ASEAN บ่มีไกด์

สาวชาวจีนสวมสัญชาติเป็นชาวฟิลิปปินส์มาแต่เด็ก แต่วันดีคืนดีกลับได้รับเลือกตั้งเป็นนายกเทศมนตรีของเมืองเล็กๆ เมืองหนึ่ง ก่อนถูกจับโป๊ะได้ในที่สุด พร้อมเรื่องที่แดงออกมาว่าเธอพัวพันกับกิจการบ่อนจีนสีเทาในประเทศหลายแห่ง แถมยังถูกตั้งข้อสงสัยว่าเธออาจเป็นสายลับให้ทางการจีนด้วย!

สตอรีที่สนุกหักมุมไปมาแบบนี้ไม่ใช่หนังหรือนิยายเรื่องไหน แต่คือ ‘เรื่องจริง’ ของนางสาวอลิซ กั๋ว (Alice Guo) ที่กำลังเป็นทอล์กออฟเดอะทาวน์สะเทือนเลือนลั่นทั่วหมู่เกาะฟิลิปปินส์

เรื่องราวเป็นมาอย่างไร และสะท้อนปัญหาการระบาดของคาสิโนจีนเทาในฟิลิปปินส์อย่างไร ชวนฟังมหากาพย์แห่งปีของฟิลิปปินส์เรื่องนี้ได้ใน ASEAN บ่มีไกด์ ตอนล่าสุด

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

(ภาพประกอบ: Facebook – Senate of the Philippines)

25-26 กรกฎาคมที่ผ่านมา ประเทศเวียดนามได้เห็นภาพคลื่นมหาชนพร้อมใจกันเดินทางไปร่วมไว้อาลัยในรัฐพิธีศพของ ‘เหงวียนฟู้จ่อง’ (Nguyễn Phú Trọng) เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ผู้ทรงอิทธิพลที่เพิ่งล่วงลับไปก่อนหน้านั้นเพียงหนึ่งสัปดาห์ บ่งบอกว่าคนเวียดนามรักผู้นำคนนี้มากขนาดไหน
.

เหงวียนฟู้จ่องคือผู้ที่ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ยาวนานที่สุดถึง 13 ปี ตั้งแต่ปี 2011-2024 และได้ทิ้งมรดกไว้ให้เศรษฐกิจ-สังคม-การเมืองเวียดนามมากมายตลอดช่วงเวลาที่เขาครองอำนาจ
.

ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้จึงชวนมาร่วมย้อนรำลึกถึงผู้นำคนนี้ว่าเขาสร้างคุณูปการอะไรไว้ให้เวียดนามบ้างถึงได้กลายเป็นที่รักของประชาชนขนาดนี้ และการเมืองเวียดนามในวันที่ไม่มีเขา จะเป็นอย่างไรต่อไป? กับ แขกรับเชิญพิเศษ รศ.ดร.ธนนันท์ บุ่นวรรณา จากคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
.

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา
.

(ภาพประกอบ: MINH HOANG / POOL / AFP)

ย้อนไปในปี 2017 เรื่องราวของชนกลุ่มน้อย ‘โรฮิงญา’ ในพม่ากลายเป็นข่าวใหญ่ระดับโลก จากการถูกฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โดยกองทัพพม่า จนมีคนต้องเสียชีวิตและลี้ภัยไปถึงหลักแสน … ผ่านมา 7 ปีจนถึงวันนี้ เคราะห์กรรมของคนโรฮิงญาก็ยังไม่ได้สิ้นสุดลง แถมต้องเผชิญชะตากรรมบทใหม่ท่ามกลางไฟสงครามกลางเมืองหลังรัฐประหาร 2021
.
คนโรฮิงญากำลังเจอกับอะไร และความขัดแย้งกับชนชาวพุทธพม่าและอาระกันที่ฝังลึกจะมีทางคลี่คลายลงได้ไหม ASEAN บ่มีไกด์ ชวน รศ.ดร.ดุลยภาค ปรีชารัชช นายกสมาคมภูมิภาคศึกษาและอาจารย์สาขาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาเล่าเรื่องราวให้ฟัง
.
ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

“ถ้ามีพลเมืองฟิลิปปินส์ถูกสังหารด้วยการกระทำที่จงใจ ผมถือว่านั่นใกล้เคียงมากกับสิ่งที่เรานิยามว่าเป็นเหตุแห่งสงคราม และเราก็จะต้องตอบโต้”
.

