Media freedom in Slovakia is heading into an uncertain new era, and a potential return to the past. On 16 October 2023, a new coalition government was formed following the closely contested general election in late September.

At the head of this new government is Robert Fico, the populist leader of the SMER party, which has joined together with centre-left HLAS and nationalist Slovak National Party.

For a country which has seen a process of rebuilding for media freedom in recent years following the murder in 2018 of Slovak journalist Jan Kuciak and his partner – there is a worrying sense of déjà vu

Fico was the Prime Minister when the murder took place and was topped by mass protests – ending a rule in which journalists became the target of verbal attacks and denigration by politicians.

His comeback has sparked renewed concerns that the fragile progress made under the former government is in jeopardy, and could even go into swift reversal, as the grudge-holding Prime Minister and his new cabinet move to settle old scores.

In this episode of the MFRR In Focus, we speak to one o the country’s leading editors-in-chief about where the potential flashpoints for media freedom will be in the months ahead, and what the future could hold.

Guests: Beata Balogova, Editor-In-Chief of Slovak daily newspaper SME

Producer and Host: Jamie Wiseman, Europe Advocacy Officer at IPI

Editor: Javier Luque, Head of Digital Communications at IPI

Other episodes in this series:

MFRR in Focus: Reforming Croatia’s controversial draft media law

Related links:

Analysis: How much has media freedom in Slovakia changed five years after Ján Kuciak murder?

Fifth anniversary of Kuciak and Kušnírová’s killing marked by fragile press freedom progress

Deepfake audio of Denník N journalist offers worrying example of AI abuse

Press freedom in Greece, the birthplace of democracy, faces serious challenges. In recent years, media freedom in Greece has deteriorated significantly. During this period, Greece witnessed a crime reporter's brazen daytime assassination, multiple arson attacks on media offices, numerous vexatious lawsuits against the press, and criminal charges against media outlets reporting on a major pharmaceutical scandal, among other incidents.

This podcast episode focuses on a significant attack on press freedom in Greece: the illegal surveillance of a journalist using spyware. We will discuss with reporter Thanasis Koukakis, who had his phone hacked using the advanced spyware tool, Predator. This marked the first confirmed case in the world of a journalist falling victim to this little-known hacking tool. Additionally, Koukakis was separately wiretapped by Greek security services on "national security" grounds.

Guest: Journalist Thanasis Koukakis.

Producer and Host: Ronja Koskinen, Press Freedom Officer at IPI.

Editor: Ronja Koskinen, Press Freedom Officer at IPI and Javier Luque, Head of Digital Communications at IPI.

In Croatia, a new draft media law brought forward by the government which critics say would weaken media freedoms has sparked intense debate, international attention and demands for urgent reform.

If adopted in its current form, there are fears it would roll back journalistic freedoms, limit critical reporting, jeopardize journalistic source protection, and could allow for greater politicization of media regulation and funding.

The appearance of the controversial draft law surprised even the working group that had been established specifically to help develop such a piece of legislation, causing uproar and criticism from international media freedom groups.

This episode of the MFRR In Focus, we speak with Maja Sever, a respected Croatian journalist and the President of the European Federation of Journalists (EFJ), to take a deep dive into the draft law, to assess its most problematic elements and discuss what needs to change if it is to meet international standards and represent a boost for media freedom, rather than an unnecessary burden.

Guests: Maja Sever, Croatian journalist and President of the European Federation of Journalists (EFJ).

Producer and Host: Dumitrița Holdiș, Central and Eastern Europe Media Support Coordinator.

Editor: Dumitrița Holdiș, Central and Eastern Europe Media Support Coordinator, with support from Javier Luque Martinez, Head of Digital Communications at IPI.

Additional Reading:

Croatia: Bill on Media is intolerable and must be fought (IFJ)

Croatia’s Proposed Media Law Condemned as ‘Death for Journalism’ (Balkan Insight)

This episode of the MFRR In Focus explores the economic relationship between the main political parties in Romania and the media and discusses the tools right-wing political parties use to circumvent mainstream media and reach new audiences directly. 

Guests: Adina Marincea, a researcher and media scholar, “Elie Wiesel” National Institute for the Study of the Holocaust in Romania

Producer and Host: Dumitrița Holdiș, Central and Eastern Europe Media Support Coordinator

Editor: Dumitrița Holdiș, Central and Eastern Europe Media Support Coordinator

On October 15, Polish voters elected a new parliament, with a broad opposition coalition led by ex-Prime Minister Donald Tusk winning a majority of seats, according to official results published on Tuesday. If the opposition coalition is able to form a government, it will mean the end of the eight-year rule of the nationalist Law and Justice (PiS) party.

