سعدی

‌دیر آمدی ای نگار سرمست

‌زودت ندهیم دامن از دست

‌بر آتش عشقت آب تدبیر

‌چندان که زدیم باز ننشست

‌از رای تو سر نمی‌توان تافت

‌وز روی تو در نمی‌توان بست

‌از پیش تو راه رفتنم نیست

‌چون ماهی اوفتاده در شست

‌سودای لب شکردهانان

‌بس توبه‌ی صالحان که بشکست

‌ای سرو بلند بوستانی

‌در پیش درخت قامتت پست

‌بیچاره کسی که از تو ببرید

‌آسوده تنی که با تو پیوست

‌چشمت به کرشمه خون من ریخت

‌وز قتل خطا چه غم خورد مست

‌سعدی ز کمند خوبرویان

‌تا جان داری نمی‌توان جست

‌ور سر ننهی در آستانش

‌دیگر چه کنی دری دگر هست؟

‌

‌‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و دوم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

‌یکی خرده بر شاه غزنین گرفت

‌که حسنی ندارد ایاز ای شگفت

‌گلی را که نه رنگ باشد نه بوی

‌غریب است سودای بلبل بر اوی!

‌به محمود گفت این حکایت کسی

‌بپیچید از اندیشه بر خود بسی

‌که عشق من ای خواجه بر خوی اوست

‌نه بر قد و بالای نیکوی اوست

‌شنیدم که در تنگنایی شتر

‌بیفتاد و بشکست صندوق در

‌به یغما ملک آستین برفشاند

‌وز آنجا به تعجیل مرکب براند

‌سواران پی در و مرجان شدند

‌ز سلطان به یغما پریشان شدند

‌نماند از وشاقان گردن فراز

‌کسی در قفای ملک جز ایاز

‌نگه کرد کای دلبر پیچ پیچ

‌ز یغما چه آورده‌ای؟ گفت هیچ

‌من اندر قفای تو می‌تاختم

‌ز خدمت به نعمت نپرداختم

‌گرت قربتی هست در بارگاه

‌به خلعت مشو غافل از پادشاه

‌خلاف طریقت بود کاولیا

‌تمنا کنند از خدا جز خدا

‌گر از دوست چشمت بر احسان اوست

‌تو در بند خویشی نه در بند دوست

‌تو را تا دهن باشد از حرص باز

‌نیاید به گوش دل از غیب راز

‌حقیقت سرایی است آراسته

‌هوی و هوس گرد برخاسته

‌نبینی که جایی که برخاست گرد

‌نبیند نظر گرچه بیناست مرد

‌‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و دوم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : پادکست متاب

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

‌یکی دوستی را که زمانها ندیده بود گفت: کجایی که مشتاق بوده‌ام؟

‌گفت: مشتاقی به که ملولی.

‌دیر آمدى اى نگار سرمست

‌زودت ندهیم دامن از دست

‌معشوقه که دیر دیر بینند

‌آخر کم از آن که سیر بینند

‌شاهد که با رفیقان آید، به جفا کردن آمده است؛ به حکم آنکه از غیرت و مضادّت خالی نباشد.

‌اِذا جِئتَنی فی رِفقَةٍ لِتَزورَنی

‌وَ اِن جِئتَ فی صلحٍ فَأنتَ مُحارِبٍ

‌به یک نفس که بر آمیخت یار با اغیار

‌بسی نماند که غیرت وجود من بکشد

‌به خنده گفت که من شمع جمعم ای سعدی

‌مرا از آن چه که پروانه خویشتن بکشد

‌‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و دوم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : پادکست فارسی کیومارک

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

حافظ

‌کرشمه‌ای کن و بازار ساحری بشکن

‌به غمزه رونق و ناموس سامری بشکن

‌به باد ده سر و دستار عالمی یعنی

‌کلاه گوشه به آیین سروری بشکن

‌به زلف گوی که آیین دلبری بگذار

‌به غمزه گوی که قلب ستمگری بشکن

‌برون خرام و ببر گوی خوبی از همه کس

‌سزای حور بده رونق پری بشکن

‌به آهوان نظر شیر آفتاب بگیر

‌به ابروان دوتا قوس مشتری بشکن

‌چو عطرسای شود زلف سنبل از دم باد

‌تو قیمتش به سر زلف عنبری بشکن

‌چو عندلیب فصاحت فروشد ای حافظ

‌تو قدر او به سخن گفتن دری بشکن‌

‌‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و یکم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : آرش و ایزدان

