▨ نام شعر: دوباره می‌سازمت وطن 

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

دوباره می‌سازمت وطن، اگرچه با خشت ِ جان خویش

ستون به سقف تو می‌زنم، اگرچه با استخوان خویش

دوباره می‌بویم از تو گُل، به میل نسل ِ جوان ِ تو

دوباره می‌شویم از تو خون، به سیل اشک ِ روان ِ خویش

دوباره، یک روز ِ روشنا، سیاهی از خانه می‌رود

به شعر خود رنگ می‌زنم، ز آبی آسمان خویش

کسی که «عظم رمیم*» را دوباره انشا کند به لطف

چو کوه می‌بخشدم شکوه، به عرصه‌ی امتحان خویش

اگر چه پیرم ولی هنوز، مجال تعلیم اگر بُوَد

جوانی آغاز می‌کنم کنار نوباوگان خویش

حدیث حب الوطن ز شوق، بدان روش ساز می‌کنم

که جان شود هر کلام دل، چو برگشایم دهان خویش

هنوز در سینه آتشی ، بجاست کز تاب شعله‌اش

گمان ندارم به کاهشی، ز گرمی دودمان خویش

دوباره می‌بخشی‌ام توان، اگر چه شعرم به خون نشست

دوباره می‌سازمت به جان، اگر چه بیش از توان خویش

ــــــــــــــ

* عظم رمیم: ( عظم + رمیم ) استخوان پوسیده

ــــــــــــــ

در این خوانش بیت معروف زیر موجود نبود: 

اگر چه صد ساله مرده‌ام، به گور خود خواهم ایستاد

که بردَرَم قلب اهرمن، ز نعره‌ی آنچنان خویش

▨ نام شعر: وقتی که تهمت می‌گذارند

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

به علی‌اکبر سعیدی سیرجانی تقدیم شده است

ــــــــــــــــــــ

وقتی که تهمت می‌گذارند در جیب‌های بی‌گناهت     

یک آسمان قطران و نفرت می‌بارد از چشمِ سیاهت 

گیرم نهادستند اینان در جامه، جُرمت را دلیلی       

غم نیست تا جانِ جهانی باشد به بی‌جرمی گواهت 

ابر است و غم انبوه‌انبوه، دیوار وحشت کوه در کوه   

کی دم توانی زد به اندوه؟ بسته‌ست حاکم راهِ آهت

 بر کاغذِ ارزانِ کاهی بنویس از ظلم و تباهی       

تا شعلهٔ خشم ستمگر دود آورد بیرون ز کاهت

وقتی قلم در دست داری، هر دم گلویش می‌فشاری     

از بیمِ دزدی کز کمینگاه دزدد خبر از دستگاهت 

دیگر زبانی را سخن نیست، شادی میان انجمن نیست   

تقصیر بخت مردمان است با مردمک‌ها سیاهت 

اما تو ناژویی، نه تاکی از بادِ سردت نیست باکی      

چون ابرِ بهمن بر تو بارد، سیمین شود تاج و کلاهت

بنویس بالای سیاهی با خطِ خون این دادخواهی      

کِی از شکستن می‌هراسد کلک و بنان دادخواهت؟

تا با قلم پیوند داری، کی بیم حبس و بند داری؟      

بنویس، بی‌باکانه بنویس! این است، جز این نیست راهت...

▨

سیمین بهبهانی

▨ نام شعر: دالان سمن ها

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

خفتنی شد به خدا بسترِ سرسبزِ چمن‌ها

گفتنی شد به خدا، با تو در آن سبزه سخن‌ها

خزه شد مخملِ رنگین به گریبانِ طبیعت

لاله شد دکمهٔ یاقوت به سردستِ دمن‌ها

وه! چه خوش وسوسهٔ بوسه و آغوش فزاید

مستیِ عطر هوس‌پرور و نمناکِ گون‌ها

خلوتی خواسته بودی که ببوسی لبِ ما را

وعده در سایهٔ دالانِ فلک‌فامِ سمن‌ها

باد از برگِ گل آنجا فکنَد روکشِ اطلس

تا به آسودگی اریم برون جامه ز تن‌ها

مرغ‌سان بر سرِ هر شاخه بر آریم نواها

قو صفت در دلِ هر چشمه بشوییم بدن‌ها

به رسن‌های وفا پایِ گریزِ تو ببندم

همچو تاکی که ز هر شاخه او رسته رسن‌ها

آه سیمین! دل آن دوست به دست آر و مرنجان

زان که آمد ز همه خلقِ جهان، سوی تو تنها

▨

سیمین بهبهانی

▨ نام شعر: در انتظار تناسخ (الاغ کودکی ما)

