Eitt lítið fet hjá einum menniskja, men eitt stórt fet hjá mannaættini. Kendu orðini hjá rúmdarmanninum Neil Armstrong, tá hann í juli mánaði 1969 sum fyrsta menniskja nakrantíð setti fótin á Mánan.

Ella gjørdi hann nú tað?

Skeptikarar hava leingi hildið uppá, at mánaferðirnar ongantíð vóru gjørdar, og mánalendingin varð filmað í einum studio.

Hóast meira enn 100.000 fólk arbeiddu við Apolloætlanini, og Neil og teir eru komnir aftur av Mánanum við yvir 400 kiloum av mánasteinum, so eru mong ivingarsom.

Hvussu kundi flaggið blaktra á Mánanum í ongum lofthavi? Hvussu kundi skuggar liggja í ymsar ættir, tá tað á Mánanum bara er ein ljóskelda, nevniliga sólin? Hví eru ongar stjørnur á myndunum, ið vórðu tiknar á Mánanum?

Amerikanski rúmdarstovnurin hevur fleiri ferðir víst hesum spurningum aftur við vísindaligum prógvum, og hóast ein fylgisveinur hevur verið uppi á Mánanum og tikið myndir av staðnum, har Apollo lendi og Neil og teir gingu ella koyrdu við mánabilinum, so er tað ein rúgva av fólkið, ið sigur: Vit trúgva tykkum ikki!

 

Greinin heldur fram niðanfyri myndina

Skeptikarar spyrja, hví eru ongar stjørnur á myndunum, ið vóru tiknar uppi á mánanum?

 

 

Vit liva í eini tíð, her allur hugsandi vísindaligur kunnleiki - frá próvnum um at evulotión er veruleiki, og veðurlagsbroytingar eru hvønn dag - er fyri skipaðari og ofta ørligari mótstøðu.

Styrkt av egnum upplýsingum og egnum útleggingum av granskingarúrslitum, hava tey, sum ivast, sett seg upp ímóti serfrøðini.

Í dag eru so nógv menniskju, sum ivast, tí sum vísindini siga, at mann kann næstan siga, at talan er um eitt rák ella ein trend í dag - á alnetinum, í bókum og akademiskum ráðstevnum ? at ivasemi um vísindi er vorðin ein grundhugsan millum nógv fólk.

Hugsa vit um tað, so er hetta ikki so undrunarvert. Okkara lív er gjøgnumseyrað av vísindum og tøkni sum ongantíð fyrr. Fyri mong okkara er henda nýggja verðin hugtakandi og tryggjar menniskjanum framburð - men samstundis eru vísindini eisini fløkt og við hvørt ørkymlandi.

Vit standa andlit til andlits við vandar, sum vit ikki so lætt duga at greina.

 

Vandaleyst at eta ílegubroyttan mat

Vit verða til dømis biðin um at góðtaka, at tað er vandaleyst at eta mat, sum hevur í sær genetiskt modifiseraðar organismur (GMO), tí vísindafólk vísa á, at eingi prógv eru fyri, at tað at broyta gen í einum laboratorium er hættisligari enn at broyta tey við vanligari nøring.

Verðin er full av veruligum og hugsaðum vandum, og at skilja tað fyrra frá tí seinna er ikki lætt.

Skuldu vit verið bangin fyri, at Ebola-virussið, sum bara smittar gjøgnum kropsvætu fer at broytast til eina luftborna superplágu? Vísindafólk siga, at tað er sera ósannlíkt. Einki virus hevur nakrantíð grundleggjandi púra broytt sítt spjaðingarmynstur millum menniskju, og tað eru eingi prógv fyri, at Ebola-virussið er nakað øðrvísi.

Men leitar tú á alnetinum at vita, um Ebola-virussið er luftborið, finnur tú fult av greinum, ið siga at so er, og at hetta virus hevur næstan yvirnatúrligar kreftir, harímillum megina at drepa okkum øll.

Í hesi ørkymlandi verðini mugu vit gera av, hvørjum vit trúgva, og hvussu vit skulu bera okkum at.

Í veruleikanum er tað tað, sum vísindini eru til fyri. "Vísindi er ikki ein røð av fakta" sigur Marcia McNutt, ið stjórnar vísindablaðnum Science. "Vísindi er ein máti at avgera, um tað, sum vit trúgva er grundað á náttúrulógurnar ella ikki." Men hetta er ikki lætt at skilja, og tí fáa vísindini mótspæl ferð eftir ferð.