Wsparcie: https://buycoffee.to/postironicznie

Wsparcie: https://buycoffee.to/postironicznie

– Wytłumacz mi, o co chodzi w tym feminizmie? – Skąd wiesz, że jesteś kobietą/mężczyzną/osobą niebinarną? – Dlaczego jesteś taka niegrzeczna? – Ale o co Ci chodzi, my przecież tylko sobie żartujemy? – Po co od razu tak się denerwować? Nie możesz mi tego spokojnie wytłumaczyć? Na te i wiele podobnych pytań feministki czy osoby LBGT+ muszą w naszym kraju odpowiadać dzień w dzień. A osobom pytającym w większości przypadków nie chodzi wcale o to, aby coś zrozumieć, a raczej by umocnić istniejącą strukturę nierówności poprzez podważenie doświadczeń osób z grup marginalizowanych, zdominowanych czy mniejszościowych.

Wsparcie: https://buycoffee.to/postironicznie

Wsparcie: https://buycoffee.to/postironicznie

„Ze mną się nie napijesz?”, „Ślepy jesteś?”, „Można się było tego po Tobie spodziewać!”, „Tobie to nic powiedzieć nie można!”, „Na żartach się nie znasz?” – brzmi znajomo? To przykład zjawiska nazwanego przez Piotra Stankiewicza słowem „podpierdolka”, z którym - jak się zdaje - spotkał się każdy z nas.

Co to znaczy być wolnym? Czy wolność woli jest sprzeczna z tezą o powszechnym determinizmie przyrody? Jaki jest związek między wolnością a odpowiedzialnością? Dlaczego nie możemy uciec przed dokonywaniem wyborów?

W kolejnym odcinku podcastu przyjrzymy się jednemu z najstarszych, a jednocześnie budzącemu największe emocje i dotyczącemu każdego człowieka problemowi filozoficznemu – problemowi wolności. Przestawimy relację pomiędzy zagadnieniem przyczynowości i determinacji a pojęciem wolności, powiemy kilka słów na temat pluralizmu deterministycznego, w ramach którego wolność woli rozumiana jest jako wyższy teleologiczny (celowościowy) sposób autodeterminowania przez człowieka swoich własnych działań. Poświęcimy również chwilę na wyjaśnienie różnych rodzajów wolności – pozytywnej i negatywnej, politycznej i moralnej (osobowej). Spróbujemy Was również przekonać, że człowiek jest skazany na wolność rozumianą jako konieczność dokonywania wyborów i jako element rzeczywistości zawsze – bez względu na to jakich wyborów dokonuje (wybór braku działania jest również wyborem!) – jest jednym z czynników współdeterminiujących otaczającą nas rzeczywistość, w tym także tę społeczną, kulturową i polityczną.

Szukając źródeł filozofii często wskazuje się na takie kategorie jak zdziwienie, wątpienie czy nawet doświadczenie sytuacji granicznych, zapominając o innym, równie ważnym – jeśli nawet nie ważniejszym doświadczeniu, a w zasadzie należałoby raczej powiedzieć działaniu: dialogu. Dlaczego dialog można określić zarówno mianem źródła jak i metody filozofii? Czym różni się dialog od dyskusji? Jaka jest relacja między dialogiem a komunikacją? Jakie są warunki wstępne dialogu?

Czy istnieje coś takiego jak odpowiedzialność zbiorowa? Kto powinien ponosić odpowiedzialność za decyzje dyktatora? Czy bycie apolitycznym znosi z obywateli odpowiedzialność polityczną, moralną lub kryminalną?

W kolejnym odcinku naszego podcastu przyglądamy się kategoriom winy i odpowiedzialności, głównie w kontekście toczącej się wojny w Ukrainie. Dokonamy pewnych bardzo istotnych filozoficznych rozróżnień, które jak zwykle pokazują, że rzeczywistość nie jest czarno-biała. Odróżnimy winę kryminalną, polityczną i moralną a także odpowiedzialność indywidualną i zbiorową. Postaramy się pokazać, że istnieje coś takiego jak zbiorowa odpowiedzialność polityczna, która oznacza, że każdy obywatel danego państwa jest współodpowiedzialny za to, co zrobiono w jego imieniu i musi liczyć się z tym, że będzie w przyszłości ponosił tego konsekwencje. Tego rodzaju odpowiedzialności nie należy jednak mylić z indywidualną odpowiedzialnością moralną czy prawną, w przypadku której każda jednostka z osobna odpowiada przed własnym sumieniem i bliskimi (wina moralna) lub sądem (wina prawna).