ถ้อยแถลงของประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ บงบง มาร์กอส เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา เกี่ยวกับสถานการณ์ความตึงเครียดระหว่างฟิลิปปินส์และจีนเหนือพื้นที่พิพาท ‘ทะเลจีนใต้’ (หรือที่ฟิลิปปินส์เรียกว่า ‘ทะเลฟิลิปปินส์ตะวันตก’) สะท้อนถึงความขัดแย้งที่กำลังร้อนแรงขึ้นจนอาจสุ่มเสี่ยงเกิดสงครามใหญ่ รวมไปถึงท่าทีของฟิลิปปินส์ที่กำลังแข็งกร้าวต่อจีนมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเป็นที่เด่นชัดนับตั้งแต่การก้าวขึ้นมาของมาร์กอสในปี 2022
.

ความดุดันของมาร์กอสต่อเรื่องทะเลจีนใต้เกิดจากหลายเหตุปัจจัย แต่หนึ่งในนั้นคือแรงผลักจากประเด็นการเมืองภายใน รวมไปถึงเรื่องส่วนตัวและครอบครัวของมาร์กอสเอง และท่าทีของมาร์กอสที่แข็งกร้าวนี้ก็กำลังมีส่วนทำให้การเมืองฟิลิปปินส์ชุลมุนชุลเกยิ่งขึ้น … เรื่องราวเป็นมาอย่างไร? อาเซียน บ่มีไกด์ ตอนนี้จะมาเล่าให้ฟัง

.
ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

.
ภาพประกอบ: JAM STA ROSA / AFP และ Tobias SCHWARZ / AFP

ค่ำวันนี้ (15 พ.ค. 2024) กำลังจะเป็นช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์ของการเมืองสิงคโปร์ เมื่อ ลอว์เรนซ์ หว่อง รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เตรียมเข้าพิธีสาบานตนเป็นนายกฯ คนใหม่ หลังจากที่นายกฯ คนปัจจุบัน ลี เซียนลุง ประกาศลงจากตำแหน่ง ซึ่งนับเป็นการเปลี่ยนผ่านผู้นำครั้งแรกในรอบ 20 ปี
.

ตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมาในบทบาทผู้นำสิงคโปร์ ลี เซียนลุง ผู้เป็นบุตรชายของบิดาแห่งชาติและผู้นำคนแรกอย่าง ลี กวนยู ได้พาสิงคโปร์ที่พ่อเขาสร้าง เดินหน้าพัฒนาต่อมาในทิศทางใด และอนาคตการเมืองของตระกูลลีจะเป็นอย่างไรต่อไปในวันที่ยังไร้วี่แววทายาทมาสานงานต่อ? ASEAN บ่มีไกด์ ชวน ชยาภัทร วารีนิล นักวิเทศสัมพันธ์ สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาคุยถึงเรื่องราวตัวตน ผลงาน และครอบครัวของ ลี เซียนลุง ในวันสุดท้ายของเขาบนเก้าอี้นายกฯ สิงคโปร์
.

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

หลังต้องปิดประเทศไปจากวิกฤตโควิด-19 และการรัฐประหาร พม่าได้ทยอยกลับมาเปิดพรมแดนให้ผู้คนเดินทางไปเยือนได้อีกครั้ง แต่ท่ามกลางสถานการณ์การเมืองที่ยังไม่ปกติสุขแบบนี้ การเดินทางไปพม่ายากกว่าเมื่อก่อนแค่ไหน? เสี่ยงอันตรายไหม? บรรยากาศยังคึกคักมีชีวิตชีวาอยู่หรือเปล่า?
.

ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ เล่าเรื่องราวที่พบเห็นจากการเดินทางไปนครย่างกุ้ง ประเทศพม่า ในช่วงเวลาที่พม่าอยู่ภายใต้การปกครองของคณะรัฐประหารมาแล้วครบ 3 ปีเต็ม
.

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

เข้าสู่ปีสุดท้ายของโจโก วิโดโด (Joko Widodo) หรือ โจโกวี (Jokowi) ในตำแหน่งประธานาธิบดีของอินโดนีเซียก่อนจะมีการเลือกตั้งผู้นำคนใหม่มาแทนเขาในปีนี้ แต่ดูเหมือนว่าแม้เขาจะครองอำนาจมาแล้วติดกันยาวนานถึง 10 ปี คะแนนนิยมก็ลอยอยู่ที่ 70-80% อย่างแทบไม่เคยมีตก 
.

อะไรที่ทำให้คนอินโดนีเซียยังชื่นชอบประธานาธิบดีโจโกวีอย่างไม่เสื่อมคลายกระทั่งปีสุดท้ายของการดำรงตำแหน่ง และนอกจากเสียงชื่นชมแล้ว โจโกวีต้องเผชิญข้อครหาวิพากษ์วิจารณ์อะไรบ้าง? ASEAN บ่มีไกด์ พาไปย้อนมองตัวตนและผลงานของชายชื่อโจโกวีตลอดทศวรรษที่ผ่านมา จากมุมมองของ อรอนงค์ ทิพย์พิมล อาจารย์ประจำสาขาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
.