Under PiS, press freedom in Poland came under increasing pressure, with the government borrowing from the illiberal playbook of Hungary’s Viktor Orbán. A report published by IPI and its MFRR partners last month documented how media capture and the widespread use of vexatious lawsuits have been used to create a hostile climate for independent journalism in the country. PiS was also widely seen as undermining the rule of law and judicial independence in Poland, which sparked an ongoing conflict with the EU.

This edition of MFRR in Focus explores what the opposition’s victory might mean for press freedom and the rule of law in Poland. Our guest is Aleksandra Sobczak, deputy editor-in-chief of Gazeta Wyborcza, Poland’s leading daily newspaper, which had a clear pro-opposition editorial line and has been vocal in its support for media freedom. 

Guests: Aleksandra Sobczak, Deputy Editor-in-Chief of Gazeta Wyborcza.

Producer and Host: Karol Łuczka, Eastern Europe Advocacy and Monitoring Officer at IPI.

Editor: Javier Luque, Head of digital communications at IPI.

Other episodes in this series:

Engrained challenges for press freedom in Bulgaria

Related links:

Report: Media freedom at a crossroads – Journalism in Poland faces uncertain future ahead of election

Sunucu: Cansu Çamlıbel | Konuk: Hale Gönültaş

IPI Özgür Sohbetler’in 40. bölümünde gazeteci Cansu Çamlıbel, serbest gazeteci Hale Gönültaş ile Türkiye’de serbest gazeteciliğin dönüşümünü ve Gönültaş’ın gazetecilik faaliyetlerinden dolayı maruz kaldığı tehdit ve baskıyı konuştu.

Geçtiğimiz Mayıs ayında, 18 yaşında IŞİD yapılanmasına dahil olan ve daha sonra İslamcı Tevhid Grubu ile çeşitli bağlantıları olduğu ortaya çıkan bir genç kadının hikayesini haberleştirdikten sonra grup üyeleri tarafından tehdit ve baskılara maruz kaldığına değinen Gönültaş, konu hakkında savcılığa yaptığı suç duyurusu için “takipsizlik” kararı verilmesinin kendisini üzdüğünü ifade ederek “Takipsizlik kararını görünce üzüldüm. Daha önce benzer kararlarla karşı karşıya kalmama, bu duruma alışkın olmama karşın bir kez daha üzüldüm. Demek ki hala bir umut besliyoruz” diye konuştu.

Gönültaş, 2022’nin Aralık ayında da Manisa’da iki kişinin cinsel istismarına uğradıktan sonra devlet korumasına alınan fakat daha sonra pavyonlarda çalıştırıldığı ortaya çıkan 12 yaşındaki bir kız çocuğunun hikayesini haberleştirmiş, haber sonrasında hakkında soruşturma açılmış ve kendisini ifadeye çağıran polisler tarafından tehditkar ifadelerin hedefi olmuştu. 

Gazetecilik faaliyetleri sebebiyle aldığı tehditler ve gördüğü baskı hakkında konuşan Gönültaş “Aldığım tehditler sebebiyle haber olmak beni çok yıpratıyor. Haberdeki öznelerin önüne geçmek istemiyorum. Ancak belirli bir noktaya gelindiğinde hem arkadaşlarımın hem de meslek örgütlerinin çalışmalarıyla ister istemez kamuoyunun bu konularda bilgisi oluyor” ifadelerini kullandı.

Sohbette değinilen konu başlıklarından bazıları şöyle:

• Türkiye’de serbest gazeteciliğin değişen yapısı

Bu kayıt, Avrupa Birliğinin (AB) maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliğinin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

New podcast episode examines effect of controversial media takeover on pluralism and citizen’s access to independent journalism

Under Poland’s ruling Law and Justice (PiS) party, which is seeking a third term in government, press freedom in the country has deteriorated over the last decade. While the media landscape remains vibrant and pluralistic overall, independent media critical of the ruling party have faced regulatory, financial and legal pressure.

As the parliamentary election on 15 October 2023 looms, there are major concerns about the increased control that Law and Justice wields, both directly and indirectly, over regional and local media, and what this means for editorial freedoms of journalists working there.

In this episode of the MFRR In Focus, we examine how the takeover of regional media network Polska Press by the country’s state-controlled oil giant PKN Orlen in late 2020 maps onto previous capture of media by the government and its allies, and more broadly, what the implications of this control over local journalism are in an election in which rural voters in particular will be crucial for electoral success.

Guests: Konrad Siemaszko, Legal Officer at the Helsinki Foundation for Human Rights in Poland

Producer and Host: Jamie Wiseman, Europe Advocacy Officer at IPI

Editor: Javier Luque, head of digital communications at IPI

Other episodes in this series:

Ariane Lavrilleux and the case of source protection in France

Related links:

Media capture fears confirmed in new report examining PKN Orlen takeover of Polska Press

Today, we turn to the case of Ariane Lavrilleux, a French investigative journalist with the non-profit investigative media outlet Disclose.

