Materia Mistrza

Zapraszamy do udziału w warsztatach plecionkarskich, podczas których wspólnie wykonamy tackę na owoce na dnie okrągłym. Używać będziemy wikliny korowanej, która idealnie nadaje się do wyplatania w warunkach domowych. Podczas warsztatu poznamy cały proces wyplatania, począwszy od dna, przez nakładanie żeber i ich wyprowadzenie na ścianę, wyplot warstwy budującej ścianę kosza, oraz zakończenie.

Warsztaty przeprowadzi ekspert Materii Mistrza -  Grzegorz Gordat, który plecionkarstwem zajmuje się blisko 20 lat.  Swe umiejętności zdobył na drodze klasycznego przekazu międzypokoleniowego, dzięki wujkowi, który wyplatał tradycyjne kosze.

Jak postrzegamy dziś obiekty wykonane z wikliny? 

Czy istnieją alternatywne formy wykorzystania tego materiału?

 Co możemy powiedzieć o współczesnym designie mając na uwadzę historię meblarstwa? 

To już ostatnie pytania, które padną w drugim cyklu Materii Mistrza. Odpowiedzą na nie nasi eksperci - Anna Feliks i Wojciech Świątkowski.

Czy wiklina funkcjonuje we współczesnym designie? 

Dlaczego tak ważna jest współpraca projektanta z rzemieślnikiem? 

Jak młodzi designerzy rozumieją tradycję?

 Na te i wiele innych pytań dotyczących procesu dydaktycznego i wykorzystania wikliny w projektowaniu odpowiedzą Anna Szwaja i Joanna Krokosz w rozmowie z Igą Knysak.

Współpraca Eweliny Lekkiej i Grzegorza Gordata to modelowy przykład relacji zachodzącej pomiędzy projektantem a rzemieślnikiem. W rozmowie z Igą Knysak opowiedzą oni o kulisach powstawania kolekcji S’ploty, podobieństwach i różnicach uprawianych przez siebie profesji oraz dlaczego tak chętnie sięgają po wiklinę.

Zabieramy Was do świata żywej materii - naturalnej, elastycznej i wytrzymałej jednocześnie.  Swoimi impresjami o wiklinie i projektowaniu podzieliła się z nami Ewelina Lekka.

Idea piękna ujawnia się w kolejnej Materii Mitrza - wiklinie.  

Zapraszamy na krótką zapowiedź cyklu przygotowaną przez kuratorkę projektu - Karolinę Kliszewską.

Trudno o bliższą relację niż ta, która łączy człowieka z naturą. Przez wieki artyści i rzemieślnicy sięgali do świata fauny i flory, stanowiącego niewyczerpane źródło inspiracji. Szczególne miejsce w kulturze zajmują kwiaty, stanowiące temat idealny dla artystów, którzy w kolejnych epokach wykorzystywali je na różne sposoby. Fascynowała ich moc kwiatów bezpośrednio wiążąca się z ich symboliką, ale stanowiły one również punkt wyjścia dla poszukiwań formalnych, wplatając ten ponadczasowy motyw w nowe, awangardowe koncepcje. 

Kwiatowe kompozycje, „łąki” to również temat ściśle wiążący się ze zdobieniem tkanin. Wzory kwiatowe możemy uznać więc z jednej strony za coś uniwersalnego, odwiecznego, z drugiej bogactwo form dostarczanych przez naturę, sprawiło że mogą one być świeże, nowoczesne, wyrażać ducha epoki. 

W podobny sposób w kulturze funkcjonuje tkanina, która towarzyszyła ludziom jako wytwór pracy ich rąk od zarania dziejów, jednocześnie każdorazowo adaptując się do nowych realiów dyktowanych przez rozwijającą się produkcję maszynową. W kolejnych dekadach tkanina i jej wzornictwo zmieniały społeczeństwo, zacierały różnice klasowe, wspomagały emancypację, a nawet kształtowały gust społeczeństwa w trudnych czasach powojennej nowoczesności. Obecnie relacje pomiędzy rzemiosłem i produkcją tkanin nabrały zupełnie nowego charakteru, w którym kluczową rolę odgrywają pojęcia takie jak: ekologia, odpowiedzialność przemysłu czy unikatowość. 

