Klassieke Klets

Tijdgenoten vonden Anton Bruckner maar een snoeshaan. Hij sprak raar, kleedde zich raar, deed raar. Bij zijn 200ste verjaardag storten Joris en Guido zich op de man en zijn muziek. Fans? Niet per se, maar de oude Anton kan hen wel degelijk ontroeren. En wat zei die brutale Bernstein nou over Bruckner en het orgasme?

Speellijst

* Vierde symfonie, Finale, Anima Eterna Brugge o.l.v. Pablo Heras-Casado

* Vijfde symfonie, Introductio, Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Nikolaus Harnoncourt

* Prelude in C-groot, Andreas Etlinger op het Brucknerorgel van Sankt-Florian

* Kyrie uit Mis nr. 2 in e-klein, The Choir of King’s College Cambridge, Academy of St Martin in the Fields o.l.v. Stephen Cleobury

* Locus iste, Lets Radiokoor o.l.v. Sigvards Klava

* Negende symfonie, Scherzo, Utopia o.l.v. Teodor Currentzis

¡Hermosa Sevilla! Vandaag bezoeken de Klassieke kletsers de illustere hoofdstad van Andalusië, die dit jaar centraal staat op het Festival Oude Muziek. Vanuit daar maken ze de oversteek naar Zuid-Amerika en treden zo in de voetsporen van ontdekkingsreizigers, jezuïeten en ja, ook componisten. Toen barok in de 17de eeuw in de Nieuwe Wereld werd geïntroduceerd, ontstond daar een opvallend dansante mengvorm. Reden genoeg om ons eens daaraan te laven.    

Speellijst:

* Carnaval Arequipeño, Tankar Perú

* Francisco Guerrero, Todos aman, Gabrieli Consort o.l.v. Paul McCreesh 

* Manden Mandinkadenou, Chant de Griot, ensemble o.l.v. Jordi Savall 

* anoniem, Hanacpachap Cussicuinin, Choeur de Chambre de Namur o.l.v. Leonardo García Alarcón

* Juan de Araujo, Hola, Hala, que vienen gitana, Ensemble Elyma o.l.v. Gabriel Garrido 

* José de Orejón y Aparicio, Duo, uit Cantada ¡Ah del dia¡, ¡Ah del fiesta!, Música Temprana o.l.v. Adrián Rodríguez van der Spoel

Carrièredrift, uitbuiting, ijdelheid: niks menselijks is de klassieke muziek vreemd. Platenlabels gooien jonge musici op de markt, via Instagram boetseert menigeen aan zijn imago. Hoog tijd dat Joris en Guido stilstaan bij marketing en hype. Wie voelde zich verantwoordelijk voor Janine Jansen? En is Lorenzo Viotti de ophef waard?

Speellijst

* Andrew Lloyd Webber, Pie Jesu, Charlotte Church (sopraan), Orchestra of the Welsh National Opera o.l.v. Sian Edwards

* Sergej Rachmaninov, Prelude op. 23 nr. 5, Valentina Lisitsa (piano)

* Jean Sibelius, Allegretto uit Vioolconcert, Janine Jansen (viool), Oslo Philharmonic Orchestra o.l.v. Klaus Mäkelä

* Maurice Ravel, Pianoconcert voor de linkerhand, Bertrand Chamayou (piano), Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Lorenzo Viotti

* Frédéric Chopin, Etude  op. 10 nr. 12, Yunchan Lim (piano)

Joris en Guido gaan het hebben over liedjes. Pardon, het Lied, met hoofdletter en al. Want zo plechtig gaat het toe in de liedkunst, de edele versmelting van muziek en poëzij. Startpunt: 1814, Schubert natuurlijk. Waarna de heren via Frankrijk, Engeland en Nederland uitkomen op een Tiroler alpenwei. En daar gebeuren me toch een rare dingen!

Speellijst

* Franz Schubert, Gretchen am Spinnrade, Benjamin Appl (bariton), James Baillieu (piano)

* Johannes Brahms, Geistliches Wiegenlied, uit: Zwei Gesänge, Matthias Goerne (bariton), Antoine Tamestit (altviool), Cédric Tiberghien (piano)

* Richard Strauss, Frühling, uit: Vier letzte Lieder, Elisabeth Schwarzkopf (sopraan), Radio-Symphonie-Orchester Berlin o.l.v. George Szell

* Reynaldo Hahn, À Chloris, Véronique Gens (sopraan), Susan Manoff (piano)

* Benjamin Britten, Elegy, uit: Serenade, Andrew Staples (tenor), Christopher Parkes (hoorn), Zweeds Radiosymfonieorkest o.l.v. Daniel Harding

* Theo Loevendie, Six Turkish Folk Poems, no. IV, Rosemary Hardy (sopraan), Nieuw Ensemble o.l.v. Ed Spanjaard

* Franz Schubert, Heidenröslein, Florian Boesch (bariton), Franui

Haar ouders noemden Nora Fischer ‘de tank’. En inderdaad, als een eigengereide zangeres zwenkte ze later door het kunstlandschap. Aan klassieke muziek, haar nest, voegde ze scheuten jazz en ladingen pop toe. Totdat ze in 2020 compleet vastliep: haar bejubelde stem weigerde. Hoe kon dit, wat nu? Nora Fischer maakte er een voorstelling over, De Sprong. En praat in Klassieke Klets vanuit Studio Pandora in TivoliVredenburg openhartig over verwachting, angst en veerkracht.

