The Presidential Podcast

Op 10 maart 2016 kwam de eerste aflevering van de Presidential Podcast online. De kop was: ‘Kan Bernie Sanders toch nog winnen?’. En de bedoeling: de aanloop naar en de uitkomst van de presidentsverkiezingen verslaan. Little did we know. Inmiddels zijn we bijna vijf jaar verder, vijf jaar die maar door één man gedomineerd zijn: Donald J. Trump. In de 110e en laatste aflevering van hun Presidential Podcast maken NRC-correspondent Bas Blokker, die halverwege de onstuimige rit Guus Valk opvolgde,  en VPRO-presentator Chris Kijne een balans op van het presidentschap van de 45ste president van de Verenigde Staten van Amerika. En met name ook van de duizelingwekkende finale van diens ambtstermijn. Om tot slot, hoewel journalisten geen voorspellers zijn, toch ook een voorzichtige blik in de toekomst te werpen in deze laatste Presidential Podcast.

Na ruim vier en half jaar komt er met het einde van het Presidentschap van Donald Trump ook een einde aan de Presidential Podcast. De podcast had de opmerkelijke kandidatuur van Donald J. Trump en, na de ook voor ons onverwachte verkiezingsuitslag, diens presidentschap, als uitgangspunt en dan past het om na de inauguratie van Joe Biden aanstaande woensdag er een punt achter te zetten. In Bureau Buitenland maken we vanavond een balans op met NRC-journalist, en samen met Chris Kijne maker van de podcast, Bas Blokker.En we praten door over de gevolgen van het presidentschap van Trump met Henne Schuwer, oud-diplomaat te Washington en Albertine Bloemendal, universitair docent North American & Transatlantic Studies aan de Radboud Universiteit.

Nu als bonus in de Presidential Podcast.

Het presidentschap van Donald J. Trump eindigt zoals het begon en vier jaar voortgeduurd heeft: met een hoofdpersoon die vooral dat lijkt na te streven: hoofdpersoon zijn. Of het nu is door tegen iedere feitelijkheid in heel hard te blijven roepen dat de verkiezingsoverwinning hem ontstolen is, of door politiek, voor zijn partij, uitermate riskante blokkades op te werpen tegen een Covid-steunpakket en de defensiebegroting, één ding bereikt Donald Trump steeds weer: hij staat in de schijnwerper. En dat, zo concludeert NRC-correspondent Bas Blokker in gesprek met VPRO-presentator Chris Kijne, legt hem geen windeieren.

Er zijn, constateert NRC-correspondent Bas Blokker, nog twee soorten Trump-aanhangers over: de gelovigen en de cynici. De eersten geloven dat er een gigantisch complot gaande is om de verkiezingen te stelen, waar niet alleen alle Democraten maar zelfs ook een fervent Trump-aanhanger - dachten zij - als Brian Kemp de Gouverneur van Georgia, en veel andere Republikeinen deel van uitmaken. Én alle rechters die Trump zijn claims nu al vijftig keer afwezen. De cynici zijn politici als Senaatsleider Mitch McConnell, die de complottheorie niet tegenspreken zolang het ze goed uitkomt. Luister naar deze podcast, van presentator Chris Kijne en Bas Blokker, vol verbijstering.

Nu vrijwel alle juridische middelen zijn uitgeput, verplaatst het team van president Trump de activiteiten naar het politieke speelveld. In een poging de overwinning van Joe Biden in de belangrijke swingstate Michigan om te zetten in een zege voor Donald Trump werden politici uit die staat uitgenodigd op het Witte Huis en ook anderszins onder druk gezet om langs politieke wegen de zittende president op zijn post te houden. De kans dat dat lukt is erg klein, maar de schade die er mee wordt aangericht aan het vertrouwen in de Amerikaanse democratie is enorm. Zo concludeert NRC-correspondent Bas Blokker in gesprek met VPRO-presentator Chris Kijne.

Of het nou de belangrijkste verkiezingen uit de geschiedenis van de Verenigde Staten waren, daar zullen toekomstige historici over oordelen. Heel erg spannend was het wel. Ondanks alle waarschuwingen over rode en blauwe luchtspiegelingen en het feit dat één van die scenario’s zich feilloos ontrolde – de president leek in de verkiezingsnacht te winnen, door de in het stembureau uitgebrachte stemmen, maar zijn democratische rivaal bleek hem later op cruciale plekken, dankzij de later getelde poststemmen, toch nog te verslaan – heeft ook minstens half Nederland dagenlang nagelbijtend voor de televisie gezeten. En nu is er een gekozen president. En een zittende president die zich met hand en tand tegen de uitslag verzet. En er zijn nog steeds NRC-correspondent Bas Blokker en VPRO-presentator Chris Kijne om alle uitslagen en het rumoer daaromheen voor u te duiden.

Het is bijna zover. D-day. Waarbij D dit jaar misschien wel meer dan ooit staat voor Democracy. Want als de Amerikaanse verkiezingen van 3 november dit keer ergens over gaan, dan is het over het functioneren van de Amerikaanse democratie. De zittende president doet niet anders dan twijfel zaaien aan de betrouwbaarheid van het proces en de legers advocaten staan, voor zover niet al in actie, klaar om de beslissing uit de handen van de kiezer naar die van de rechter te verplaatsen. Een speciale aflevering waarin NRC-correspondent Bas Blokker en VPRO-verslaggever Chris Kijne vooruit kijken naar de verkiezingsdag en –nacht.

Als er niet héle rare dingen gebeuren - maar wie verbaast zich na vier jaar Trump nog ergens over - was het tweede debat tussen de presidentskandidaten het laatste van The Donald. Hij greep de gelegenheid aan om zichzelf op de valreep opnieuw uit te vinden door zijn tegenstander níet voortdurend te interrumperen. Of het genoeg was om zo kort voor de verkiezingen nog iets te doen aan zijn blijvend slechte peilingen, is de vraag die VPRO-presentator Chris Kijne en NRC-correspondent Bas Blokker onderzoeken.

De afgelopen twee weken waren zelfs voor het tijdperk Trump van een duizelingwekkende dynamiek. Een debat dat Amerika toch weer schokte, blauwe zwaailichten van het Witte Huis naar het Walter Reed-ziekenhuis en een president die het overleven van covid neerzet als een persoonlijke tour de force: het was vintage Trump en toch weer verbazingwekkend. Want of het de haperende verkiezingscampagne helpt, is de grote vraag voor NRC-correspondent Bas Blokker en VPRO-presentator Chris Kijne.

Alsof er nog niet genoeg op het spel stond - van welke kant je het ook bekijkt - heeft Ruth Bader Ginsburg nog een element toegevoegd aan wat ook zonder de strijd om een nieuwe benoeming voor het Hooggerechtshof al een kruitvat was. Het boegbeeld van progressief Amerika in dat hoogste rechtscollege van Amerika staakte vorige week haar jarenlange getob met ziekte: ze overleed op 87-jarige leeftijd. En 45 dagen voor wat deze keer vermoedelijk echt historische verkiezingen zullen zijn. Want er waren al zoveel zaken die, zoals NRC-correspondent Bas Blokker zegt tegen VPRO-presentator Chris Kijne, deze keer een giftig mengsel vormen.