วาระนี้ทดลองพูดโดยไม่มีคำถามนำเลย (ทำให้ล่มไป 1 ครั้ง) แต่อัดในห้องที่เงียบกว่าเดิม ร่วมกับมีนักดนตรีผู้ไม่ประสงค์ออกนามช่วยปรับแต่งคุณภาพเสียงจากไฟล์ต้นฉบับด้วยจึงฟังง่ายกว่าวาระที่แล้วมากนัก ที่หลงเหลือความน่ารำคาญก็เป็นจากผมทั้งหมด ขอบคุณท่านที่ช่วยเหลือในทุกๆ ทาง ทั้งเบื้องหน้า เบื้องหลัง และผู้ฟังทุกคนครับ

ส่วนผู้ฟังมีความคิดเห็น ข้อเสนอแนะ หรือวิพากษ์วิจารณ์เพิ่มเติมเช่นไร โปรด comment ไว้ใน SoundCloud หรือ e-mail มาที่: [email protected] ครับ

แก้ไขเพิ่มเติมข้อมูล

- Peace of Westphalia: ตุลาคม 1648 (ใน podcast พูดว่าเป็น 17xx แต่จริงๆ แล้วจำผิด มันคือ ศตวรรษที่ 17 ต่างหาก)

- Federalism ที่ผมพูดถึง จริงๆ พูดผิด มันคือ Democratic Confederalism โปรดดู Öcalan, Abdullah. 2011. Democratic Confederalism, 2nd edn, ed. & trans. by International Initiative “Freedom for Abdullah Öcalan-Peace in Kurdistan” (Neuss, Germany: Mezopotamien Verlag) [http://www.freeocalan.org/wp-content/uploads/2012/09/Ocalan-Democratic-Confederalism.pdf]

- เรื่อง Rojava โปรดดู http://dindeng.com/rojava

- เรื่อง Momentum โปรดดู http://www.peoplesmomentum.com/ หรือ https://www.facebook.com/PeoplesMomentum

- เรื่อง ขบวนการเสื้อกั๊กเหลือง (Gilets jaunes) ยังคงมีความคลุมเครือจริงๆ ว่าหยุดหรือไม่ แต่บทความที่ผมพูดถึงคือ: https://www.versobooks.com/blogs/4213-with-the-gilets-jaunes-against-representation-for-democracy

- Thomas Hobbes (1588 – 1679) นักปรัชญาชาวอังกฤษ หนังสือชื่อดังของเขาคือ Hobbes, Thomas. 1996. Leviathan (Oxford, England: Oxford Paperbacks)

- James C. Scott (1936- now) คือนักมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน หนังสือชื่อดังของเขาคือ Scott, James C. 2011. The Art of Not Being Governed: An Anarchist History of Upland Southeast Asia (New Haven, CT: Yale University Press)

- David Rolfe Graeber (1961 – 2020) คือนักมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน หนังสือชื่อดังของเขาคือ Graeber, David. 2004. Fragments of an Anarchist Anthropology, 2nd edn (Chicago, IL: University of Chicago Press)

- Voltaire (1694 – 1778) หรือ François-Marie Arouet คือนักปรัชญาชาวฝรั่งเศส นวนิยายที่มีแปลไทย แต่มีปัญหาต่อสู้กันด้านลิขสิทธิ์พอสมควร จึงขอให้ผู้ฟังลองหาพิจารณาดูเองดีกว่าครับ (ใช้ชื่อว่า 'ก็องดิด') ส่วนฉบับภาษาอังกฤษก็มีหลายสำนักพิมพ์ ตัวอย่างเช่น Voltaire, 1694-. 1997. Candide (London: Penguin Classics)