Tkaniny projektowane przez Weronikę Annę Rosę odnosząc się do tradycji rzemiosła, rysunków botanicznych oraz bogactwa kultur są ucieleśnieniem koncepcji Williama Morrisa, wg której człowiek powinien otaczać się pięknem. Artystce bliskie są również poglądy nabistów, czerpiących inspiracje z Japonii i gloryfikujących zatarcie granic pomiędzy sztuką a dekoracją. Jaką drogę obrać, aby zachować unikatowość i dekoracyjność wzorów nie rezygnując z dobrodziejstw współczesnej technologii? Jak do obecnych czasów zaadaptowały się wzory kwiatowe? Dzieła Weroniki Anny Rosy wydają się być idealną odpowiedzią na te pytania.

Jaką rolę pełnią tkaniny dekoracyjne we współczesnym wnętrzu? 

Czy mamy jeszcze potrzebę dekorowania wnętrz tkaninami?  

Czy możemy używać pojęcia artystyczna tkanina dekoracyjna w odniesieniu do tkanin seryjnie produkowanych?   

Anna Demska udzieli odpowiedzi na te pytania przytaczając najważniejsze zjawiska polskiego designu XX wieku w zakresie tkaniny.

Weronika Anna Rosa traktuje w swojej pracy artystycznej tkaninę jako materię rzemieślniczą. Jej tekstura - matowość (bawełna) i szorstkość (len) lub miękkość (welur) czy zdolność odbijania światła (jedwab, satyna) - odgrywa kluczową rolę w twórczym procesie projektowania. Artystka skupia także swoją uwagę na barwach i wzorach. Wszystkie elementy w jej kolekcjach są realizowane tradycyjną techniką odręcznego rysunku i malarstwa, by następnie ulec przetworzeniu na kompozycje reprodukowane technologią druku cyfrowego. W swoich realizacjach artystka dąży do przybliżenia sztuki malarskiej wzornictwu przemysłowemu poprzez stworzenie wspólnego i harmonijnego uniwersum dla projektów z pogranicza dekoracji wnętrz, mody i sztuki dekoracyjnej. Tradycja z nowoczesnością spotykają się także w inspiracjach stylistycznych artystki. Jej pierwszym zetknięciem z tkaniną było malarstwo na jedwabiu przy użyciu złotej konturówki (gutta) i kolorów aranżowanych w sposób niemal witrażowy. Linearność i ornamentyka mocno zaznaczonych konturów, płaska plama barwna oraz obecność złotych elementów stały się od tamtej pory swoistą sygnaturą artystki.

Weronika A. Rosa w tkaninie malowanej, tworzonej do współczesnego wnętrza i zgodnej z “duchem epoki” wyraźnie docenia dziedzictwo artystyczne XIX i XX wieku. W swoich poszukiwaniach nawiązuje do najlepszych wzorów - prac wybitnego reformatora dizajnu Williama Morrisa, secesyjnych artystów zafascynowanych sztuką Dalekiego Wschodu oraz tradycją polskiej tkaniny malowanej rozwijanej po II wojnie światowej w “szkole sopockiej” i Zakładach Badawczych w Milanówku. To zjawisko zwracania się ku estetyce nieodległych epok i nawiązywania do najlepszych wzorów “pionierów wzornictwa” stanowi coraz silniej zaznaczający się trend, szczególnie wśród młodych twórców. Weronika A. Rosa potwierdza swoje artystyczne fascynacje otwarcie przyznając się do inspiracji secesją i art deco. Jest to z pewnością dowodem braku kompleksów wobec dokonań poprzedników, ale też wynika z jej wykształcenia. Rosa ukończyła bowiem historię sztuki na UW. Stąd też jej rozumienie ornamentu jako składnika tworzącego DNA epoki i wrażliwość na urodę dawnego rzemiosła.

Anna Wiszniewska, historyczka sztuki i dizajnu, kuratorka, wykładowczyni akademicka; adiunkt w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, wcześniej wieloletni pracownik Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. W swojej pracy badawczej koncentruje się na polskim dizajnie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem ceramiki, biżuterii, mody oraz tkaniny artystycznej i zabawki.