Speellijst

* Osvaldo Golijov, Nani, Nora Fischer en Asko Schönberg

* Max Reger, Im Himmelreich ein Haus steht, Nationaal Jeugdkoor o.l.v. Eric Ericson

* Beck, Old Shanghai, Nora Fischer en The Four Baritones

* Maurice Ravel, Kaddish, Nora Fischer en Daniël Kool (piano)

* Morris Kliphuis, The Elm Seeds, Nora Fischer en Remco Menting (slagwerk)

* Alessandro Scarlatti, O cessate di piagarmi, Nora Fischer en Marnix Dorrestein (gitaar)

Pasen komt eraan. Dat betekent: passies. Matthäus-murw en uitgehannest met de Johannes maken de Klassieke kletsers een rondleiding door de Brockes-Passion, een door grote jongens (Händel! Telemann!) getoonzet oratorium over Jezus’ lijdensweg. Door al het jaarlijkse Bach-geweld is dit werk van de Duitse piëtist Barthold Heinrich Brockes een typisch gevalletje van ‘onbekend maakt onbemind’ – onterecht!

Gedraaide muziek:

* Georg Philipp Telemann, Sinfonia, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs 

* Reinhard Keiser, ‘Heil, der Welt, dein schmerzlich Leiden’ , Vox Luminis, Les Muffatti o.l.v. Peter Van Heyghen

* Reinhard Keiser, ‘Eilt ihr angefochtnen Seelen’, Vox Luminis, Les Muffatti o.l.v. Peter Van Heyghen

* Georg Philipp Telemann, ‘Drauf lief ein Kriegsknecht hin’ / ‘Es ist vollbracht’, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs

* Georg Philipp Telemann, ‘O Donnerwort, O schrecklich Schreien!’, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs

* Georg Philipp Telemann, ‘Was Bärentatzen, Löwenklauen’, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs

* Georg Friedrich Händel, ‘Was Bärentatzen, Löwenklauen’, Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen

* Georg Friedrich Händel, ‘Soll mein Kind, Mein Leben sterben’, Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen

* Georg Friedrich Händel, ‘Brich, mein Herz, zerfliess in Tränen’, Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen 

* Georg Friedrich Händel, ‘Ach, wie hungert mein Gemüte’, Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen

Kun je de wereld veranderen met muziek? Joris en Guido trekken op onderzoek uit. Ze duiken in de historie van klassiek muzikaal protest, van het 17de-eeuwse geuzenlied tot de provocaties van de zwarte Amerikaanse queer-componist Julius Eastman. De kracht van klassiek verandert de mens. En ook de maatschappij?

Gedraaide muziek:

Seks, drank, drugs: de lust van Leonard Bernstein was onstilbaar. Joris en Guido duiken even in zijn leven, maar toch vooral in zijn werk. Telde de man van de musical West Side Story mee als een serieuze componist? Wat was zijn aandeel in de revival van Mahler? And what about the Lenny leap?

* Leonard Bernstein spreekt tijdens een van de Young People's Concerts
* Leonard Bernstein, 'Lucky to be me', uit: On the Town, studio-orkest o.l.v. Leonard Bernstein
* Aaron Copland, Doppio movimento, uit: Appalachian Spring, New York Philharmonic Orchestra o.l.v. Leonard Bernstein
* Igor Stravinsky, Glorification de l'élue, uit: Le sacre du printemps,  New York Philharmonic Orchestra o.l.v. Leonard Bernstein
* Gustav Mahler, deel 4 (Finale), uit: Zesde symfonie, Wiener Philharmoniker o.l.v. Leonard Bernstein
* Leonard Bernstein, 'I Don’t Know', uit: Mass, Baltimore Symphony Orchestra o.l.v. Marin Alsop
* Benjamin Britten, Sunday Morning, uit Four Sea Interludes, Boston Symphony Orchestra o.l.v. Leonard Bernstein

Het is niet eens carnaval. En toch kletsen Joris en Guido drie kwartier over zotheid. Muziek om bij te lachen dus, vanaf de Middeleeuwen tot nu, van kroegjool tot waanzin tot olala… Erasmus kijkt om de hoek, maar ook een schuine Erwin Schulhoff ('sneller, sneller!') en een nog schuinere Wolfgang Amadeus Mozart. Baf! Boink! Oempf? Van de zotte!

* 'Bacche, bene venies', uit: Carmina Burana, Datura

* 'Alleen al door haar aanblik heeft de Zotheid de zorgen van haar toehoorders verjaagd', uit: Lof der zotheid, Jordi Savall, Maike Boerdam

*  Josquin Baston, 'Een meysken was vroech opgestaen', Ratas del viejo mundo

* Giovanni Paolo Foscarini, Folia, Private Musicke

*  W.A. Mozart, 'Leck mich im Arsch', Sabine Devieilhe (sopraan), Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon

* Luciano Berio, Sequenza III, Sabina Meyer

* Stripsody, Cathy Berberian

* Erwin Schulhoff, Sonata erotica, Loes Luca

Vraag van een trouwe luisteraar: wat maakt een werk tot een meesterwerk? Simpel, dachten Guido en Joris. Maar een sluitend antwoord formuleren bleek nog niet zo makkelijk. De klassieke kletsers gaan daarom te rade bij een paar persoonlijke favorieten. En nee, niet de Matthäus! Via bejubelde muziek en vergeten noten bereiken ze een soort van conclusie.