://www.instagram.com/perxudrespodcast/⁠

[email protected]

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar MW. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

''Serê salên 2000î ez zarok bûm. Bavê min wan salan roya Newrozê sibê zû radibû em kom û kulfet dibirin Riha.

Em qandî diketin qada Newrozê, bavê min digo ‘’Pêçîyên xwe rake, pêçîyên xwe!''

Min radikirin pêçîyên xwe yên zaferê û ez heta talîya Newrozê jî wer werga digerîyam. Bes min di hindirê xwe de digot, ‘’A min rakir, a ji te re, a temam bijî Newroz..’’, min bi qehr digot. .

Milet li sahneyê dinêrî, min jî li kêleka sahneyê çinku; li ser dezgehên wir cîger û doner hebûn; ez zarok im, birçî me û nizanim Newroz jî çi ye.

Danekî birçî û du danan têr, ez mezin bûm û çûm unîversîteya Bartınê; bi hevalan re çûm Newroza Stenbolê.

Îja bavê min di Stêrk TVyê ez dîme: Ala, flama di destê min de ez rabûbûm ser milên hevalên xwe.

Bavê min telefon kir. Go ‘’Heval Kurê Min merheba!’’ Min got ‘’Merheba Heval Bavo..’’

Dema ku ji min re got ‘’Heval Kurê Min!’’, min zanibû gotina wî mehnedar e, dikê tiştekî bibê.

Got ‘’Tu meşhûr bûyî, derdikevî televîzyonan.. Qaşo me tu şandî Bartınê ku tu bixwînî, tu li Stenbolê çi digerî?’’

Min bi zimanekî fedok got ‘’Ez û hevalan ji xwe re hatine li Stenbolê bigerin bavo, a dûra jî me got qene em herine Newrozê jî..’’

Zanibû tabî, zanibû em tenê seba Newrozê çûbûn Stenbolê.

Got ‘’Tu dikê serê xwe bişewitînî?! Tu li wir çi digerî kurê min?!Berê birayê te di hepsê de ye, tu jî dikî xwe girtin bidî?!’’ Qeherî bavê min. 

Bi zimanekî sakîn min got ‘’Bavo tê bîra te? Te em dibirin Newroza Riha, heta êvarî bi zikê birçî te bi zorê pêçîyên me didan rakirin. Niha ez bi kêfa xwe û bi zikê têr hatime Newrozê - min doner xwaribû - meqehere. ''

Kenîya Heval Bavo, fikirî û got: ‘’Tu rast dibêjî, temam kurê min, li xwe miqayît be’’ û me xatir ji hevdu xwest.

Ew ro û va ro ye her ku ez darim Newrozê seba ez pêçîyên xwe rakim ez berê zikê xwe têr dikim.

Bijî Newroz, bes bi zikê têr, bijî Newroz.''

Guhar MW.

Tu jî dikarî not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînî.

⁠https://www.instagram.com/perxudrespodcast/⁠

[email protected]

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar Ferec Koyistanî radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

“Dinya biçûk e” dibêjin. Lewre divê mirov zêde ecêbmayî jî nemîne ji gelek tiştan.

Bihara 2023yan, min xwe di ser medyaya civakî re gihandibû mixaletiyekî bavê xwe, ku niha li Zanîngeha Rojava dersdar e.

Şopandina li ser Facebookê têra min nekiribû. Min di ser WhatsAppê re jê re telefon kiribû.

Qala birayê xwe kiribû ku hevtayê bavê min bû û wekî gelek zarokên Amûdî, di payîza 1960î de di sînemayê de şewitibû.

Di dewamê de gotibû: Dema Qanûna Şewqeyê ya Tirkan, rojekê kalikê te gelabiyê xwe li xwe kiribû û li mala xwe rûniştibû. Bi ser mala wî de girtibûn û gelabiyê wî dabûn ber xenceran, tîştîşî kiribûn.

