Niedziela 6 lipca 1980 roku nie była dla większości Polaków tylko czasem odpoczynku. W wielu domach dyskutowano o podwyżce cen z ubiegłego poniedziałku. Nie ma się co dziwić, że narzekano.

Tego samego dnia kiedy weszła w życie nieogłoszona oficjalnie podwyżka cen niektórych artykułów mięsnych zaczał strajk warszawski Ursus. Pracownicy byli oburzeni cenami, jakie zastali w zakładowej stołówce i postanowili sie temu sprzeciwić.

"Mięsny" temat nie istniał. Program telewizyjny tego dnia był równie porywający - Program Pierwszy przed dobranocką proponował reprtaż wojskowy Żołnierze ogniowego frontu. Jeśli ktoś liczył na to, że Dziennik Telewizyjny, emitowany jak zwykle o 19.30 poda jakieś szczegóły decyzji o podwyżce także się zawiódł. Napięcie narastało i z każdym dniem robiło się coraz bardziej gorąco. Kolejne dni, szczególnie w Świdniku, miały zmienić bardzo wiele.

To co wydarzyło się 1 lipca 1980 roku jest przez historyków postrzegane różnie. Jedni sądzą, że był to po prostu prowokacyjny policzek wymierzony społeczeństwu przez partyjną wierchuszkę, inni, że była to rozpaczliwa próba zahamowania kryzysu gospodarki, rozłożonej niemal na łopatki przez brak umiejętnści kierowania nią i centralistyzne zapędy. W podwyżce cen niektórych gatunków mięsa i wędlin, która weszła w życie 1 lipca najdziwniejsze było to, że oficjalnie w ogóle jej nie ogłoszono...

Poczucie jedności, jakie towarzyszyło większości Polaków w tamte dni roku 1980 historycy tłumaczą na wiele sposobów. Jedni wskazują,  że po wydarzeniach 1976 roku, kiedy tak brutalnie spacyfikowano manifestacje i strajki, załamała się wiara w "socjalizm z ludzka twarzą" i nastąpiła konsolidacja opozycji. Inni wskazują na wybór Karola Wojtyła na Papieża jesienią 1978 roku i jego pierwszy przyjazd do kraju w tej roli w czerwcu 1979 roku.

Rok 1980 to niezwykła cezura w polskiej historii. "Bądź jak kamień, stój wytrzymaj, kiedyś te kamienie drgną i polecą jak lawina, przez noc, przez noc" pisał Ernest Bryll tworząc słowa piosenki do śpiewogry "Kolęda nocka", zainspirowanej sierpniowymi strajkami na Wybrzeżu. A przecież kamienie drgnęły już wcześniej i ruszyły w Świdniku i na Lubelszczyźnie w lipcu 1980 roku...