Podcast bat baino, jarraian datorrena Luca Ricciren eta nire arteko solasaldi bat da gehien gustatzen zaigun Erromako txokoan. San Calisto Trasteveren bihotzean dago eta Marcello Fortik ireki zuen 1969an salmentan zegoen lokal bat erosi ostean. Bere lema

“pertsona ona izatea” izan da orduz geroztik. Taberna ikonikoak bezero leialak ditu, agian, auzoak pairatu duen gentrifikazioari eutsi dion bakarrenetakoa delako.

Kazetaritzan hamarkada luzez indartu da suizidioei buruz ez hitz egiteko joera. Jarrera horrek teoria soziologiko bati erantzuten dio eta Wether Efektua du izena. XVIII. mendean, Goethe idazleak Werther gaztearen arrangurak eleberria argitaratu zuen, protagonistak bere buruaz beste egiten du, eta, nobela plazaratu zenean, suizidioek gora egin zuten Europan. Hala, XX. mendean gertaera horretan oinarrituriko teoria zabaldu zen mundu mailan. Suizidioen gaineko albisteak irakurrita, herritarrei bere buruaz beste egiteko “gogoa” pizten zaiela argudiatzen du.

Belal Jadok 20 urte pasatxo zituen Amal Mustaqbal haurtzaindegia irekitzea erabaki zuenean. Hogei urterekin, nori okurritzen zaio haurrentzako zentro bat sortzea?, pentsatu zuten batzuek. Zergatik ez du falafel denda bat edo bestelako negozio bat irekitzen?, hausnartuko zuten besteek.

Erromako metro geltoki bati Giorgio Marincola izena jarriko diote. Virginia Raggi hiriburuko alkateak iragarri du hasiera batean Etiopiako Amba Aradam sarraski kolonialaren izena eraman behar zuen geltokiak sinbolo antifaxista bat omenduko duela. Baina nor zen Giorgio Marincola?

Oso zaila egiten zait lagunei buruz idaztea edo haien inguruan hedabideetan hitz egitea. Nire bizitza pribatuaren gainean oso lotsatia naiz eta uste dut ingurukoak aipatzen ditudanean, haien esfera pribatua ere urratzen ari naizela. Oso gutxitan mintzatu naiz nire bizitzan ezinbesteko zutabea izan den lagun palestinar bati buruz. Baha Hilo nire pisukidea izan zen 26 urterekin Palestinara iritsi nintzenean.

2013ko ekainean ezagutu nuen Nawal al Saadawi. Militarrek Anaia Musulmanen aurka egin zuten estatu kolpearen aurreko asteetan, protesta giroa sumatzen zen Kairon. Elkarrizketa bat egin nahi nion eta Saadawik bere etxera joateko esan zidan, han lasaiago egongo ginela argudiatuz. Nola definituko zenuke zure burua? Galdetu nion lehen elkarrizketa hartan. “Gizakia, emakumea, disidentea eta iraultzailea”, erantzun zidan.

Italiarrei izugarri gustatzen zaie anglizismoak erabiltzea. Hizkuntza aberatsa daukatela jakin badakite, baina cool-a bilakatu da han eta hemen ingelesezko hitzak esatea. Kazetaritzak eginkizun handia bete du anglizismoen erabilera neurrigabean. Ander Izagirre kazetariak behin esan zidan: “Konturatu zara mundu guztiak capo hitza erabiltzen duela mafiako buruzagien inguruan hitz egiteko, eta italiarrek boss esaten dutela”? Ingelesa oso gutxi menderatzen duen gizarte batean, barregarri suerta daiteke joera hori. Edonola ere, Italian inork ez du betondoa zimurtzen, eta, horregatik, iaz inork ez zuen ezer esan Italiako gobernuak konfinamendu orokorra iragarri eta lockdown hitza erabili zuenean.

Margherita Grassini Sarfattik hogei urte zituen Benito Mussolini ezagutu zuenean. Emakume askea, indartsua eta pertsonalitate handikoa zen. Sarfatti 1880an sortu zen Venezian, hiriko familia judu ospetsu batean, baina hemezortzi urterekin gurasoen etxetik ihes egin zuen askoz nagusiagoa zen Cesare Sarfatti abokatuarekin ezkontzeko. Italiako lehen emakume kazetari profesionaltzat jotzen dute askok eta XX. mende hasieran hainbat aldizkari zuzentzera iritsi zen. Haren Milango etxean orduko lider politikorik ospetsuenak jasotzen zituen, eta, halako bisita batean, famatu egiten ari zen Mussolini ezagutu zuen.

Mario Draghi Romulo eta Remo baino erromatarragoa da. Hain da erromatarra, Roma Futbol Taldeko jarraitzaile amorratua dela. “Francesco Totti betirako”, esan zuen duela lau urte, Romako kapitaina erretiratu zenean. Hori da Draghik bere zaletasunei buruz egin duen adierazpen bakarra. Draghi Erroma erdigunean jaio zen eta hamabost urterekin gurasoak galdu zituen oso tarte gutxirekin. Familiaren buru bilakatu zen orduan, eta anai-arreba txikiak zaindu zituen. Jokabide paternalista eta mesianiko horrek bizitza guztian jarraitu dio. “Familia salbatu nuen, euroa ere bai. Orain Italiaren txanda da”, pentsatuko du agian.

Erroman aspalditik bizi den nazioarteko korrespontsal batek, zera esan zidan behin: “Ez saiatu inoiz Italiako politika konprenitzen. Sistema hau ulertzeko doktorego bat beharko duzu; edo, bestela, Italian denbora luzez bizi eta hemengo politikarekin mimetizatu”. Orduan, iritsi berria nintzen Erromara. Ez nuen ulertzen zergatik zen herrialde hau gobernaezina. Italian krisi politiko guztiek drama bat dirudite eta mundu amaitzen dela dirudi. Baina gehienetan egoera lehengo testuingurura itzultzen da ezer gertatu izan ez balitz bezala.