Piştî wê, -belkî jî wek henekpêkirinê- teqlîda kalikê min kiribû ku min hîç dengê wî nebihîstibû. Lê zêde kiribû: “Hima li zikê min nexin!” 

Aciz bûbûm, li ber xwe ketibûm û tundkej bûbûm bi vê bîranînê. Baş nayê bîra min bê min bi dû re çi ji rê got û telefon çilo asê kir. Lê belê, min ji yên derdora xwe re qal kiribû, belkî jî hem ji bo ku bêhna min hinekî fireh bibe û hem jî ji bo ku ev bîranîn jî bibe ardûyek ji hêrsa me ya li dijî wan.

Her heman şapatê bavê min ji bo hinek karên xwe yên dewletê ji gund dihat Diyarbekirê. Tevî ku ewilî çûbû Stembolê jî bi serî nebûbû. Wextê me hêdî hêdî li Diyarbekirê pêk tanî, bêhna wî hatibû ber.

Newroz nêzîk dibû. Hatibû bîra min ku dema bavê min çûbû Hecê ji xwe re gelabiyekî xakî kiribû. Berî hatina wî ya Diyarbekirê bi rojekê, min jê xwest ku gelabiyê xwe ji min re bîne.

Di wextekî normal de çêdibû ku bi vê daxwaza min metelmayî bima û neaniya, lê ji ber ku ew û dewletê ji pêsîra hev vedibûn, daxwaza min li erdê nexist û gelabiyê xwe anî. 

Ne tolhildaneke qerase bû, lê ji destê min hew ev dihat.

Min şeveqa Newroza 2023yan wekî gelek xortên çeleng ne şal û şapikek, lê min gelabiyek li xwe kir û weha çûm qada pîrozbahiyê; min yeqîn kir ku gava gelabî li xwe bikim û di çavên wan rakim, wê bêhna kalikê min jî firehtir bibe di gornê de..

Ferec Koyistanî

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar B. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

Darên me yên hinaran, darên me yên mişmiş û gozan diteqîyan çîçekên xwe vedikirin..

Radibûn qîz û bûk diçûn tolik, xerdel, porêpîrê top dikirin..

Dest û sûretên şivan û gavanan bi bayê bakur diterikîyan.

Bizin û mîhên me dizan, karik û berxik dihatin rûyê dinê..

Me bi van zanibû êdi bihar hatiye gundê me û me zanibû wê 20 Martê bi şev teker werin şewitandin.

Xortên gund teker ji gundîyên xwe didîzîn, lê her çiqas teker tekerên dizîyê bûn jî arê Newrozê bi wan tekeran di orta gund de eşkere dihat vêxistin.

Serê salên 2000î, şevên Newrozê, ez û xwişka min, dotmemeka me, em tev diçûn ber êr. Dîya min tim got ‘’Naa, vê şevê nî-şevê dikin ku de herine, eyb e çi îşê we heye..’’

Me bi zorê îzin distand û em diçûn pêş mala meta min. -Berê li gund hewş pir tunebûn, dîwar wanî pir bilind nebûbûn. Herkesî pêş qapi-derîyê herkesî didî.-

Pêşîya mala meta min, erdekî fireh bû, tenê dîrekekî elektrîkê û çend dar hebûn li wir. 

Em 15-20 zari bûn. Çend keçikan keras û xeftan li xwe dikirin, dolbendên jin û pîran li serên xwe digerandin.

Me li dora êr govend digirt, pêçîyên xwe yên zaferê radikirin jor û bi hev re ban dirkir: Newroza we pîroz be, Newroza we pîroz be, Newroza we pîroz be..

Çavên me di ber re li ser rê bûn, em ditirsîyan ku esker bibihîsin werin me bigirin. 

Me xwe di ser êr re diavêt. Dûmana tekeran li serê me dixist, çavên me kor dikir.

Ar mezin dibû, gur dibû, kabloya elektrîkê qut dibû, elektrîk diçû.

Em keçik vedigerîyan mal, xort heta ar tam vedimirî li ber disekinîn.

