De Indische Podcast

Het boek ‘Een adres. De geschiedenis van de joodse onderduik’ van Michal Citroen geeft een ontluisterend beeld van de houding van veel Nederlanders ten opzichte van joodse landgenoten op zoek naar een onderduikadres. Michal Citroen houdt de lezer ook een spiegel voor die vandaag de dag actueel is: zou ik zo iemand zijn geweest die onderduikers opnam tijdens de bezetting? Of: bij wie zou ik kunnen onderduiken?  ‘Een adres. De geschiedenis van de joodse onderduik’  is genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2024.

Het gesprek gaat over de betekenis of misschien wel het nut van herdenken, bijna 80 jaar na dato. Wim Hompe, eertijds wethouder van Nijmegen, is geboren in Poso op Sulawesi. Zijn vader was Indisch en afkomstig uit Blitar op Java. In tegenstelling tot Wim is Oscar Ekkelboom niet geboren in Indonesië, hij is wat we noemen 'derde' generatie. Zijn grootmoeder komt uit Semarang. Oscar is promovendus aan de RU Nijmegen op het onderwerp dekolonisering van kunstmusea in Nederland.

In deze aflevering Boeken bespreken we Egbert Fortuin 'Indische adel. De koloniale lotgevallen van de Indische familie Van Braam' (Walburgpers). Margreet van Till 'Verbannen van Java. Koloniale tragedies 1830-1860' (Walburgpers). Vilan van de Loo 'De Atjehgeneraal. Het militaire leven van Frits van Daalen' (Prometheus) en Jolien en Tom van der Geugten 'De legende van de Vleermuisvechter' (WYS Educatie).

We bespreken Jos van Beurden 'Het lege-vitrinesyndroom
Lastige vragen over koloniale collecties' (Walburgpers)
Mary C. van Delden 'De andere kant van de bersiap. Een reconstructie van de interneringen in en de evacuaties uit de republikeinse kampen op Java, oktober 1945-mei 1947' (Walburgpers)
Alfred Birney 'Zwerfpost. Tussen Oost en West.
Met een inleiding Gustaaf Peek (De Geus)
Marjolein van Pagee 'Bung Tomo. De revolutie van 1945' (Omniboek)

We bespreken het nieuwe boek van Karel Davids ‘Een laat koloniaal experiment. Hollandia, Nieuw-Guinea 1944-1962’ uitgeverij Walburgpers. De schrijver komt ook zelf aan het woord. De hoofdstad Hollandia was een soort blauwdruk van die nieuwe samenleving. Indische Nederlanders zouden er belangrijke posities krijgen, de inheemse bevolking moest tot ontwikkeling worden gebracht, om uiteindelijk te komen tot een modelkolonie die op eigen benen staat. Het zou allemaal anders lopen...

Indisch inburgeren in Amerika (slot).
Aflevering 8 en tevens slot van de serie Inburgeren in Amerika. In 2023 reisden we af naar Californië en Oregon om kennis te maken met een aantal Indische emigranten van het eerste uur. Onder hen Max Lokollo (Batavia, 1936), hij woont nu in Ripon, nabij Sacramento.

Jane Vogel Mantiri (Jakarta, 1953) is psycholoog, acteur en schrijver. Zij behandelde als therapeut Vietnamveteranen die aan PTSS leden, maar ook Indische emigranten die het trauma van de Japanse bezetting en Bersiap niet konden verwerken. Ook de tweede en derde generatie behoorden tot haar patienten. Jane spreekt van een trauma in meer lagen: van de oorlog, de dubbele emigratie en de inburgeringsproblemen in de VS. Jane Vogel was eerder te horen in de afleveringen 34 en 36.

Indisch inburgeren in de VS (6)
In deze aflevering Eric Schreuders. Hij werd kort na de Japanse inval in Bandung geboren. Zijn eerste herinneringen zijn die van stoere Brits-Indische soldaten die de straten van Bandung veilig maakten. Het gezin bleef tot 1953 in Indonesië, na een wachttijd van 7 jaar in Nederland werd het volgende station Belmont, Californië.

In de serie Indisch inburgeren in Amerika volgen we enkele emigranten van het eerste uur: Eric Schreuders, Benjamin Willemsz, Marcus Lokollo, Jane Vogel en in deze aflevering Winnyfred Alberts. In 1962 vertrokken haar ouders vanuit Nederland naar de VS waar ze in Oakland, Californië, een huis kochten. Winnyfred reisde pas enige tijd later naar Amerika.

Benjamin Willemsz-Geeroms werd op 22 juni 1930 in Magelang, Midden-Java geboren. In 1953 vertrok hij naar Nederland om in Delft te gaan studeren. Hij werd chemisch ingenieur en emigreerde in 1961 naar Amerika waar hij vanwege zijn vak direct een verblijfsvergunning en werk kreeg bij Chevron in Richmond, Californie. Zijn sponsor was een professor in Berkeley.