Co kryje piąty – finałowy – tom monografii naszego miasta?

Co go odróżnia od czterech poprzednich tomów?

Jak połączyć wiele różnorodnych głosów w jedną, spójną opowieść?

Po publikacji czterech historycznych tomów monografii Łodzi przyszedł czas na finał. Piąty tom serii „Łódź poprzez wieki. Historia miasta” domyka jubileuszowe wydawnictwo przygotowane z okazji 600-lecia Łodzi.

W siódmym odcinku podcastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z Mariuszem Gossem – redaktorem tomu piątego i pełnomocnikiem Prezydent Miasta Łodzi ds. dziedzictwa.

Finałowy tom różni się od poprzednich – zamiast klasycznych tekstów historycznych znajdziemy w nim rozmowy z osobami, które odegrały (i wciąż odgrywają) ważną rolę w życiu miasta.

Nasz gość opowiada o specyfice tej publikacji, uchyla rąbka tajemnicy i dzieli się ciekawostkami, które znajdziemy w książce. Przywołuje także osobiste wspomnienia i doświadczenia życia w Łodzi – te, które pośrednio wpłynęły na ostateczny kształt tomu.

Przypominamy, że w najbliższy piątek – 18 lipca – o godzinie 17:00 odbędzie się premiera 5. tomu monografii Łodzi.

Zapraszamy na spotkanie do Muzeum Miasta Łodzi.

W rozmowie o publikacji udział wezmą:

Mariusz Goss

prof. Jarosław Kita

Ryszard Bonisławski

Justyna Tomaszewska

• Jak opowiadać o trudnej historii?
• Ile mamy oddziałów MTN w Łodzi i gdzie znajdują się?
• Jakie tajemnice kryją mury budynku przy ulicy Gdańskiej 13?
  

W szóstym odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z Sebastianem Adamkiewiczem – historykiem, kierownikiem Oddziału Gdańska Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.

To rozmowa o tym, jak popularyzować historię, która wciąż boli. Muzeum gromadzi zbiory związane z działalnością polskich ruchów niepodległościowych oraz z martyrologią obywateli różnych narodowości i kultur. Ale to miejsce to nie tylko przestrzeń pamięci – to także nowoczesne centrum edukacji historycznej, które szuka nowych form opowiadania o przeszłości.

Sebastian Adamkiewicz opowiada o docenianych i nagradzanych słuchowiskach historycznych, wydarzeniach i wystawach, które łączą fakty z emocjami współczesnego odbiorcy. W rozmowie pojawia się również wątek 120. rocznicy Rewolucji 1905 roku, z której to okazji muzeum przygotowało koncerty, warsztaty, wykłady i rekonstrukcje historyczne przybliżające realia przełomu XIX i XX wieku. Część z tych inicjatyw odbyła się od momentu nagrania odcinka – inne wciąż przed nami.

Co łączy lalki teatralne z kulturą ludową?

Czym wyróżnia się Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi na tle innych placówek w Polsce?

Co muzeum pokazuje publiczności 18+?

W piątym odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z Dominikiem Płazą, dyrektorem Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi – jednej z najstarszych instytucji muzealnych w mieście. To opowieść o miejscu, które łączy przeszłość z teraźniejszością i pokazuje, jak żywa oraz aktualna potrafi być tradycja.

Przez dziesięciolecia muzeum gromadziło zabytki archeologiczne, etnograficzne i numizmatyczne nie tylko z regionu łódzkiego, ale również z wielu zakątków świata. Dziś stanowi dynamiczne centrum wiedzy o przeszłości – zarówno tej odległej, jak i bliskiej codzienności naszych przodków.Dominik Płaza zdradza także, jak wygląda praca muzeum „od kuchni” i dlaczego to właśnie człowiek pozostaje najważniejszy w działalności MAiE.

Jaki jest najstarszy dokument w Archiwum Państwowym w Łodzi?

Jak szukać informacji o przodkach?

Czego archiwa nie udostępniają?

Gdzie będzie zlokalizowana nowa siedziba APŁ?

Archiwum Państwowe w Łodzi to jedno z najważniejszych miejsc na mapie kulturalnej i naukowej regionu. Od niemal 100 lat gromadzi, przechowuje i udostępnia dokumenty opowiadające historię miasta, jego mieszkańców oraz całego województwa.