Arîya reş a tekeran bi mehan li pêş mala meta min dima. Nola nîşaneka Newrozê bû, her ku em di ber re derbaz dibûn, li me dinêrî..

Guhdar B.

Tu jî dikarî not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînî.

⁠⁠https://www.instagram.com/perxudrespodcast/⁠⁠

[email protected]

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar N. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

Sal 1998. Newroza Amedê wê salê li qada Bayindirlixê tê pîrozkirin.

Li gorî çend efsaneyan ew erd li ser navê Serokê PKKê Abdullah Ocalan tapokirî ye û jiber vê yekê kes nikare dest deyne ser wir. Ew efsane min xwe dî nedî hene. 

Efsaneyeke din jî ez im. Ez sala wê Newrozê 8 salî bûm, diçûm pola duduyan.

Navê wê Melahat, mamosteyeka me hebû. Jineka bi dîsîplîn bû, Kemalîst bû. Jiber wê, deftera min tim şil bû. Çinku ezbera min qet ne baş bû, wê tim li min dixist û ez tim digirîyam. Sonda Kemalîstan, ''Andımız'' bi zordarî bi me dida ezberkirin. Lê wek min got, ezbera min qet ne baş bû û wê jî tim li min dixist û ez tim digirîyam, deftera min tim şil bû. 

Mamosteya me, Andımız, rojê bi 4-5 kesan dida xwendin ku ezber bikin. Di lîsteyê de roja Înîyê dora min bû. Ji Duşemê heta Înîyê min rojê 4-5 caran Andımız xwend ku ezber bikim. Ew sonda ku bi Tirkî dibêjê ''Tirk im, doğru me, çalışkan im.'' 

Ez ji mamosteya xwe pir ditirsîyam. Roja Înîyê ku dor hat min, min ''Andımız'' ji tirsan şaş xwend û wê jî bê tirs bê însaf, bi têra dilê xwe li min xist. 

Bû sibehê û em çûn Newrozê. Mala me jî li hêla Cezaeviyê ye, qada Newrozê nêzî me ye. Emrê me piçûk e, lê em li mezinên xwe dinêrin, hêzê ji wan digirin û keviran diavêjin polîsan. 

Çito bû, min fam nekir, çend polîsan bi min girtin, çend sîleyan li min dan. Ez girîyam û min bi Tirkî got, ''Ben okula gidiyorum polis abê'', yanî ez dixwînim, diçim mektebê filan.

Ji polîsan yekî ji min xwest ku ez ''Andımız''ê bixwînim. Min wek bilbilan ''Andımız'' xwend û min berdan. 

Piştre derbazî paş lastîkên agirê Newrozê bûm û min bi halê xwe yê piçûk û bi çavên xwe yên bi hêsir çend kevirên din avêt wan: Newroz pîroz be. 

Aryen Rodî

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠

Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar N. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin bi wê mektûbê bi we re me.

20ê Adarê 1990. Dê û bavê min, ew û hevalên xwe tev jibo ku bi awayekî ‘’veşartî’’ Newrozê pîroz bikin, li Sûr ya Diyarbekir saloneka dawetê kîra dikin.

Jibo neyên ferqkirin ji hevalên dê û bavê min yek dibe zava û yek dibe bûk. Xwedîyê salonê gava dibîne ku mesele ne dawet e, lê Newroz e dibêje ‘’Eyb e nabe heyran, ez jibo Newrozê pereyan ji we nastînim.’’

Bûk û zavayê wan dikevin salona belaş û daweteka nerast û pîrozkirineka rast destpê dike.

Dîya min bi heml e, di meha 9an de ye, lê radibe govendan. Ne tenê govend, xwe di ser agirê Newrozê re jî diavêje. Jin mêr herkes ji dîya min re dibêje ‘’Ewqas nereqise, bes xwe bihejîne, tuyê bebikê li vir bînî dinê ha..’’

