Öyle böyle bir sergi değil “Herkes Heyecanlanır Sanmıştım”. Binden fazla portre, hepsinde insanı içine çeken bir “düşünce balonu”. Nâzım Dikbaş’ın bu engin çalışmasına 16 başlık altında yakın plan yapıyoruz. Seçtiğimiz 27 portre ve kelâm yaratıcısının sesi-sözü eşliğinde huzurlarınızda. “Herkes Heyecanlanır Sanmıştım” 16 Şubat’a kadar  Kıraathane –

Kerem Eksen ve Emre Ayvaz, Gustave Flaubert'den Mektuplar’ın son bölümünün ikinci kısmında yazarın 1880’deki ani ölümü, kendisini “Flaubert’in hiç olmamış oğlu” olarak gören Kafka’nın Duygusal Eğitim’e düşkünlüğünden, Julian Barnes’dan, Jean-Paul Sartre’ın bitiremediği dev Flaubert kitabından ve bu büyük, bitip tükenmeyen yazar üzerine bugün –Türkiye’de– düşünmenin anlamından söz ediyorlar.

Aralık 1875: Flaubert bir yandan hayatının son yılları boyunca kendisini meşgul edecek son romanı “Bouvard ve Pécuchet” üzerinde çalışırken, bir yandan da başta bir önceki kuşağın ünlü yazarı George Sand olmak üzere dostlarıyla yazışmayı sürdürmektedir. Olgunluk dönemlerini yaşamakta olan Flaubert ve Sand, Flaubert’den Mektuplar’ın bu son bölümünün odağında yer alan yazışmalarında, roman sanatının amacına ve okurla kurulan ilişkinin doğasına dair ayrıntılı bir muhasebeye ve tartışmaya girişirler. Kerem Eksen ve Emre Ayvaz, Flaubert hakkındaki podcast serisinin son bölümünün ilk kısmında Flaubert-Sand dostluğundan, iki yazarın yoldaşlığından, anlaşmazlıklarından ve dünya ve sanat anlayışları arasındaki farklardan söz ediyorlar.

Emre Ayvaz ve Kerem Eksen, Flaubert’in Turgenyev’e mektubundan hareketle hazırladıkları programın ikinci kısmında Flaubert’in içinde uyandığını söylediği “vatan” duygusunu kurcalıyor, arkadaşlığı, savaşı, cesareti ve aptallığı, Robert Frost, Edward Thomas, Vladimir Nabokov, Milan Kundera ve John Berger gibi yazarlara uğrayarak, 20. yüzyılın ilk yarısının daha da büyük felaketleri ışığında anlamaya çalışıyorlar.

Kasım 1872: Fransa-Prusya Savaşı sona ermiş, Paris’in Prusya ordusu tarafından kuşatılmasının hemen ardından başlayan Paris Komünü Fransız ordusu tarafından kanlı bir şekilde bastırılmış, Victor Hugo’nun “felaket senesi” dediği 1871 Fransa’yı altüst ederek geride kalmış, bu arada Flaubert büyük romanı Duygusal Eğitim’i yazıp yayımlamıştır. Savaşla ara verdiği inzivasına geri dönen Flaubert için artık tek teselli, aralarında Ivan Turgenyev ve George Sand’in de bulunduğu birkaç yakın dostu ve bitiremeyeceği son romanı Bouvard ve Pécuchet ile ilgili hayalleridir. Emre Ayvaz ve Kerem Eksen, Gustave Flaubert’den Mektuplar’ın iki kısımdan oluşan bu bölümünün ilk kısmında, hayatının son on yıllık dönemecine bütün bu tarihsel, toplumsal ve bireysel çalkantılarla giren Flaubert’e eşlik ediyor, yazarın Turgenyev’le dostluğundan, en önemli romanı Duygusal Eğitim’den ve Fransa-Prusya Savaşı’ndan söz ediyorlar.

