Mỗi lần về quê, lòng tôi lại háo hức, bình yên đến lạ. Cái háo hức, bình yên ấy không chỉ đến từ cánh cổng cũ rêu phong, hay ánh mắt mừng vui của mẹ ở khoảnh sân nhỏ. Nó đến từ thứ hương thơm quen thuộc, vượt lên trên mọi hỗn tạp mùi vị của phố thị, len lỏi vào từng tế bào, khơi dậy cả miền ký ức sâu thẳm. Đó là mùi của bếp củi ấm nồng, hòa quyện cùng vị thanh mát của lá - hương vị duy nhất mà thời gian không thể rửa trôi - chính là hương thơm của nồi nước gội đầu mẹ đun.

Cuối tuần rảnh rỗi, tôi cho bọn trẻ về quê chơi. Bước qua lối ngõ xanh mát bóng cây, hai bên thơm ngát những chùm hoa ngâu nở muộn, lòng chợt bồi hồi khi bàn chân chạm vào khoảng sân gạch cũ thân thương.

Khi cơn gió mùa đầu tiên khẽ lùa qua khe cửa, tôi biết mùa đông đã chạm đến thật gần. Nhẹ nhàng bước ra khỏi thềm nhà, chỉ một thoáng lạnh mảnh như tơ khói thoáng qua vai cũng đủ để lòng dịu lại. Mùa đông luôn khiến người ta nhớ về những điều xưa cũ, nhẹ nhàng mà không thể gọi tên.

Tôi về quê thăm mẹ khi bóng chiều dần buông trên cánh đồng vừa qua mùa gặt. Trong làn khói lam bảng lảng, vài cánh cò chao nghiêng giữa mênh mang những thửa ruộng hun hút gió. Hương rạ rơm thân thuộc của quê nhà bỗng dâng lên ngào ngạt khiến tôi phải dừng lại nơi dốc đê, hít hà một hơi thật sâu cho thỏa niềm thương nhớ!

Lâu lắm rồi, Hân mới trở lại quê ngoại, nơi có khu vườn xanh mướt màu cây lá và mảnh ao trong vắt soi bóng mây trời. Đó là cả một miền ký ức tuổi thơ, nơi cô học được từ bà tình yêu thiên nhiên, biết nhận ra vẻ đẹp bình dị của bông lục bình và hương vị ngái nồng của bùn đất quê hương.

Sáng cuối tuần, đang biếng lười cuộn tròn trong chăn ấm thì nhận được tin nhắn của Hoài: “Quê mình vào đông rồi đấy nhỉ”. Chỉ một dòng ngắn ngủi vậy thôi mà ùa về bao niềm thương nỗi nhớ. Tôi không trả lời mà gửi lại cho Hoài giai điệu da diết của bài hát “Nỗi nhớ mùa đông” mà hai đứa đều rất thích: “Dường như ai đi ngang cửa/ Gió mùa đông bắc se lòng/ Chút lá thu vàng đã rụng/ Chiều nay cũng bỏ ta đi”…

Không biết từ bao giờ, tôi có thói quen đếm mùa bằng những thay đổi rất khẽ: một cánh bằng lăng rụng xuống vỉa hè, một tấm áo mỏng được thay bằng chiếc khăn choàng len, hay chỉ là mùi sương sớm se lạnh thoảng qua góc phố quen. Ở một thành phố nhỏ như nơi tôi sống, mùa không đến vội vã như nơi khác, mà thường chậm rãi, dịu dàng đi ngang phố như một người bạn cũ ghé thăm, chẳng nói lời nào, chỉ lặng lẽ ngồi lại bên nhau thật lâu.

Tùng! Tùng! Tùng... Theo ta suốt những năm tháng tuổi thơ là âm thanh của tiếng trống trường thân thương - thứ âm thanh gắn với biết bao kỷ niệm buồn vui tuổi học trò. Nhớ ngày vào lớp 1, khi tiếng trống trường vang lên rộn rã, các cô cậu học trò ngày đầu tiên đi học đều ngỡ ngàng, ngơ ngác. 

Tháng Mười có lẽ là khoảng thời gian đẹp nhất trong năm. Nắng trong vắt như thủy tinh chảy tràn trên màu lá mơ phai. Phố dịu dàng với sương sớm mỏng manh như lụa bảng lảng trên mái ngói rêu phong, với heo may se lạnh gọi về bao ký ức.

“Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào. Tình mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào. Lời mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào. Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng mẹ yêu”… (Lòng mẹ - Y Vân), những câu hát ấy, không biết đã bao lần trong giấc ngủ chập chờn thời thơ bé mẹ đã hát cho tôi nghe.