Li ser wan gotinan dîya min dibêje ''Doktor ji min re gotiye bebik dawîya Adarê tê dinê, ez jî jixwe dixwazim bira di Newrozê de were dinê, loma min berdin, ezê nesekinim.''

Heqet jî wer dibe. Polîs bi Newroza veşartî dihisin û tên salonê, hinekan digrin dibin, dîya min jî jiber sancîyên wê dibin xestê.

Dîya min li xestê, di sanciyên giran de ye, li ber barê bebika xwe dide bi gotina jinên berê, zor e yanî, ebe, hemşîre ji wê dixwazin ku bimeşe.

Dema dîya min radibe dimeşe, ji dûr ve dengê ambûlansekê tê, zîz. Dinêre dîya min, dibîne jinekê derbazî acîlê dikin.

Dibêjin telebeyeka unîversîte ye li ser bircên Diyarbekir agir berdaye canê xwe û xwe ji bircan avêtiye.

Dîya min nas dike wê, hevalên hev yên unîversîteyê ne. Sancîyên dîya min zêde dibin; zêde dibin sancîyên dîya min.

Sancîyên dîya min zêde dibin û  21ê Adarê 1990, ez têm dinê. Ez têm dinê û çend rojên din Zekiye Alkan diçe. 

Adar 2025. 35 sal pîştî wan şevan; dîya min, jibo dîya min sancîya herî mezin, ez, jibo min sancîya herî mezin, qîza min, em bi hev re li ber bircên Diyarbekir in. Porê qîza xwe miz didim û dibêjim, ''Newroza te pîroz be berxika min. ''

Guhdar D.

Foto: Ji salên 1990î zaroktîya Guhdar D.

Tu jî dikarî not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînî.

⁠⁠https://www.instagram.com/perxudrespodcast/⁠⁠

[email protected]

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠⁠

Ezmanekî hêşin î hinek ewrên gewr û sipî lê, deyşta dipdirêj û kîpkesk û roya zer û sor li jor me dibişirî, bi çelengîyên xwe dikirin ku herkesê hatibû Newrozê bela û bêtara bi ser Kobanîyê de hatibû parîyekî bîr bike.

Çi bigir şêni li Sirûcê nemabû, zar zêç û kal û pîr, tevî miletê ji derve, herkes hatibû li ser vî girê ku Kobanî xweş didî kom bûbû.

Di wê qelebalixê de min ji nas û dostan xwe kes ne, lê tek bavê xwe yî li ser heftêyî xistiye û bi heyecana xortê çardeh salî hatiye Newrozê, dî.
Ew û hevalekî xwe rûniştibûn, texmînî qelebalix hesab dikirin. Paşê medyayê çi got nizanim lê texmîna bavê min û hevalê wî 170 hezar kes bû.

Ji meydana Newrozê wêde milet rabûbû ser xanîyan li wî arê gurr dinêrî, ewê li Kobanîyê dadabûn. Silav diçûn wê hêla hidûd û dihatin. Ez jî rabûm hilkişîyam ser xanîyekî. Min li deyştê nihêrî, li Kobanî û li Sirûcê.

Tavilê, ew şiîra Kawa Nemir, ewa sala 1997an li Sirûcê nivîsîye hat bîra min: ''Egaleke berî li rojava silava kitaneke berî li rojhilat vedigire''

Sal 2015, ''saet sê kêm deh deqîqe'' Newroz li Kobanî û Sirûcê sanîye bi sanîye pîroz dibû. 

Omer Faruk Baran

Foto: Sirûc, 2015

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠

Di vê xelekê de mektûba Guhdar J. heye. Fotografa li qapaxê Guhdar J. kişandiye.

⁠⁠⁠Ji vê lînka Patreonê destekê bide Perxudres Podcastê. Va podcasta tu jê hez dikî bi destekên guhdarên mîna te hêja weşana xwe didomîne. ⁠⁠⁠

⁠⁠⁠Û ji vê lînka Substackê bibe aboneya bultena Perxudres Podcastê, wê metnên vê podcastê werin e-maila te, belaş e. ⁠⁠