ดำเนินรายการโดย เบน-วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

‘ศร’ หนุ่มชาวไทใหญ่ที่หนีทหารจากกองทัพรัฐฉานเข้ามาในไทยอย่างผิดกฎหมาย ก่อนเข้าทำงานค้าบริการทางเพศในบาร์เกย์ที่จังหวัดเชียงใหม่ คือตัวละครที่กำลังเป็นที่พูดถึงจากผู้ชมภาพยนตร์ ‘ดอยบอย’ (Doi Boy)
.

แต่เรื่องราวของศรไม่ได้เป็นแค่จินตนาการของผู้สร้างภาพยนตร์เสียทีเดียว เพราะมันอิงจากเค้าโครงชีวิตจริงของผู้ชายชาวไทใหญ่หลายคนที่ลงเอยต้องเข้าสู่แวดวงค้าบริการทางเพศในประเทศไทย
.

ชีวิตของคนกลุ่มนี้เป็นอย่างไร มีอะไรที่หนังยังไม่ได้เล่าถึง? ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ ชวน อัมพร จิรัฐติกร รองศาสตราจารย์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้มีผลงานศึกษาวิจัยชีวิตของหนุ่มค้าบริการทางเพศชาวไทใหญ่ในประเทศไทย มาเล่าเรื่องนี้ให้ฟังแบบเจาะลึก
.

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา
.

สามารถอ่านงานวิจัยของอาจารย์แบบเต็มได้ที่
.

Masculinity for Sale: Shan Migrant Sex Worker Men in Thailand and Questions of Identity
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1097184X221119793
.

Shan Male Migrants’ Engagement with Sex Work in Chiang Mai, Thailand, Pre- and Post-Pandemic
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14672715.2023.2221679

"ท่องเที่ยวเวียดนามกำลังจะแซงไทย!" กลายเป็นข้อความไวรัลบนโซเชียลมีเดียของไทยช่วงเดือนที่ผ่านมา หลังพบข้อมูลว่าการท่องเที่ยวของเวียดนามเป็นดาวรุ่งพุ่งแรงของภูมิภาค และกำลังแย่งนักท่องเที่ยวไปจากประเทศไทย!?
.

การท่องเที่ยวของเวียดนามจะแซงไทยได้จริงไหม และทำไมอยู่ๆ เวียดนามถึงเนื้อหอมสำหรับนักท่องเที่ยวขึ้นมา? ASEAN บ่มีไกด์ ชวน มรกตวงศ์ ภูมิพลับ อาจารย์คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาคุยกันในเรื่องนี้
.

ดำเนินรายการโดย เบน-วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

การสู้รบระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาสในฝั่งปาเลสไตน์ที่เพิ่งปะทุขึ้นมาอีกครั้ง ทำให้ชาติอาเซียนเกิดปฏิกริยาหลากหลาย โดยมีกลุ่มหนึ่ง ได้แก่ มาเลเซีย อินโดนีเซีย และบรูไน ที่แสดงตัวยืนเคียงข้างปาเลสไตน์อย่างชัดเจน
.

ไม่ใช่แค่ในเหตุการณ์นี้เท่านั้น แต่ชาติอาเซียนเหล่านี้ยืนฝั่งตรงข้ามอิสราเอลมาโดยตลอด ไม่ว่าจะในระดับรัฐหรือระดับประชาชน และสำหรับประชาชนจำนวนไม่น้อย การต่อต้านอิสราเอลนี้ยังพัฒนาไปเป็นกระแสต่อต้านคนยิว
.

อย่างไรก็ตาม ความรู้สึกต่อต้านคนยิวในกลุ่มชาติเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นจากประเด็นความขัดแย้งในอิสราเอลเท่านั้น แต่ยังมีรากความเป็นมาจากประวัติศาสตร์ยุคอาณานิคม ที่ค่อยๆ บ่มเพาะความเกลียดชังยิว จนลุกลามไปสู่ความเกลียดชังคนจีน ผู้ถูกเรียกว่า ‘ยิวแห่งบูรพาทิศ’ อีกด้วย
.

ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ ชวยคุยถึงประวัติศาสตร์ความเป็นมาของกระแสต่อต้านยิวและยิวแห่งบูรพาทิศในชาติอาเซียน นับตั้งแต่ยุคอาณานิคม จนถึงยุคแห่งความขัดแย้งระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ในปัจจุบัน
.

ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา