Mới hôm qua, cái nắng cuối hạ còn chói chang gay gắt. Vậy mà chỉ sau một đêm mưa, thu đã về mang theo hơi lạnh se sắt của gió heo may và làn hương dịu dàng của hoa sữa đầu mùa quyện trong sương sớm.

Đó là cách người dân quê tôi gọi những cơn mưa rào mùa hạ bất chợt đến rồi đi giữa những ngày hè nắng nóng, oi nồng, ngột ngạt.

 Nếu ai có hỏi mùa nào là mùa những đứa trẻ thôn quê thế hệ 7X, 8X chúng tôi ngày ấy thích nhất trong năm. Câu trả lời luôn luôn là mùa hạ. Mùa hạ, chúng tôi tạm xa mái trường về nghỉ hè giúp đỡ gia đình và được vui chơi thỏa thích. Mùa hạ, vụ gặt liền với vụ cấy, công việc nhà nông vô cùng bận rộn, khẩn trương... 

Rằm tháng bảy, trăng tròn vành vạnh. Ánh trăng trong xanh, dịu dàng mơn trớn những nếp nhà, tung tẩy nghịch đùa cùng gió. Bà Thương ngồi một góc mé sân. Mỏ tóc nhòa lẫn với ánh trăng, bóng trăng ôm lấy bóng người đàn bà gầy khô, bé nhỏ.

Trưa mùa hè mưa dài miên man, nằm trong nhà Hạnh nghe thấy từ chiếc radio cũ kỹ giọng ai ngâm những câu thơ rất ngọt: “Gì sâu bằng những trưa thương nhớ. Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!” 

Chiều mưa bay lất phất, giữa dòng người vội vã trên đường phố trở về nhà. Mai bỗng khựng lại khi thấy mùi khói thoảng thơm hương đồng bãi từ hàng bán ngô nướng quạt bằng than hoa nơi vỉa hè, làn khói mỏng manh bay lên trong bóng chiều đang dần sẫm lại, không nồng không cay, nhưng khiến mắt cô chợt nhòe đi.

Mỗi khi thấy mệt mỏi vì guồng quay của công việc và cuộc sống ở chốn thị thành ngột ngạt người, xe và khói bụi, tôi thường trở về làng chài ven biển, nơi tôi đã từng sống những năm tháng tuổi thơ êm đềm...

Có những dòng sông không chỉ chảy qua miền đất, mà còn lặng lẽ len vào tâm khảm con người, như sông Hồng đỏ nặng phù sa, sông Đáy lững lờ in bóng hoàng hôn, hay sông Châu Giang đang đưa nhịp chèo. Từ bao đời nay, những dòng sông ấy vẫn âm thầm nối liền bao miền đất, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

Tháng sáu khe khẽ gõ cửa bằng tiếng ve râm ran, bằng những tia nắng đầu mùa vừa chói trang, vừa tha thiết, gió hạ len qua ô cửa sổ thổi bay vài cánh phượng đỏ rơi trên bàn phím cũ, bầu trời dường như cao hơn, nắng như trải dài hơn và lòng người dường như cũng xốn xang hơn. Với những người làm báo, tháng sáu không chỉ là khoảnh khắc trong mùa, đó còn là dấu mốc thời gian thiêng liêng, nơi thời gian như ngừng trôi để những dòng ký ức chầm chậm trở về.

Hạ về, vạn vật bừng sáng với  những tia nắng mới đầu mùa vàng óng ả, trong trẻo, lấp lánh và tinh khôi tràn ngập khắp không gian, trên tầng cao những áng mây trắng lững lờ trôi, bầu trời xanh ngắt như đang ngân vang một niềm vui sâu thẳm, gió nhẹ nhàng mơn man, tiếng chim thánh thót ngân nga mang theo một cảm xúc lạ kỳ…