May 07, 2025

Unveiling the Secrets of Môn: A Journey Through Time

17 minutes

Fluent Fiction - Welsh: Unveiling the Secrets of Môn: A Journey Through Time
Find the full episode transcript, vocabulary words, and more:
fluentfiction.com/cy/episode/2025-05-07-22-34-01-cy

Story Transcript:

Cy: O dan niwl trwchus a throseddog, roedd y rhialtwch o Fehefin yn hongian yn awyr ynysoedd Môn.
En: Under the thick and crime-laden mist, the June mischief was hanging in the air of the Môn islands.

Cy: Yn y rwiniau hynafol, roedd Rhian, archaeolegydd ynganlais, yn sefyll uwchben cae o flodau gwanwyn a oedd yn chwythu'n wyllt yn y gwynt.
En: In the ancient ruins, Rhian, an intrepid archaeologist, was standing above a field of spring flowers blowing wildly in the wind.

Cy: Yno, yng nghrombil yr hen gerrig, roedd arteffact dirgel.
En: There, in the heart of the old stones, was a mysterious artifact.

Cy: Rhian gyda hiryn y fflam o antur yn ei chalon, oedd yn treiddio i'r ddaear i ddatrys droedigaeth hynod.
En: Rhian, with the flame of adventure in her heart, was penetrating the earth to unravel a peculiar enigma.

Cy: Roedd Gethin, hanesydd lleol, yno hefyd.
En: Gethin, a local historian, was there too.

Cy: Wrth iddo weld yr arteffact, roedd ofn yn gymylu ei feddyliau.
En: As he saw the artifact, fear clouded his thoughts.

Cy: Y pabell diylwraidd hon, y dywedodd rhai o'r hen bobl, oedd yn gatalog o wybod ddirgel.
En: This unassuming tent, some of the old people said, was a catalog of secret knowledge.

Cy: Gethin hoffai gadw esmwythrwydd y gorffennol heb ei aros, heb ei gyffwrdd, ond roedd Rhian yn gwrthod troi'n ôl.
En: Gethin preferred to keep the past undisturbed, untouched, but Rhian refused to turn back.

Cy: Drwy'r gorllewin roedd Carys.
En: Through the west was Carys.

Cy: Myfyrwraig brwdfrydig gyda Rhian, ond wedi cael ei ormesu gan weledigaethau annisgwyl.
En: An enthusiastic student with Rhian, she was oppressed by unexpected visions.

Cy: Mewn breuddwydion, roedd yn gweld map o'r byd, ond amherthnasol a chymylu oedd pob cawell a oedd yn ei rhanddirymu.
En: In dreams, she saw a map of the world, but every cage restraining it was irrelevant and obscured.

Cy: Roedd y diwrnod cyntaf o Fai yn ddiwrnod tra arbennig.
En: The first day of May was a particularly special day.

Cy: Yn ystod gŵyl Calan Mai, pan oedd yr haul yn codi yn ddirwystr dros y rwiniau, cafodd Rhian benderfyniad.
En: During the Calan Mai festival, when the sun rose unchallenged over the ruins, Rhian made a decision.

Cy: “Mae'n rhaid i ni ddatgelu'r arteffact hwn,” dywedodd, ei llais yn drwm ond penderfynol.
En: “We must reveal this artifact,” she said, her voice heavy but determined.

Cy: Roedd hi'n gwybod mewn rhyw ffordd, byddai hyn yn helpu ei hygrededd, ond yn fwy, byddai'r atebion mewn uchelbori'w ffurf o ran pethau goruwchnaturiol.
En: She knew in some way, this would help her credibility, but more importantly, the answers would illuminate the shape of supernatural matters.

Cy: Wrth ymchwilio'n ddyfnach, daeth nos lefn ac yn sydyn chwarae siarad, cafodd Carys ddatgeliad.
En: As they delved deeper into the investigation, a silent night descended, and suddenly, in a play of speech, Carys had a revelation.

Cy: Hi oedd yn gweld gwybodaeth nad oedd mewn ffurf arferol i eraill, ond roedd hi'n gwybod ei bod yn werthfawr.
En: She saw information that did not have a normal form for others, but she knew it was valuable.

Cy: Roeddent bellach yn darganfod bod yr arteffact yn berchen ar rym cyferbyniol.
En: They now discovered that the artifact possessed a contradictory power.

Cy: Roedd yn gapasiti i adfer, ond hefyd i ryddhau, brosesau'r gorffennol.
En: It had the capacity to restore, but also to release, the processes of the past.

Cy: Gydag anghofion tagu peryglus, cymerwyd yn sydyn 'cyni y cerig a’r gorsaf'.
En: With dangerous stifled memories, they were suddenly seized by 'the wrath of the stones and the station.'

Cy: Roedd y tatws gwag yn cael eu taflu dan fflamau o'r uchelbori.
En: The hollow potatoes were flung under the flames of the illuminating.

Cy: Gwybodaeth enfawr ar ffordd i falur ac i ddifodi.
En: Vast knowledge on a path to ruin and annihilation.

Cy: Furio i ddwfn i las dir, felly roedd rhaid dilyn cyngor Gethin, y ceidwad.
En: Buried deep in the blue land, they had to follow Gethin's advice, the custodian.

Cy: Roedd hi'n angenrheidiol y bydd y swyddog a chydymffurfio gyda lleisiau'r ddoe.
En: It was necessary that the official comply with the voices of yesteryear.

Cy: Wrth ddod â'r diwrnod i ben, roedd yr arteffact yn cael ei adfer yn ôl i'w chynefin derfynol dan y pridd, er mwyn diogelwch cyffredinol.
En: As the day came to an end, the artifact was returned back to its final resting place under the soil, for the sake of general safety.

Cy: Roedd Rhian yn cyrraedd llonydd yn gwybod bod e conscience yn bwysicach fyth na'r uchelgeisiau.
En: Rhian found peace knowing that e conscience was more important than ambitions.

Cy: Roedd y profiad hefyd wedi newydd newid Carys.
En: The experience had also transformed Carys.

Cy: Dei gyda gwir hen amau'r gweledigaethau, roedd wedi dod i deimlo hyder newydd fi fel unigolyn.
En: Having truly doubted the visions, she had come to feel a new confidence within herself as an individual.

Cy: Roedd Gethin yn derbyn efallai roedd angen rhai i gydweithio er mwyn cadw esmwythrwydd y gorffennol.
En: Gethin conceded that perhaps it was necessary for some to collaborate to maintain the peace of the past.

Cy: Ar y cefn tir Môn, cafodd diwrnod cyfoethog ei gladdu mewn heddwch dawel.
En: On the back land of Môn, a rich day was buried in quiet peace.

Cy: O fewn y cysgod, roedd trasiedïau sydd heb eu mynegi yn gwau dethol lluniai hanes yn ei etholaeth.
En: Within the shadows, unspoken tragedies were weaving a selective tapestry of history in its constituency.

Cy: Roedd Rhian, Gethin, a Carys yn gwybod y byddent hwy fel sgil-wrthrychau cael eu tynnu at yr hirlun hwnnw am byth.
En: Rhian, Gethin, and Carys knew they would forever be drawn to that long narrative as ripple artifacts.

Vocabulary Words: