Mówi się o kilku scenariuszach, które Polska mogła wybrać, by uniknąć wojny. Układ z ZSRR? Uległość wobec pierwszych żądań Hitlera? Poparcie Czechosłowacji przez II RP w 1938? Oczywiście, łatwo oceniać to wszystko z perspektywy 80 lat. Czy jednak któryś z tych kroków miał szanse historię zmienić?

Do władzy dochodzi ekipa Edwarda Gierka i wprowadza tzw. socjalizm konsumpcyjny. Polska Rzeczpospolita Ludowa podpisuje porozumienia gospodarcze z Zachodem i przez krótki czas ta polityka spełnia swoją rolę, głównie dla rządzących. W połowie lat 70’ okazało się jednak, że nie ma z czego spłacać pożyczek. Ceny poszły w górę, a społeczeństwo zaczęło się buntować. Co więcej, strajkujący okazali się dużo sprytniejsi niż w ubiegłych latach... O konflikcie i tzw. Porozumieniach Sierpniowych, które były finałem tej historii, opowiada prof. Przemysław Waingertner.

Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata, Cud nad Wisłą – to znane określenia Bitwy Warszawskiej, pojedynku świeżo przywróconej na mapę Europy Polski z Armią Czerwoną. Nastąpiła ona gdy plany federacyjne Józefa Piłsudskiego miały jeszcze szanse powodzenia... Czy gdyby nie bolszewicy udałoby się stworzyć Stany Zjednoczone Europy Środkowo-Wschodniej? Opowiada prof. Przemysław Waingertner.

4 lipca 1943 roku, w katastrofie w Gibraltarze, ginie ówczesny premier i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie gen. Władysław Sikorski. Do dziś to wydarzenie jest źródłem wielu teorii, także spiskowych. Byli bowiem tacy, którym śmierć generała była bardzo na rękę… Jaka była droga gen. Sikorskiego do najwyższych stanowisk i jak wyglądały okoliczności jego śmierci – o tym w kolejnym odcinku „Fragmentów historycznych” opowiada prof. Przemysław Waingertner.

Gdy zaczynała się I wojna światowa, "sprawa polska" na arenie międzynarodowej w ogóle nie istniała. Wszystko zmieniła bitwa pod Kostiuchnówką, którą polskie oddziały stoczyły z armią rosyjską między 4 a 6 lipca 1916 roku. Bohaterstwo Polaków zachęciło dwóch cesarzy do ogłoszenia deklaracji odtworzenia Królestwa Polskiego. Oczywiście, z początku, był to tylko krok wizerunkowy, by zyskać w wojnie cennych żołnierzy, ale z biegiem czasu okazało się, że bitwa z udziałem Legionów Piłsudskiego otworzyła nam drogę do niepodległości... O konflikcie i jego następstwach opowiada prof. Przemysław Waingertner.

4 czerwca 1989 roku to data, która w wielu narracjach historycznych otwiera okres wolnej Polski. 4 czerwca 1992 to z kolei, według wielu, próba destabilizacji tego porządku. Jak to było z tymi pierwszymi prawie wolnymi wyborami i upadkiem rządu Jana Olszewskiego opowiada prof. Przemysław Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

To, co wydarzyło się w maju 1926 roku zmieniło system demokratyczny II RP w - de facto - autokratyczny. Po co jednak był ten przewrót człowiekowi, który w tamtym momencie miał całą władzę w swoich rękach? Jak to się stało, że przewrót odbył się przy poparciu dużej części społeczeństwa? Prof. Przemysław Waingertner w dziesiątym odcinku "Fragmentów historycznych" o jednym z najważniejszych zakrętów II RP.

Polska - wierny aliant od początku do końca II wojny światowej, uczestnik szturmu na Berlin, kończy jako państwo niesuwerenne. Czy możemy jednoznacznie powiedzieć, że byliśmy w tym konflikcie przegrani? Czy może, patrząc z innej perspektywy, powinniśmy jednak doceniać powojenny bilans? Dziewiąty odcinek Fragmentów historycznych prof. P. Waingertner poświęca rocznicy 8 maja. Zachęcamy do słuchania i oglądania.

W marcu 1940 roku Stalin wydaje Berii rozkaz „O rozładowaniu więzień NKWD”. Oznaczało to po prostu eksterminację jedenastu tysięcy polskich oficerów. Na początku kwietnia ruszają pierwsze transporty z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska. Żołnierze Wojska Polskiego byli zabijani strzałem w potylicę i wrzucani do masowych grobów. Zbrodnię katyńską odkryli Niemcy, a ZSRR bardzo umiejętnie ten moment wykorzystała. Zarzuty były przecież doskonałym pretekstem do zerwania stosunków z polskim rządem na uchodźstwie. Niedługo potem Stalin zaczął instalować nad Wisłą obóz władzy komunistycznej...

Professor Mierzejewski in Talking China#2 discusses the interpretations of the central government-sponsored policy of Belt and Road at the provincial level. In the first part he presents the definition of bridgehead/桥头堡 and checker/排头兵frequently use by the provincial level governments. The core question addressed here touches the different interpretations and contextualization of BRI in different regions of China, and it does so by analysing yearly governmental reports presented in front of Local People’s Congresses. By making the comparison Mierzejewski argues that, in different regions of China, the first-tier local governments use different strategies to gain more from the center and, by horizontal competition, position themselves in the newly formed political agenda and at the same time plays the critical role in China's economic growth. The podcast is based on the research supported by National Science Center "The role of local governments in China's foreign policy"UMO-2017/25/B/HS5/02117.

W Talking China#2 prof. Mierzejewski analizuje interpretacje chińskiej koncepcji „Pasa i Szlaku” na poziomie władz prowincjonalnych. W pierwszej części wyjaśnia pojęcia „sworznia” (bridgehead/桥头堡) oraz „piona” (checker/排头兵), które często stosowane są w pozycjonowaniu się władz lokalnych w koncepcji rządu centralnego. W oparciu o analizy referatów gubernatorów przedstawionych rokrocznie w prowincjonalnych Zgromadzeniach Przedstawicieli Ludowych wskazuje na różne interpretacji oraz nietożsamą wolę polityczną do współpracy z Pekinem. Ponadto prof. Mierzejewski uznaje, iż inicjatywa Belt and Road służy do stworzenia mechanizmów rywalizacji między prowincja o zasoby władz w Pekinie i daje możliwość pozycjonowania w centralnej polityce Pasa i Szlaku a tym samym staje się jednym z elementow prowadzących do utrzymania wzrostu gospodarczego w Państwie Środka. Audycja jest przygotowana na podstawie badań prowadzonych w ramach projektu NCN "Rola władz lokalnych w chińskiej polityce zagranicznej" UMO-2017/25/B/HS5/02117.