W czwartym odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z Wojciechem Kowalukiem – Zastępcą Dyrektora Archiwum Państwowego w Łodzi. Nasz rozmówca odsłania kulisy pracy archiwistów i tłumaczy, jak można odnaleźć ślady przeszłości swojej rodziny, a także dowiedzieć się, jak wyglądało codzienne życie łodzian w różnych okresach historycznych.

Wojciech Kowaluk podkreśla również, że archiwum to fundament pracy historyków – bez niego nie powstałaby żadna rzetelna książka historyczna na temat Łodzi i regionu. W monografii „Łódź poprzez wieki. Historia miasta” znaczna część fotografii, rycin i map pochodzi właśnie z zasobów Archiwum Państwowego w Łodzi.

Dlaczego Rafał Matera został historykiem? I jaka epoka w historii najbardziej go interesuje?

Po co nam dzisiaj uniwersytet i czym jest Uniwersytet Ludzki?

Co jest najfajniejsze w pracy rektora? Oprócz 2 godzin dziennie poświęconych na podpisywanie dokumentów 😉

W trzecim odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z prof. Rafałem Materą, rektorem Uniwersytetu Łódzkiego.

Nasz Gość, nie ukrywając osobistego przywiązania do miasta, z pasją opowiada o tym, co w nim ceni najbardziej. Mówi o inspiracji, jaką czerpie z nieoczywistości Łodzi, zwraca uwagę na wyjątkową na tle polskich miast historię i architekturę.

Rozmowa z Rektorem to oczywiście również rozmowa o uniwersytecie – przestrzeni, która zaprasza do dyskusji, wspiera i rozwija, o wspólnocie otwartej, gdzie badania naukowe łączy się z popularyzacją wiedzy. Obchodzony w tym roku jubileusz 80-lecia UŁ jest dla Rektora okazją do snucia wizji rozwoju i roli uczelni w nadchodzących dekadach.

Rafał Matera opowiada także o tym, w jaki sposób ładuje baterie w wolnym czasie, o swoich pasjach i marzeniach, które realizuje celebrując życie.

Czym jest rekonstrukcja historyczna?

Skąd rekonstruktorzy czerpią informacje na temat przeszłości?

Jakie są najpopularniejsze nurty polskich rekonstrukcji?

Kto może zostać rekonstruktorem?

W drugim odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z prof. Jolantą Daszyńską, która w V tomie monografii Łodzi opowiada o walkach w rejonie Łodzi podczas I wojny światowej.

Poprosiliśmy Panią Profesor, aby w naszym podkaście opowiedziała o historii szerzej i poruszyła tematy związane z jej pasją, jaką jest rekonstrukcja historyczna.

Rekonstrukcje historyczne to nie tylko efektowne widowiska, ale przede wszystkim sposób na przybliżenie przeszłości w sposób angażujący i interaktywny. Poprzez uczestnictwo w takich wydarzeniach możemy lepiej zrozumieć skomplikowane procesy historyczne i docenić wartość przeszłości w kształtowaniu współczesności.

Podczas rozmowy poznacie początki rekonstrukcji historycznych w Polsce, ich rozwój na przestrzeni lat oraz zasady, którymi się rządzą. Profesor Daszyńska powiada o zmieniających się trendach wśród rekonstruktorów oraz o roli kobiet w tym środowisku. Dzieli się także prywatnymi wspomnieniami ze swojej rekonstruktorskiej działalności.

Czy Łodzi grożą powodzie?

Dlaczego gwałtowne deszcze zalewają miasto przy Manufakturze i na Zdrowiu?

Gdzie zaczyna się Łódka i ile naprawdę jest w Łodzi rzek?

Choć Łódź nie kojarzy się z rzekami, to właśnie one odegrały kluczową rolę w rozwoju miasta. W XIX wieku, w czasach dynamicznego rozwoju przemysłu, dostarczały one wodę do fabryk i rozpędzały włókiennicze miasto.

W pierwszym odcinku 5. sezonu podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska wraz doktorem Adamem Bartnikiem zaprasza na fascynującą opowieść o wodzie w Łodzi. To historia o tym, jak energia okolicznych wód stawała się siłą napędową wpierw Łodzi rolniczej, a następnie – przemysłowej. Nasz rozmówca odkrywa tajemnice lokalnych cieków, rzek i zbiorników wodnych przybliżając ich pierwotne oblicza i ukazując złożone relacje między naturą a człowiekiem – szczególnie w erze przemysłowej.

