Learn Polish with PolishPod101!
Don't forget to stop by PolishPod101.com for more great Polish Language Learning Resources!
-------Lesson Dialog-------
----Formal Polish----
TORNADA
TR?BA POWIETRZNA!
Dom zostaje zniszczony w ci?gu kilku sekund.
Samochód zostaje wyrzucony w powietrze.
Poci?g zostaje wywrócony do góry nogami.
Drzewo zostaje wyrwane z ziemi z korzeniami.
Te zdarzenia s? wynikiem tr?b powietrznych albo tornada – najbardziej agresywnych zjawisk pogodowych.
CO TO JEST TORNADO?
Tornado to bardzo silna kolumna powietrza, która kr?ci si? wokó? w?asnej osi.
Rozci?ga si? od burzy z piorunami a? do ziemi.
Niektóre tornada kr?c? si? szybciej ni? pozosta?e.
Najszybszy wiatr porusza si? z pr?dko?ci? 300 mil na godzin?.
Na ziemi wi?kszo?? tornad jest w??sza ni? jedna czwarta mili.
Ale niektóre potrafi? by? szersze ni? mila.
Wi?kszo?? tornad pozostaje na ziemi od dziesi?ciu do trzydziestu minut.
Najsilniejsze tornada mog? pozosta? na ziemi nawet ponad godzin?.
JAK POWSTAJE TORNADO
Wi?kszo?? tornad tworzy si? z ogromnych burz z piorunami zwanych superkomórkami burzowymi.
Te burze formuj? si?, kiedy ciep?e i wilgotne powietrze uwi?zione zostaje pod zimnym i suchym powietrzem.
Gdy ciep?e powietrze podnosi si?, robi si? ch?odniejsze i formuje chmury i burze z piorunami.
Czasami powietrze zaczyna wirowa? bardzo szybko, tworz?c kszta?t lejka lub tuby.
Je?li wiruj?cy wiatr dotknie ziemi, staje si? tornadem.
Naukowcy nie s? pewni, dlaczego niektóre superkomórki produkuj? tornada, a inne nie.
GDZIE POWSTAJ? TORNADA
Tornada mog? formowa? si? prawie wsz?dzie.
Jednak?e to Stany Zjednoczone maj? wi?cej tornad ni? którykolwiek inny kraj.
Ka?dego roku w Stanach Zjednoczonych ma miejsce oko?o tysi?c tornad.
Kanada to drugi w kolejno?ci kraj z oko?o stu tornadami odnotowywanymi rocznie.
Wi?kszo?? tornad formuje si? na terenie zwanym Alej? Tornad.
Ten p?aski teren znajduje si? w centrum Stanów Zjednoczonych.
Ciep?e i wilgotne powietrze z Zatoki Meksyka?skiej spotyka si? z ch?odnym i suchym powietrzem z Kanady.
Do Alei Tornad dostaje si? tak?e ciep?e i suche powietrze z po?udniowego zachodu.
KIEDY POWSTAJE TORNADO
Tornada mog? formowa? si? o ka?dej porze roku.
Wi?kszo?? tornad ma miejsce mi?dzy wczesn? wiosn? a ?rodkiem lata.
W maju i czerwcu wyst?puje najwi?cej tornad.
Ponad siedemset tornad mia?o miejsce w kwietniu 2011.
To najwi?cej tornad w jednym miesi?cu odk?d zacz?to prowadzi? kroniki.
27 kwietnia 2011 roku 207 tornad uformowa?o si? w ci?gu 24 godzin.
To najwi?cej tornad w ci?gu jednego dnia.
POMIARY TORNADA
Meteorolodzy nie znaj? dok?adnego sposobu na zmierzenie wiatru tornada.
Zamiast tego stosuj? rozszerzon? skal? Fujity do pomiaru szkód.
Szacuje si? pr?dko?? wiatru.
TORNADA BIJ?CE REKORDY
Najniebezpieczniejsze na ?wiecie
W 1989 roku ogromne tornado uderzy?o w azjatycki kraj, Bangladesz.
Zmar?o przynajmniej 1300 osób, a pozosta?ych 12 000 zosta?o rannych.
Oko?o 80 000 ludzi zosta?o bez dachu nad g?ow?.
Najniebezpieczniejsze w Stanach Zjednoczonych
Trójstanowe Tornado z 1925 roku przyw?drowa?o 219 mil i by?o na ziemi przez 4 godziny.
Zacz??o si? w Missouri, przekroczy?o po?udniowe Illinois i wst?pi?o do Indiany.
Przypisuje mu si? te? rekord najwi?kszej liczby zmar?ych (695) spowodowanej przez pojedyncze tornado.
Utrzymuje tak?e rekord najd?u?szej trasy tornado.
Najbardziej kosztowne
Ogromne tornado uderzy?o w Joplin w Missouri w 2011 roku.
Ponad sto osób zmar?o, a ponad tysi?c zosta?o rannych.
Oko?o o?miu tysi?cy budynków zosta?o zniszczonych.
Koszt naprawy wyniós? prawie miliard dolarów.
STUDIOWANIE TORNADA
Wi?kszo?? ludzi woli trzyma? si? z dala od tornad.
Ale niektórzy ?cigacze burz zbli?aj? si? do tornad, ?eby je studiowa?.
?cigacze burz u?ywaj? specjalnych narz?dzi do zdo [...]