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

‌معلمت همه شوخی و دلبری آموخت

‌جفا و ناز و عتاب و ستمگری آموخت

‌غلام آن لب ضحاک و چشم فتانم

‌که کید و سحر به ضحاک و سامری آموخت

‌تو بت چرا به معلم روی که بتگر چین

‌به چین زلف تو آید به بتگری آموخت

‌هزار بلبل دستان سرای عاشق را

‌بباید از تو سخن گفت ن دری آموخت

‌برفت رونق بازار آفتاب و قمر

‌از آن که ره به دکان تو مشتری آموخت

‌همه قبیله من عالمان دین بودند

‌مرا معلم عشق تو شاعری آموخت

‌مرا به شاعری آموخت روزگار آن گه

‌که چشم مست تو دیدم که ساحری آموخت

‌مگر دهان تو آموخت تنگی از دل من

‌وجود من ز میان تو لاغری آموخت

‌بلای عشق تو بنیاد زهد و بیخ ور ع

‌چنان بکند که صوفی قلندری آموخت

‌دگر نه عزم سیاحت کند نه یاد وطن

‌کسی که بر سر کویت مجاوری آموخت

‌من آدمی به چنین شکل و قد و خوی و روش

‌ندیده‌ام مگر این شیوه از پری آموخت

‌به خون خلق فروبرده پنجه کاین حناست

‌ندانمش که به قتل که شاطری آموخت

‌چنین بگریم از این پس که مرد بتواند

‌در آب دیده سعدی شناوری آموخت

‌

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و یکم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

‌سالی محمد خوارزمشاه رحمة الله علیه با ختا برای مصلحتی صلح اختیار کرد. به جامع کاشغر در آمدم، پسری دیدم نحوی به غایت اعتدال و نهایت جمال چنان که در امثال او گویند:

معلمت همه شوخی و دلبری آموخت

جفا و ناز و عتاب و ستمگری آموخت

من آدمی به چنین شکل و خوی و قد و روش

ندیده‌ام مگر این شیوه از پری آموخت

مقدمه نحو زمخشری در دست داشت و همی خواند: ضرب زیدُ عمرواً و کان المتعدیّ عمرواً. گفتم: ای پسر، خوارزم و ختا صلح کردند و زید و عمرو را همچنان خصومت باقیست؟ بخندید و مولدم پرسید، گفتم: خاک شیراز. گفت: از سخنان سعدی چه داری؟ گفتم:

بُلیتُ بِنَحویٍّ یَصولُ مُغاضِباً

عَلَیَّ کَزَیدٍ فی مُقابَلَةِ العَمرو

علی جَرِّ ذَیلٍ لَیسَ یَرفَعُ رَأسَهُ

وَ هَل یَستَقیمُ الَّرفعُ مِن عامِلِ الجَرِّ

لختی به اندیشه فرو رفت و گفت: غالب اشعار او در این زمین به زبان پارسیست، اگر بگویی به فهم نزدیکتر باشد. کَلِّمِ الناسَ عَلی قَدرِ عُقولِهِم. گفتم:

طبع تو را تا هوس نحو کرد

صورت صبر از دل ما محو کرد

ای دل عشاق به دام تو صید

ما به تو مشغول و تو با عمرو و زید

بامدادان که عزم سفر مصمم شد، گفته بودندش که فلان سعدیست. دوان آمد و تلطف کرد و تأسف خورد که چندین مدت چرا نگفتی منم تا شکر قدوم بزرگان را میان به خدمت ببستمی. گفتم:

با وجودت ز من آواز نیاید که منم

گفتا چه شود گر در این خطه چندی برآسایی تا به خدمت مستفید گردیم. گفتم نتوانم به حکم این حکایت:

بزرگی دیدم اندر کوهساری

قناعت کرده از دنیا به غاری

چرا گفتم به شهر اندر نیایی

که باری بندی از دل برگشایی

بگفت آنجا پریرویان نغزند

چو گل بسیار شد پیلان بلغزند

این بگفتم و بوسه بر سر و روی یکدیگر دادیم و وداع کردیم.

بوسه دادن به روی دوست چه سود

هم در این لحظه کردنش بدرود

سیب گویی وداع بستان کرد

روی از این نیمه سرخ و زآن سو زرد

اِن لَم اَمُت یَومَ الوَداعِ تَأسُّفاً

لا تَحسَبونی فی المَوَدَّةِ مُنصِفاً

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم و یکم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : قصه‌های کودکانه آسنی

