ยอดขายข้าวขาหมูขึ้นเป็น 2 เท่า ในเวลา 1 สัปดาห์, ได้ลงนิตยสาร Time และ National Geopgraphic, ค่ายหนังสัญชาติอเมริกัน A24 เอาไปทำมีม, ส่วน CNN สำนักข่าวระดับโลกก็ลงพาดหัวข่าว – ใช่แล้ว เรากำลังพูดถึงน้อง ‘หมูเด้ง’ ฮิปโปแคระ แห่งสวนสัตว์เปิดเขาเขียวที่ตอนนี้กำลังไวรัลไปทั่วบ้านทั่วเมืองและทั่วโลก

แต่วันนี้เราไม่ได้จะมาพูดถึงน้องหมูเด้งแบบลงลึกเรื่องสายพันธุ์ แต่จะพาทุกคนมาดูการออกแบบเมืองในมิติของสวนสัตว์กันบ้าง เพราะสวนสัตว์ถือเป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญของเมืองที่เปิดโอกาสให้เด็กๆ ได้มาเห็นและทำความเข้าใจเกี่ยวกับสัตว์ประเภทต่างๆ ส่วนครอบครัวก็ได้มาใช้เวลาดีๆ ร่วมกัน และในทางหนึ่งคนทั่วไปอย่างเราที่ไปสวนสัตว์ก็ได้ความเพลิดเพลินกลับบ้านเหมือนได้พักผ่อนหย่อนใจ

ชวนมาฟังว่าทำไมน้องหมูเด้งถึงเป็นไวรัลไปทั่วบ้านทั่วเมือง ความเป็นมาของสวนสัตว์แห่งแรก สวนสัตว์ในเมืองมีกี่ประเภท และการมีสวนสัตว์สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับเมืองแค่ไหน รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.22 ตอนนี้ 

ทุกวันที่ 22 กันยายนของทุกปี คือวัน World Car-Free Day หรือวันปลอดรถโลก เป็นวันที่ทั่วโลกพยายามรณรงค์ให้ประชาชนลดการใช้รถยนต์ส่วนตัว แล้วหันมาใช้พาหนะที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เช่น การเดิน การปั่นจักรยาน และการใช้ระบบขนส่งสาธารณะ

.

การมีอยู่ของวันปลอดรถโลกช่วยสร้างความตระหนักรู้ถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการใช้รถยนต์ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้โลกร้อน การจัด World Car-Free Day ไม่ใช่การต่อต้านไม่ให้ใช้รถยนต์ แต่เป็นการทำให้เมืองต่างๆ เห็นโอกาสของการได้ทดลองปรับสภาพการจราจรและพื้นที่สาธารณะให้เป็นมิตรกับคนเดินถนนและนักปั่นจักรยานมากขึ้น อีกทั้งยังสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนลองเปลี่ยนพฤติกรรมการเดินทางและเห็นข้อดีของการใช้ชีวิตที่พึ่งพารถยนต์น้อยลงอีกด้วย

.

ในหลายๆ เมืองมีกิจกรรมพิเศษในวันนี้ เช่น ปิดถนนสายหลักให้กับการเดินและปั่นจักรยาน พื้นที่สาธารณะที่เคยเป็นของรถยนต์จะถูกเปลี่ยนเป็นสถานที่จัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การแสดงดนตรีสด การเล่นกีฬา หรือนำมาจัดถนนคนเดิน หรือบางเมืองก็ให้ประชาชนใช้บริการขนส่งสาธารณะฟรีในวันนี้ด้วย

.

วันไร้รถยนต์มีที่มายังไง การลดใช้รถยนต์แล้วลองเปลี่ยนมาเดินเท้าหรือปั่นจักรยานแทนดีต่อเศรษฐกิจเมืองยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.21 ตอนนี้ 

ไอศครีม ไก่ทอด ทิชชู่ อุปกรณ์ไอที ไปจนถึงซูเปอร์มาร์เก็ต มองไปทางไหนก็เห็นสินค้าจากแดนมังกรอยู่รอบตัวเต็มไปหมด เรียกว่าจีนเริ่มคืบคลานเข้ามาเรื่อยๆ จนผู้ประกอบการบ้านเราอยู่ยากเข้าไปทุกที

.

จีนได้รับฉายาว่า ‘โรงงานของโลก’ (Factory of the World) ด้วยแรงงานจำนวนมาก การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่เอื้อต่อการขนส่งสินค้าทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศให้เป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ซัพพลายเชนที่ครอบคลุม และความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยี ทำให้จีนมีบทบาทสำคัญกับเศรษฐกิจโลกในฐานะผู้ผลิตสินค้าขนาดใหญ่ของโลกและเป็นประเทศที่ผลิตสินค้าส่งออกไปยังตลาดทั่วโลกในราคาที่ได้เปรียบคู่แข่ง

.