Dziś wiele z łódzkich rzek płynie w kanałach pod ziemią, niemal niewidocznych dla przechodniów. Powoli jednak Łódź odkrywa swoje rzeki na nowo – nie tylko jako część historii i tożsamości, ale także jako żywy element miejskiej przyrody, który dzięki wysiłkom rewitalizacyjnym może szerzej zaistnieć w przestrzeni publicznej.

W porównaniu do inny polskich miast Łódź nie została zniszczona podczas II wojny światowej. Nie oznacza to, że wyszła z wojennej zawieruchy bez szwanku. Zniszczenia były odczuwalne - a to otwierało możliwości dla architektów. Musieli oni jednak lawirować pomiędzy potrzebami a realiami gospodarki socjalistycznej.

W ostatnim odcinku 4. sezonu podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z Błażejem Ciarkowskim o zmianach w przestrzeni miejskiej, jakie zaszły w latach PRL oraz po 1989 roku. To opowieść o tym, jak i dla kogo projektuje się miasto. Błażej Ciarkowski mówi m.in. o planach zagospodarowania przestrzennego z lat 60. XX wieku, które ukształtowały znaną nam obecnie Łódź, o powstających w PRL-u osiedlach mieszkaniowych, o wielu próbach budowy nowego centrum miasta. Nasz rozmówca wspomina postaci podejmujące wówczas kluczowe decyzje i przybliża motywy, jakie nimi kierowały.

Błażej Ciarkowski przygląda się także współczesnej architekturze Łodzi i zachęca do rozważań, w jaki sposób inwestycje takie jak budowa dworca Fabrycznego czy przebudowa Placu Wolności, wpływają na życie łodzian.

Łódź w czasach PRL nie była monolitem. W blisko 50-letniej historii można dostrzec różne etapy budowy socjalistycznego państwa i ustroju, które różnie oddziaływały na życie łodzian. Był to czas rozbudowy i inwestycji oraz czas strajków i tragicznych wydarzeń. Czas szarzyzny, ale również - barwnych epizodów i sławnych postaci.

W szóstym odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z prof. Krzysztofem Lesiakowskim, redaktorem czwartego tomu monografii Łodzi, o historii miasta w czasach PRL.

Profesor wspomina m.in. wizytę Walentyny Tiereszkowej w Łodzi i jej spektakularny przejazd kabrioletem przez miasto oraz wizytę Kirka Douglasa w łódzkiej Szkole Filmowej. Rysuje przy tym obraz życia codziennego w gospodarce, której możliwości rozmijały się z potrzebami. Przywołuje postaci prominentów i prominentek tamtych czasów, m.in. Michalinę Tatarkównę-Majkowską.

Nasz rozmówca dzieli się też przemyśleniami na temat strajku łódzkich włókniarek z lutego 1971 roku, których determinacja doprowadziła do realizacji postulatów stoczniowców po wydarzeniach z grudnia 1970 roku.

W 1634 roku na Chojnach powstała „Kolumna Sieroca” ufundowana przez Jana Mulinowicza. Był to pierwszy miejski pomnik w Polsce. Próżno go dziś jednak szukać – został zniszczony podczas II wojny światowej, a upamiętnia go nazwa ulicy Kolumny.

Oczywiście po tym okresie powstało w Łodzi wiele znakomitych rzeźb, jednak rozkwit sztuki ulicy nastąpił dopiero w latach 70. XX-go wieku. W 1972 r. utworzono stanowisko plastyka miasta, na które powołano rzeźbiarza Zbigniewa Władykę, co dało początek planowej estetyzacji miasta.

W 5. odcinku podkastu „Łódź poprzez wieki. Rozmowy jak przy kawie” Justyna Tomaszewska rozmawia z prof. Wiolettą Kazimierską-Jerzyk o street arcie w Łodzi. Nasza rozmówczyni porządkuje pojęcia opisujące sztukę ulicy, podpowiada, jak ją obserwować i przywołuje konteksty najbardziej znanych łódzkich rzeźb i instalacji.

W rozmowie pojawiają się m.in. łódzka stajnia jednorożców, Pasaż Róży, Łódzka Galeria Rzeźb, Konstrukcja w Procesie oraz twórczość artystów, których wkład w upiększanie Łodzi nie sposób przecenić – m.in Michała Gałkiewicza i Andrzeja Jocza.

Ta rozmowa to przewodnik po estetycznej mapie miasta. Zapraszamy!