Kasım 1850: Yirmi yedi yaşındaki Gustave Flaubert, Madame Bovary’yi yazmaya başlamadan önce, dostu Maxime Du Camp ile beraber bir buçuk yıl sürecek bir Doğu seyahatine çıkmış, seyahatin son aylarında da İstanbul’a gelmiştir. Yedi ayı Mısır’da geçen bu uzun seyahat boyunca “bambaşka” bir dünyayla karşılaşmanın heyecanı ve insani deneyimin çeşitliliği karşısında şaşkınlıkla dolup taşan Flaubert, bir taraftan kumlara gömülü piramitlere, binlerce yıllık abidelere ve başka insan yüzlerine bakarken, bir taraftan da dönüşte yazmaya koyulacağı kitapların hayallerini kurmaktadır. Emre Ayvaz ve Kerem Eksen, Gustave Flaubert’den Mektuplar’ın bu bölümünde “seyyah” Flaubert’e İskenderiye’den Mısır’a, Lübnan’dan İstanbul’a uzanan yolculuğunda eşlik ederek Batılı bir yazarın 19. yüzyıl ortasında Doğu’yla yaşadığı sarsıcı karşılaşmayı ele alıyorlar. Genç Flaubert’in Napolyon’un Doğu seferiyle Batı sömürgeciliğinin başlangıcı arasındaki kritik bir ana denk düşen seyahatini, Edward Said’in çığır açıcı Şarkiyatçılık’ını, İngiliz Romantik şiirini ve 20. yüzyıl boyunca üzerine bol bol düşünülecek “başkalık” kavramını akılda tutarak takip ediyorlar.

Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk perdesinde umulan sürprizin eşiğinden dönüldü ve sonuç hüsran oldu: İkinci tur ırkçı aşırı sağ ile otoriterliği her geçen gün artan ultraliberalizm arasında oynanacak. Oyların yüzde 22’siyle bu ikilinin hemen arkasında gelen, liberal merkez solla göbek bağını koparmış Jean-Luc Mélenchon’un temsil ettiği sol hareket Fransa’nın üçüncü siyaset odağı oldu. Peki bu nasıl bir sol? Özellikle gençler arasında net şekilde birinci gelen bu dinamik nelere gebe? Emmanuel Macron ve Marine Le Pen arasında geçecek ikinci tur öncesi tartışmalar, yorumlar ve genel hava nasıl? Fransa toplumunu nasıl bir beş yıl bekliyor? Fransa seçimleri podcast serimizin ikinci bölümünde Alican Tayla, Tuğçe Oklay ve Jalal Haddad’ı dinliyoruz.

Fransa “kırk katır mı, kırk satır mı”nın eşiğinde. 10 Nisan’da, Boyun Eğmeyen Fransa’nın sosyalist adayı, Müşterek Gelecek programının mimarı Jean-Luc Melenchon ikinci tura kalamazsa, başkanlık yarışı eli sopalı neoliberal Macron ile alenen faşist Marine Le Pen arasında geçecek. Paris’e bağlanıyor, Alican Tayla, Jalal Haddad ve Tuğçe Oklay’la Fransa seçimlerini mercek altına alıyoruz.

Dünyada ve Türkiye’de 20. yüzyılın ekonomik ve toplumsal krizlerini, bu krizlerin yapısal özelliklerini ve günümüze etkilerini masaya yatırdığımız dizimizin son bölümündeyiz. 10. bölümün odağında 2018’den itibaren ekonomi yönetiminin tercihleri ve çelişkileri, zamanımızın süreklileşen krizi ve yakın gelecekte Türkiye’yi bekleyen ihtimaller var.

Mart 1857: “Madame Bovary” yayınlanmış, hakkında açılan “ahlâka aykırılık” davasının da etkisiyle ilgi odağı olmuş, böylelikle Flaubert’e daha “kamusal” bir hayatın ve edebi şöhretin yolu açılmıştır. Taşra asilzadesi yazar Matmazel Leroyer de Chantepie’nin Flaubert’e yazdığı hayranlık dolu mektupla başlayan arkadaşlık, Flaubert’e bir kere daha Emma Bovary’nin hikâyesinde ne yapmaya çalıştığına dair geriye dönük bir çözümleme yapma fırsatı verecek, özellikle de bu mektupta dile getirdiği meşhur “Tanrı-anlatıcı” ilkesini ortaya koymasına vesile olacaktır. Bu mektubun izinde yazarın metindeki konumunu göstermeye, gizlemeye ve gizlerken görünür kılmaya yönelik romansal stratejilere, meşhur Flaubertci “gayrişahsilik” ilkesine, bunun “gerçekçilik”le ilişkisine uzanıyoruz, Flaubert “mektebi”nin Osmanlı ve Türkiye romanı, özellikle de Halid Ziya üzerindeki etkisini Kerem Eksen ve Emre Ayvaz’dan dinliyoruz.