Koniec świata - Radio TOK FM

Z raportu KANTAR - "Ziemianie atakują" - opublikowanego w ubiegłym roku wynika, że w grupie Polaków, dla których działanie na rzecz ochrony planety to priorytet, znalazło się zaledwie 12 proc. obywateli. Niewiele więcej, bo tylko 16 proc. z nas martwi się o środowisko, ale nie podejmuje w jego sprawie żadnych działań. Aż 26 proc. rodaków nie jest do końca przekonanych, by z klimatem na świecie działo się coś złego ani tym bardziej, że odpowiada za to człowiek, a 17 proc. z nas całą ekologię uznaje za jedną wielką ściemę. Dlaczego tak trudno uwierzyć nam w istnienie kryzysu klimatycznego i przede wszystkim w to, że możemy z niego wybrnąć?

Według badań naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie produkcja żywności odpowiada za jedną czwartą wszystkich emisji gazów cieplarnianych, przyczyniając się istotnie do globalnego ocieplenia. Ale nie tylko. Rolnictwo zużywa około 70 proc. światowych zasobów wody słodkiej. ONZ twierdzi, że "intensywna produkcja zwierzęca jest też najprawdopodobniej największym sektorowym źródłem zanieczyszczenia wody". To również rolnictwo zaanektowało 40 procent wolnej od lodu powierzchni Ziemi, na której urządzono pola i pastwiska. Z obliczeń Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa wynika, że tak bardzo eksploatujemy i degradujemy gleby, że będą one dawać plony jeszcze tylko przez najbliższych 60 lat.

Transport samochodowy - w skali Europy - to źródło 20 procent emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Dla porównania - wszystkie inne rodzaje transportu generują jedynie 7 procent emisji. Mniejsza liczba aut na drogach to nie tylko spowolnienie procesu globalnego ocieplenia, ale i czystsze powietrze. Słowem: zdrowiej dla klimatu i przede wszystkim dla nas. Bo przecież na skutek oddychania zanieczyszczonym powietrzem rocznie umiera o wiele więcej osób niż na wskutek palenia tytoniu, HIV i AIDS. W samym 2015 roku smog doprowadził do przedwczesnej śmierci 8,8 mln osób.

Urszula Stefanowicz, Polski Klub Ekologiczny, ekspertka Koalicji Klimatycznej, mówi o tym w rozmowie z Małgorzatą Gołotą.

Grenlandia traci lód siedem razy szybciej niż w latach 90. Grenlandia - od 1992 do 2018 roku - straciła prawie cztery biliony ton lodu. W ten sposób sprawiła, że światowy poziom wód przyrósł o ponad 10 i pół milimetra. To wnioski z analiz naukowych opublikowanych na łamach czasopisma "Nature" w grudniu ubiegłego roku. Wzrost poziomu mórz i oceanów przyspiesza i nie zwolni tak długo, jak nie ograniczymy emisji gazów cieplarnianych. A każdy centymetr wzrostu poziomu mórz to - zdaniem naukowców - kolejne sześć milionów ludzi na całym świecie zagrożonych zalewaniem wybrzeży. W najczarniejszym scenariuszu powodzie będą więc zagrożeniem dla 660 milionów osób. Również w Polsce.

Domy niszczone są przez cyklony, powodzie i pożary lasów. To one zmuszają ludzi do migracji siedem razy częściej niż trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów, oraz trzy razy częściej niż konflikty zbrojne. Przyczyna? Zmiany klimatu. Już teraz 20 milionów osób, co roku, musi zmieniać miejsce zamieszkania na skutek rosnącej liczby katastrof naturalnych wywołanych zmianami klimatu. To dane z raportu międzynarodowej organizacji humanitarnej OXFAM.

Organizacje pozarządowe i polskie społeczeństwo coraz silniej domagają się odejścia od energetyki węglowej. Ośrodek badawczy Kantar podaje, że 76 proc. Polek i Polaków chce Polski bez węgla już w 2030 roku. Tymczasem Polska wciąż nie zdecydowała się na poparcie postulatu osiągnięcia neutralności klimatycznej, jako jedyny kraj UE. Skutki tej polityki będą fatalne i to już widać. Wystarczy spojrzeć na ceny za prąd, a to dopiero początek.

Tymczasem w swoim nowym raporcie firma McKinsey podaje, że pełna dekarbonizacja polskiej gospodarki jest osiągalna do 2050 r. i może poprawić niezależność energetyczną, przynieść rozwój nowych branż oraz przyczynić się do powstania 250-300 tys. nowych miejsc pracy. Polski rząd wciąż jednak energetyki węglowej broni szkodząc tym samym nam wszystkim.

Według prognozy przygotowanej przez Polską Akademię Nauk dla Polski, w ciągu najbliższych 80 lat liczba zgonów spowodowanych stresem ciepła może wzrosnąć nawet o 277 proc. Do końca XXI wieku o prawie 70 proc. zwiększy się w Polsce liczba zachorowań na boreliozę. A o 400 proc. – już wzrosła – liczba przypadków kleszczowego zapalenia mózgu w Europie. W największym niebezpieczeństwie są nasze dzieci.

Temperatury powyżej 40°C, częstsze i dłuższe fale upałów, silne wiatry, ulewne deszcze czy gwałtowne zmiany ciśnienia. Te konsekwencje zmian klimatu dotkliwie w Polsce odczujemy: już wkrótce to będzie nasza codzienność.

Dawniej nazywano ją wieczną, ale dajemy radę ją rozmrażać. Co wydostaje się z wieloletniej zmarzliny? Bakterie, wirusy, dwutlenek węgla i metan. Pierwsze mogą wywołać kolejne epidemie, drugie tak silnie spotęgują efekt cieplarniany, że kryzysu klimatycznego może nie dać się już opanować. I wiele wskazuje na to, że to właśnie ten scenariusz zaczyna się realizować się na naszych oczach.

Niemal 90 proc. lądowej powierzchni Ziemi może ulec upustynnieniu w ciągu następnych 30 lat, co przyczyni się do zmniejszenia globalnych zbiorów o 10 proc. - to wnioski płynące z treści Światowego Atlasu Upustynnienia. Co czeka Polskę? To samo: województwo łódzkie w końcu zamieni się w pustynię, kujawsko-pomorskie najbardziej ucierpi na skutek susz, Pomorze nękać będą ekstremalnie silne wiatry a w Małopolsce dochodzić będzie do osuwania się ziemi. Tegoroczna susza to tylko przedsmak katastrofy, do której zmierzamy.