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

حافظ

‌یوسفِ گُم گشته بازآید به کنعان، غم مَخُور

‌کلبهٔ احزان شَوَد روزی گلستان، غم مخور

‌ای دل غمدیده، حالت بِه شود، دل بَد مَکُن

‌وین سَرِ شوریده باز آید به سامان، غم مخور

‌دورِ گردون گر دو روزی بر مُرادِ ما نبود

‌دائماً یکسان نباشد حالِ دوران، غم مخور

‌گر بهارِ عمر باشد، باز بر تختِ چمن

‌چَترِ گل در سر کَشی، ای مرغِ خوشخوان! غم مخور

‌ای دل اَر سیلِ فنا بنیادِ هستی بَر کَنَد

‌چون تو را نوح است کشتیبان، ز طوفان غم مخور

‌هان مَشو نومید چون واقِف نِه‌ای بر سِرِّ غیب

‌باشد اندر پرده، بازی‌هایِ پنهان، غم مخور

‌در بیابان گر به شوقِ کعبه خواهی زد قدم

‌سرزنشها گر کُنَد خارِ مُغیلان غم مخور

‌گر چه منزل بَس خطرناک است و مقصد ناپدید

‌هیچ راهی نیست، کان را نیست پایان، غم مخور

‌حال ما در فُرقتِ جانان و اِبرامِ رقیب

‌جمله می‌داند خدایِ حالْ گردان غم مخور

‌حافظا در کُنجِ فقر و خلوتِ شبهایِ تار

‌تا بُوَد وِردَت دعا و درسِ قرآن غم مخور

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

که برگذشت که بویِ عبیر می‌آید؟

که می‌رود که چنین دلپذیر می‌آید؟

نشانِ یوسفِ گم‌کرده می‌دهد یعقوب

مگر ز مصر به کنعان بشیر می‌آید

ز دست رفتم و بی‌دیدگان نمی‌دانند

که زخم‌های نظر بر بصیر می‌آید

همی‌خرامد و عقلم به طبع می‌گوید

نظر بدوز که آن بی‌نظیر می‌آید

جمال کعبه چنان می‌دوانَدَم به نشاط

که خارهای مغیلان حریر می‌آید

نه آن چنان به تو مشغولم، ای بهشتی روی

که یادِ خویشتنم در ضمیر می‌آید  

ز دیدنت نتوانم که دیده دربندم  

و گر مقابله بینم که تیر می‌آید  

هزار جامه معنی که من براندازم  

به قامتی که تو داری قصیر می‌آید  

به کشتن آمده بود آن که مدعی پنداشت

که رحمتی مگرش بر اسیر می‌آید

رسید ناله سعدی به هر که در آفاق

هم آتشی زده‌ای تا نفیر می‌آید

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : کاغذ اخبار

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

سعدی

یکی را از متعلمان کمال بهجتی بود و معلم از آنجا که حس بشریت است با حسن بشره او معاملتی داشت و وقتی که به خلوتش دریافتی گفتی:

نه آنچنان به تو مشغولم ای بهشتی‌روی

که یادِ خویشتنم در ضمیر می‌آید

ز دیدنت نتوانم که دیده در بندم

و گر مقابله بینم که تیر می‌آید

باری پسر گفت: آن چنان که در آداب درس من نظری می‌فرمایی در آداب نفسم نیز تأمل فرمای تا اگر در اخلاق من ناپسندی بینی که مرا آن پسند همی‌نماید بر آنم اطلاع فرمایی تا به تبدیل آن سعی کنم.

گفت: ای پسر! این سخن از دیگری پرس که آن نظر که مرا با توست جز هنر نمی‌بینم.

چشم بداندیش که برکنده باد

عیب نماید هنرش در نظر

ور هنری داری و هفتاد عیب

دوست نبیند به جز آن یک هنر

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت بیستم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا | اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

معرفی پادکست : مفر

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

حافظ

یاد باد آن که ز ما وقتِ سفر یاد نکرد

به وداعی دلِ غمدیدهٔ ما شاد نکرد

آن جوانبخت که می‌زد رقمِ خیر و قبول

بندهٔ پیر ندانم ز چه آزاد نکرد

کاغذین جامه به خونابه بشویم که فلک

رهنمونیم به پایِ عَلَمِ داد نکرد

دل به امّیدِ صدایی که مگر در تو رسد

ناله‌ها کرد در این کوه که فرهاد نکرد

سایه تا بازگرفتی ز چمن مرغِ سحر

آشیان در شِکَنِ طُرِّهٔ شمشاد نکرد

شاید ار پیکِ صبا، از تو بیاموزد کار

زان که چالاکتر از این حرکت باد نکرد

کِلْکِ مَشّاطِهٔ صُنعَش نَکِشد نقشِ مراد

هر که اقرار بدین حُسنِ خداداد نکرد

مطربا پرده بگردان و بزن راهِ عراق

که بدین راه بشد یار و ز ما یاد نکرد

غزلیاتِ عراقیست سرودِ حافظ

که شنید این رهِ دلسوز؟ که فریاد نکرد

‌‌لینک های پادکست‌

‌پادکست بوطیقا - قسمت نوزدهم

‌شبکه های اجتماعی : یوتوب بوطیقا|  اینستاگرام بوطیقا | تلگرام بوطیقا | توییتر بوطیقا‌

‌حمایت مالی از پادکست : حامی باش بوطیقا‌

‌تماس : [email protected]

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.