Na zdjęciu: Delegacja Spisza i Orawy w rozszerzonym składzie przed wyjazdem do Paryża. ks. Ferdynand Machay, Wojciech Halczyn i Piotr Borowy, Warszawa 1919 r. Ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego.



























Zapomniane Kresy. Czym były? Dlaczego są ważne dzisiaj? Posłuchaj!
Tereny Spisza i Orawy przynależały już do państwa Bolesława Chrobrego, które jak wiemy zajął całą Słowację. Stanowiły wtedy jednak głównie pustkę osadniczą oraz systematycznie kolejne fragmenty tych krain odpadały od Polski. By całkowicie znaleźć się w graniach węgierskich. Jedynym wyjątkiem był tutaj Spisz i obszar tzw. zastawu spiskiego, który na mocy umowy między Zygmuntem Luksemburskim i Władysławem Jagiełło oddał Polsce jako zabezpieczenie pożyczki udzielonej Zygmuntowie, obszar tzw. starostwa spiskiego. Tereny te, ze względu na zawieruchę dziejową na Węgrzech związaną z ekspansją osmańską, były przy Polsce aż do 1769 roku, czyli właściwie do przedednia I rozbioru Polski, kiedy to Habsburgowie zajęli je oraz Podhale w czasie konfederacji barskiej, a później oficjalnie stały się te tereny częścią Austrii po I rozbiorze. Ofensywa bolszewicka, która zwiastowała rychły upadek państwa polskiego tak naprawdę przypieczętował los tych terenów, bowiem strona polska przyparta do muru musiała zgodzić się na anulowanie plebiscytu, w którym była faworytem i zgodzić się na arbitralną decyzje mocarstw w Spa. I tak dla Polski przypadła tylko bardzo mały fragment Spisza i Orawy, fragment który jest w granicach naszego państwa do dzisiaj. W części polskiej elity politycznej i polskiej opinii publicznej nie zapomniano jednak o Spiszu i Orawie, a także Śląsku cieszyńskim i ziemi czadeckiej. Pierwszymi takimi przejawami były próby korekty granicznej z Czechosłowacją w latach 1920-1925, a ostatecznym siłowa rewindykacja tych terenów w 1938 razem z kolapsem państwa czechosłowackiego po konferencji w Monachium.

💲 WSPIERAJ KANAŁ: https://www.youtube.com/channel/UC2Mm5Gf9yz1leFVKjeUmkQg/join
🔥PATRONITE: https://patronite.pl/beczkaprochu
☕POSTAW NAM KAWĘ: https://buycoffee.to/beczkaprochu
👍 FACEBOOK https://www.facebook.com/profile.php?id=100088186086924
🔔 SUBSKRYBUJ: https://www.youtube.com/@beczka.prochu/sub_confirmation=1
❤ INSTAGRAM: https://www.instagram.com/beczka.prochu/
✉︎ KONTAKT: [email protected]

Bibliografia:
J. M. Roszkowski, Zapomniane Kresy. Spisz, Orawa i Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895-1925, Nowy Targ 2018.
Z. J. Gąsiorowski, Polish-Czechoslovak Relations, 1918-1922, ,, The Slavonic and East European Review”, vol. 35, no. 85, London 1956. M

uzyka: Utwór Minor With Cricket (autor: Audionautix) jest dostępny na licencji Licencja Creative Commons – uznanie autorstwa 4.0. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Wykonawca: http://audionautix.com/