ทุนจีนเข้ามาในไทยส่งผลกระทบยังไงบ้าง แล้ว SME ไทยจะสู้สินค้าจากจีนยังไงดีในวันที่ตั้งกำแพงภาษีอาจไม่เพียงพอ รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.20 ตอนนี้ 

ทำไมถึงควรเดินทางด้วยจักรยาน และการปั่นจักรยานดีต่อเรา ธุรกิจ และเศรษฐกิจเมืองยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.19 ตอนนี้

อร่อย อยู่ตามริมถนนหรือทางเท้า เปิดดึก ซื้อง่ายขายเร็ว แต่ในขณะเดียวกันก็นำพาสัตว์พาหะอย่างหนูหรือแมลงสาบ รวมถึงกีดขวางทางเท้า 

.

นี่คือข้อดี-ข้อเสียเมื่อนึกถึงร้านหาบเร่แผงลอยที่เป็นเหมือนสิ่งหล่อเลี้ยงปากท้องคนทำงาน แต่ในขณะเดียวกันก็ทำให้เมืองดูไม่สวยงามหรืออาจสร้างปัญหาให้กับเมืองได้

.

หาบเร่แผงลอยอยู่คู่กับเมืองมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่เป็นแผงลอยขายกันง่ายๆ หน้าบ้าน จนมาถึงหาบเร่เอามาขายในเมือง แต่เมื่อเข้ามาแล้วต้องมีการจัดระเบียบและออกแบบให้ร้านค้าอยู่ร่วมกับเมืองและคนได้อย่างถูกกฎหมายด้วย

.

ที่มาที่ไปของหาบเร่แผงลอยคืออะไร ต่างประเทศจัดระเบียบหรือผ่อนผันร้านหาบเร่แผงลอยยังไง แล้วร้านค้าริมถนนนี้ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจเมืองได้ยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.18 ตอนนี้

‘น่ารักมั้ยไม่รู้ แต่รอให้รักอยู่นะรู้ไหม ดูแลแบบไม่พัก เพราะหวังได้รักไม่ใช่ผลักไส’ ช่วงนี้หลายๆ คนน่าจะได้ยินเพลงนี้กันมาบ้าง เสียงใสๆ ดูเข้าถึงง่ายนี้เป็นผลงานของ Butterbear หรือน้องหมีเนยประจำร้านขนม Butterbear Cafe

น้องหมีเนยคือหนึ่งในวิธีการสร้างสัญลักษณ์เพื่อให้คนจดจำสินค้าและบริการได้ อย่างเมืองเองก็มีการสร้างสัญลักษณ์เพื่อให้คนเห็นแล้วรู้ว่าคือที่ไหนเช่นกัน นั่นก็คือการสร้างมาสคอต (mascot) หรือสิ่งมีชีวิตที่ใช้เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด เมือง องค์กร หรือทีมกีฬาขึ้นมา โดยมาสคอตมักจะถูกออกแบบมาให้มีลักษณะน่ารัก จดจำง่าย และสร้างความเชื่อมโยงกับผู้คน ยกตัวอย่างมาสคอตที่ทุกคนน่าจะรู้จักกันดี เช่น คุมะมง หมีดำแห่งจังหวัดคุมาโมโตะ หรืออย่างปาปา-ทูทู้ มาสคอตปลาทูแม่กลองต่างดาว ประจำจังหวัดสมุทรสงคราม

การมีมาสคอตที่สื่อสารตัวตนของเมืองนั้นดียังไง และมาสคอตช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจได้ยังไงบ้าง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.17 ตอนนี้

ผู้คน ต้นไม้ คาเฟ่ ป้าย ประตูหน้าต่าง และน้องแมวที่เจอระหว่างทาง เราเชื่อว่าเมืองยังมีแง่มุมสนุกๆ อีกเยอะ แค่เราออกเดินสำรวจ แต่บางครั้งก็ต้องยอมรับว่าการออกไปเดินในเมืองแลกมาด้วยอากาศร้อนเพราะไม่มีร่มไม้ข้างทาง และอันตรายต่างๆ จากทางเท้าที่เป็นหลุม เป็นบ่อ จะดีแค่ไหนถ้าพื้นที่สาธารณะอย่างทางเท้าที่เราใช้เดินอยู่ทุกวัน ทำให้เราเดินสนุกได้เหมือนเวลาไปต่างประเทศ

การเดินเป็นวิธีการเดินทางที่ง่าย ดีต่อสุขภาพ และประหยัดที่สุด นอกจากประโยชน์ต่อตัวเองแล้ว การเดินยังมีประโยชน์กับเมืองด้วย ทั้งทำให้เมืองคึกคักมีชีวิตชีวา และส่งเสริมเศรษฐกิจของเมืองในระยะยาว เพราะทุกครั้งที่เราเดินเท่ากับเพิ่มโอกาสในการอุดหนุนธุรกิจหรือร้านค้าของคนตัวเล็กตัวน้อยไปในตัว