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

قطعا الاغ کودکیِ من، مرده‌ست و نیز نسل و تبارش

وان پیرِ آزمندِ لئیمی کان گونه می‌کشید به کارش

کو آن دو چشم سرمه کشیده، یال و دم به قاعده چیده

پالانِ سرخِ اطلس و مخمل، منگول و بندِ و حاشیه‌دارش؟

پیشانیش بلند و خضابی، آراسته به مهرهٔ آبی

اسبابِ فخر بود و تجمل، گاهی که می‌شدیم سوارش

با خشم و قهرِ صاحبِ پیرش، سازش‌پذیر جانِ اسیرش

بس راهِ سخت و بارِ گران را، آسان گرفته صبر و قرارش

اینک الاغِ کودکی من روحش حلول کرده در این تن

زین پس نه تیزپوی و توسن، در من شکسته پای فرارش

با چشم‌های سرمه کشیده، با شرم در نگاهِ رمیده

من آن ستورِ رامِ خموشم با ذهنِ کندِ ساده‌نگارش

گر نیست مهره، طوق که دارم پالان نظیر {بدیل} جامه شمارم

اسباب فخر هست و تجمل با این ستور و کارگزارش

بیگارگیرِ شوخِ زمانه دارد به رهبیم {سروریم} بهانه

از پی کشانده جان و تنم را  در راه پر ز خاره و خارش

اینک مرا، نه من؛ منِ او را، این برده باِر قهرِ عدو را

دیده‌ست عالمی که به خواری خم گشته پشتِ خسته ز بارش

آه، این ستور کودکی من خو کرده با شقاوت دشمن

زنده‌ست در ضمیرِ نهانم؛ گیرم که مُرده نسل و تبارش

اکنون بگو که آن دَمِ فرّخ در من دمد ز نو به تناسخ

آزاده‌وار جانِ شریفی آزادگی مُدام شعارش

▨

سیمین بهبهانی

▨ نام شعر: ای بسته تو در تو

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

ای بسته تو در تو، بر گردِ من دیوار!

یک روز خواهم رُست، از این پیازین‌وار

روزی تنِ نازک در نور خواهم شُست

تا بخشدم خورشید، زان حلهٔ زرتار

برق سحرگاهان، بر نیزهٔ طُردم

یک روز خواهد ریخت اندیشهٔ پیکار

بالاگرفتن را خواهم پذیرا شد

پیوسته در تمدید، آهسته در تکرار

رنگین‌کمان در من، انگاره خواهد بست

کز هفت آرایش، رنگین کنم رخسار

گلبرگ نیلی را، بر باد خواهم داد

آشفته خواهم کرد، ابریشمین دستار

تکبیر خواهم گفت، در کوه چون زنبق

گر صبح بنماید، آیینه بی‌زنگار

آه ای پیازین‌وار! یک روز خواهم دید

روییده‌ام ناگاه، پوسیده‌ای ناچار

▨

سیمین بهبهانی

▨ نام شعر: آه عشق ورزیدم

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

آه! عشق ورزیدم با چگونه حیوانی

در چگونه کابوسی با چگونه هذیانی:

خواب بود و بیداری، اشتیاق و بیزاری

در جدال و آمیزش دستی و گریبانی

نفرت و محبت بود، انزجار و لذّت بود

با غزال خوش‌نقشی مرده در بیابانی.

وای! حال قی دارم- تا چه شد که در مستی

آبِ گند نوشیدم در بلور فنجانی.

تاب شعله می‌شاید تا پلید پالاید

تن فکندنم باید در تنور سوزانی.

کاش مار می‌گشتم، پوست‌وار می‌هشتم

می گریختم از خود با تن درخشانی.

آه، نه! که شمشیری زنگ خورده را مانم

با خلاف ممزوجی، از غلاف عریانی

می گریزم اما تن پیش می‌دود با من

تن من است و من از تن خسته‌ای، گریزانی...

آه! عشق ورزیدم، سکّه را دو رو دیدم:

روی، نقش جبریلی، پشت، شکل شیطانی.

▨

سیمین بهبهاتی

▨ نام شعر: سنگسار

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

_________

نوبتِ اقرار زن تا چار شد

حکمِ دین از رجمِ او ناچار شد

این گره را دست قاضی باز کرد

راز پنهان فاش در بازار شد

مؤمنان را شرع انور زد صلا

سینه‌هاشان مشرق‌الانوار شد

این یکی بر بام شد آن بر درخت

سنگ و نیرو محض دین ایثار شد

کم‌کمک در دست‌ها نیرو نماند

شوق اندک، خستگی بسیار شد

زن هنوزش نیمه جانی مانده بود

پاسدارش هفت‌جان شد هار شد

تخته سیمانی فراز آورد و سخت

بر سرش کوبید و ختمِ کار شد

گفتم از امداد غیبی دان که دین

با زمان هم‌‌‌‌‌‌رنگ و هم‌‌‌رفتار شد

عصرِ سیمان است و عصرِ سنگ نیست

سنگسار القصه سیمان‌سار شد

▨

سیمین بهبهانی

▨ نام شعر: یک متر و هفتاد صدم 

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

______________

یک متر و هفتاد صدم افراشت قامت سخنم

یک متر و هفتاد صدم از شعر این خانه منم

یک متر و هفتاد صدم پاکیزگی، ساده‌دلی

جان ِ دلارای ِ غزل، جسم ِ شکیبای زنم

زشت است اگر سیرت ِ من، خود را در او می‌نگری

هیها که سنگم نزنی! آیینه‌ام می‌شکنم

از جای برخیزم اگر، پرسایه‌ام بید بُن‌ام

بر خاک بنشینم اگر، فرش ِ ظریفم، چمنم

بر ریشه‌ام تیشه مزن! حیف است افتادن ِ من

در خشکساران شما، سبزم، بلوطم، کهنم

یک مغز و صد بیم عسس فکر است در چارقدم

یک قلب و صد شور هوس شعر است در پیرهنم

ای جملگی دشمن من!‌ جز حق چه گفتم به سخن؟

پاداش دشنام شما آهی به نفرین نزنم

انگار من زادمتان؛ کژتاب و بدخوی و رَمان

دست از شما گر بکشم، مهر از شما بر نکنم

انگار من زادمتان؛ ماری که نیشم بزند

من جز مدارا چه کنم با پاره‌ی جان و تنم؟

هفتاد سال این گُله جا، ماندم که از کف نرود

یک متر و هفتاد صدم؛ گورم، به خاک وطنم

▨ 

سیمین بهبهانی، نیمای غزل ِایران

▨ نام شعر: یارب مرا یاری بده 

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــ

یا رب مرا یاری بده، تا سخت آزارش کنم

هجرش دهم، زجرش دهم، خوارش کنم، زارش کنم

از بوسه‌های آتشین، وز خنده‌های دلنشین

صد شعله در جانش زنم، صد فتنه در کارش کنم

در پیش چشمش ساغری، گیرم ز دست دلبری

از رشک آزارش دهم، وز غصه بیمارش کنم

بندی به پایش افکنم، گویم خداوندش منم

چون بنده در سودای زر، کالای بازارش کنم

گوید میفزا قهر خود، گویم بخواهم مهر خود

گوید که کمتر کن جفا، گویم که بسیارش کنم

هر شامگه در خانه‌ای‌، چابک‌تر از پروانه‌ای

رقصم بَر ِ بیگانه‌ای‌، وز خویش بیزارش کنم

چون بینم آن شیدای من، فارغ شد از احوال من

منزل کنم در کوی او، باشد که دیدارش کنم

گیسوی خود افشان کنم، جادوی خود گریان کنم

با گونه‌گون سوگندها، بار دگر یارش کنم

چون یار شد بار دگر، کوشم به آزار دگر

تا این دل ِ دیوانه را، راضی ز آزارش کنم

▨ نام شعر: هی قرص هی دوا بس کن 

▨ شاعر: سیمین بهبهانی

▨ با صدای: سیمین بهبهانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

___________

هی قرص، هی دوا، بس کن! این زندگی ست؟ آری؟ نه

بهبود ِ جسم ِ ویران را هیچ انتظاری داری؟ نه

فردا چگونه خواهد بود؟ دنیا درست خواهد شد؟

خورشید رقص خواهد کرد، در عین سوگواری؟ نه

مهتاب در سرابُستان، هر شب حریر خواهد بافت؟

صبح از کرانه خواهد تافت، با شال نقره کاری؟ نه

فقر و فساد و فحشا را، از این خرابه خواهی راند؛

تا عیش و امن و تقوا را، سوی سرا بیاری؟ نه

مقتوله‌های مسکین را ، کز بُضع* خویش نان خوردند

بر گور اگر گذر کردی، نان ِ دگر گذاری؟ نه

هی قرص، هی دوا، بس کن، این شرق شرق ِشلاق است

هر ضربه را، یقین دارم؛ با نبض می‌شماری، نه؟

هی نغمه‌ساز آزادی، می‌بینمت که بیماری

نه نه نمی‌توانی تا، دستی ز دل برآری. نه

بالابلند ِ پویا را، ننگ است ضعف و بیماری

گر آخرین دوا خواهی؛ مرگ است و شرمساری نه

برخیز و چهره رنگین کن؛ تا باز نوجوان باشی

پیش عدوی بدخواهت خواری مباد و زاری نه

در آخرین نبرد ای زن! فرمان‌پذیز ِ آتش باش

دست ِ به خود گشودن هست، گر پای ِ پایداری نه

▨ 

سیمین بهبهانی، نیمای غزل ِایران

————-

* بضع؛ با ضمه ب و سکون ض به معنی آلت تناسلی زن است.