On September 19, French police raided Lavrilleux’s home in Marseille, confiscating equipment and ultimately placing her under arrest. Under French law, police may detain anyone for up to 48 hours without pressing charges, thanks to which security forces were able to hold the journalist behind bars for a total of 39 hours. Prosecutors suspected her of having disseminated defence secrets, through an investigation on French special operations in Egypt, which was published in 2021.

Guests: Mathias Destal, co-founder and editor-in-chief of Disclose.

Producer and Host: Karol Łuczka, Advocacy and Monitoring Officer at IPI.

Editor: Javier Luque, head of digital communications at IPI.

Related links:

France: IPI condems the arrest of investigative journalist Ariane Lavrilleux

Sunucu: Cansu Çamlıbel | Konuk: Yıldız Yazıcıoğlu

Özgür Sohbetler’in 39. bölümünde gazeteci Cansu Çamlıbel, meslektaşı Yıldız Yazıcıoğlu ile Milliyetçi Hareket Partisi’nin kendisini hedef göstermesinden hareketle ülkedeki bağımsız gazetecilik alanının giderek daha çok bastırılmasını konuştu.

Yazıcıoğlu, 24 Ocak 2023 tarihinde MHP’nin grup toplantısının ardından suikasta uğrayan eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş hakkında bir soru sormak isteyince MHP lideri Devlet Bahçeli “Hadi işine bak” şeklinde yanıt verdi. Ardından Yazıcıoğlu uzaklaşmaya çalışırken MHP vekilleri tarafından itildi.

Yazıcıoğlu, gazetecilerin mesleki ve toplumsal sorumluluğunun siyasetçilere soru sormak olduğunun altını çizerken olayın yaşandığı dönemde bunun üzerinde durmamasını şu sözlerle anlattı: “O günlerde ben sadece bir kez açıklamada bulundum, buradaki gerekçe korku veya çekince değildi. Buradaki gerekçe gazetecilerin haber öznesi olmaması gerektiğinden hareketle duyduğum ilkesel bir yaklaşımdı.”

Sohbette değinilen konu başlıklarından bazıları şöyle:

• Yıldız Yazıcıoğlu’nun gazetecilik faaliyetini sürdürürken 24 Ocak 2023 tarihinde MHP tarafından engellenmesi,

Bu kayıt, Avrupa Birliğinin (AB) maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliğinin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

Sunucu: Cansu Çamlıbel | Konuk: Resul Temur

Özgür Sohbetler’in 38. bölümünde gazeteci Cansu Çamlıbel, basın özgürlüğü alanında çalışan Avukat Resul Temur ile alternatif medya platformlarının dönüşümünü ve Kürt basınına yönelik yargı tacizini konuştu.

2016 yılından itibaren Kürt basınının da içinde bulunduğu muhalif medya oluşumlarının sosyal medya ve YouTube gibi alternatif medya kanallarını kullanmak zorunda bırakıldığını ifade eden Temur, Kürt medyasının da bu durum karşısında prodüksiyon şirketleri üzerinden gazetecilik faaliyetlerini yürütmeye çalıştığını aktararak “Gazeteciler, yarattıkları içerikler sebebiyle değil, alternatif medya kanalları yaratmaları sebebiyle yargı tacizinin hedefi oluyor” ifadelerini kullandı.

Gazetecilere yönelik bu yargı tacizinde yargının, hukuki denetim mekanizmasına tâbi olmayan "açık tanık" ve "gizli tanık" kullanımına sık sık başvurduğunun da altını çizen Temur, tanıkların bu koşullar altında davalara müdahil olmasının yargı bağımsızlığının önüne geçtiğini ifade etti.

Temur’a göre iktidarın Kürt basınına yönelik yargı tacizi, son yıllarda şekil ve dozaj değişikliğine uğradı ancak hiçbir dönem duraksamadı. Kürt gazetecilere yönelik tutumun özellikle son 10 yıl içerisinde değiştiğini, tekil gözaltı ve tutuklamaların yerini toplu gözaltı ve tutuklamalara bıraktığını ifade eden Temur, “Kürt gazetecilere yönelik bir operasyon ya da soruşturma başlatıldığında, gazeteciler dosya dışı tanıklık ve belgelerle birlikte fiillerinden ziyade Kürt basını çatısı altında çalışıyor olmaları sebebiyle yargılanıyor ve cezalandırılmak isteniyorlar” diye konuştu.

Sohbette değinilen konu başlıklarından bazıları şöyle:

• Alternatif medya platformlarının oluşumu ve gazetecilik faaliyetlerinin devamlılığı

Bu kayıt, Avrupa Birliğinin (AB) maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliğinin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.