ความรู้สึกที่ทำให้คนอยากเดิน เริ่มต้นจากการมีทางเท้าที่ดีและปลอดภัย รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) ขออาสาพาทุกคนมาดูกันว่าทางเท้าที่ออกแบบดีหน้าตาเป็นแบบไหน และเมืองที่เดินสะดวกช่วยขับเคลื่อนธุรกิจและเศรษฐกิจได้ยังไง ในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.16 ตอนนี้

ช่วงที่ผ่านมานี้ เชื่อว่าทุกคนน่าจะได้ยินข่าวปลาหมอคางดำบุกสร้างความเดือดร้อนให้เหล่าเกษตรกร และส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ ด้วยเป็น ‘เอเลี่ยนสปีชีส์’ ที่ปรับตัวได้เร็ว อยู่ได้ทั้งน้ำเค็มและน้ำจืด และแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็วจนทำให้สัตว์ในท้องถิ่นสูญพันธุ์ได้ 

เอเลี่ยนสปีชีส์ หรือชนิดพันธุ์ต่างถิ่น คือสิ่งมีชีวิตที่ไม่เคยอยู่ในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งมาก่อน แต่เข้ามาจากถิ่นอื่น แล้วเกิดการปรับตัวและขยายพันธุ์จนอยู่ในสิ่งแวดล้อมใหม่ได้ เช่น ผักตบชวา เป็นต้น แต่บางคนอาจยังไม่รู้ว่าปลานิลและยางพาราเองก็เป็นเอเลี่ยนสปีชีส์เช่นเดียวกัน หมายความว่าเอเลี่ยนสปีชีส์ไม่ใช่เรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้นครั้งแรกในบ้านเรา

คำถามสำคัญจึงคือเอเลี่ยนสปีชีส์นั้นมีแต่ข้อเสียอย่างเดียวหรือเปล่า มีชนิดพันธุ์ที่เข้ามาแล้วทำให้เศรษฐกิจดีบ้างไหม แล้วถ้าเข้ามาแล้วไม่ดี เมืองควรจัดการยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบแล้วในรายการพ็อดแคสต์ Capital City EP.15 ตอนนี้

นอกจากสิงคโปร์จะการออกแบบเมืองทางกายภาพ เช่น การสร้างสวนสาธารณะให้คนออกมาพักผ่อนหย่อนใจ การออกแบบทางเท้าให้คนเดินสะดวก อีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ธุรกิจเติบโตและคุณภาพชีวิตของคนในเมืองดีขึ้น คือเรื่องขีดความสามารถในการแข่งขัน เพราะเมืองที่สร้างแรงจูงใจให้คนทำงานอยากพัฒนาตัวเอง และมีทัศนคติที่ดีต่อการทำงานได้นั้นย่อมนำมาซึ่งโอกาสในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่ดีตามไปด้วย

แน่นอนว่าสิงคโปร์ไม่ได้มีแต่ข้อดี และยังมีอีกหลายปัญหาให้ต้องเร่งแก้ไข สิ่งที่น่าสนใจคือสิงคโปร์ออกแบบนโยบายยังไง และลงทุนกับอะไรบ้างถึงมีขีดความสามารถในการแข่งขันดีที่สุดในโลกจนทิ้งห่างเพื่อนบ้านได้ รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบและพาแล้วในรายการ Podcast Capital City EP.14 ตอนนี้

สัปดาห์นี้เป็นสัปดาห์ที่หลายคนน่าจะตั้งตารอมานาน ด้วยเป็นสัปดาห์ที่มหกรรมกีฬาสุดยิ่งใหญ่อย่าง Paris 2024 Olympics กำลังจะเปิดฉากอย่างเป็นทางการแล้ว 

.

สิ่งที่โดดเด่นมากๆ ของโอลิมปิกครั้งนี้คือ ปารีสพยายามชูว่าเป็นโอลิมปิกที่รักษ์โลกที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดยนำพื้นที่สาธารณะที่เป็นแลนด์มาร์กสำคัญทางประวัติศาสตร์มาออกแบบให้เป็นสนามกีฬากลางแจ้ง หรือเรียกให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือการแทรกสนามกีฬาลงไปในพื้นที่สาธารณะ เปลี่ยนจากการดูกีฬาในโดมมาเป็นการดูกีฬาแบบที่มีเมืองปารีสเป็นฉากหลัง เป็นการใช้ประโยชน์จากพื้นที่สาธารณะในเมืองที่มีอยู่แล้วได้อย่างคุ้มค่า เพราะไม่ต้องสร้างใหม่ และหลังจากจบงานเมืองก็ได้ใช้ประโยชน์ต่อ 

.

Paris 2024 Olympics รอบนี้จะมีอะไรน่าตื่นเต้นบ้าง เป็นมหกรรมกีฬาที่รักษ์โลกที่สุดจริงหรือไม่ ทำไมถึงมีบางเสียงคัดค้านหรือไม่เชื่อว่าจะทำได้จริง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมไขคำตอบและพาทัวร์ปารีสไปด้วยกันในรายการ Podcast Capital City EP.13 ตอนนี้