W okresie wakacyjnym zespół NeoTalk odpoczywa od nagrywania nowych odcinków, dlatego wypuszczamy dla Was ponownie jedną z naszych ulubionych rozmów! Wracamy we wrześniu z nowym materiałem!

Czy pisarz transkulturowy to taki, który mieszkał w różnych zakątkach świata, czy ten, który pisze w kilku obcych językach?

Pojęcie transkulturowości nie jest zupełnie nowe, ale dopiero od niedawna używa się go jako metodologii w badaniach literaturoznawczych. W tym odcinku dr Magdalena Roguska-Németh z Katedry Hungarystyki Wydziału Neofilologii rozbiera pojęcie transkulturowości na części pierwsze i podając konkretne przykłady barwnie opowiada o autor(k)ach transjęzykowych.

Czy autorzy węgierskiego pochodzenia piszący w obcym języku są uznawani przez Węgrów? Jak wygląda relacja transkulturowego pisarza z ojczyzną? Jeśli czytaliście kiedyś powieści Agoty Kristof albo chcielibyście sie dowiedzieć więcej o literaturze węgierskiej, to ten odcinek jest dla Was!

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Gość: dr Magdalena Roguska-Németh, Katedra Hungarystyki, WN UW

Wspomniane w odcinku:

Welsh i pojęcie ⁠transkulurowości ⁠

Johann Gottfried von Herder - koncepcja kultury jako ⁠kuli⁠

Muzeum literatury im. ⁠Petőfiego⁠

⁠Péter Esterházy⁠, węgierski pisarz

⁠Tibor Fischer⁠, autor anglofoński węgierskiego pochodzenia

Melinda Nadj Abonji, ⁠"Gołębie wzlatują"⁠ (2012)

⁠Edith Bruck⁠, niemieckojęzyczna pisarka węgierskiego pochodzenia

prof. zw. dr hab. ⁠Hanna Serkowska⁠ (Katedra Italianistyki, WN UW)

⁠Dr Arianna Dagnino⁠ , pisarka i teoretyczka literatury

 ⁠"Quintetto d'Istanbul" ⁠ (2021), rozmowy z transkulturowymi autorami

⁠Inez Baranay ⁠, pisarka super-transkulturowa 

⁠Ilia Trojanow⁠, bułgarski pisarz piszący po niemiecku

Andres Peterson - szwedzki badacz

Koncepcja Johanna Wolfgang aGoethego ⁠"Weltliteratur",⁠ czyli literatury światowej 

⁠Artykuł ⁠dr Katarzyny Deji z 2022 roku

⁠Ilma Rakusa⁠, autorka Szwajcarska węgierskiego pochodzenia

Powieści polecane przez dr Roguską-Németh:

Agota Kristof, ⁠"Analfabetka"⁠ (2004)

Terézia Mora, ⁠"Każdego dnia"⁠ (2006)

Zsuzsa Bánk, ⁠"Pływak"⁠ (2004)

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠⁠Instagramie⁠⁠ i na ⁠⁠Facebooku.⁠⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

Co dwa tygodnie na świecie wymiera jeden język, a razem z nim znika cała opowieść o świecie, którą ten język niósł. Zazwyczaj ją to języki mniejszościowe, a raczej minoryzowane, takie jak języki mirandyjski, o którym w tym odcinku opowiada dr Michał Belina. 

Usłyszycie o tym, kto się posługuje tym językiem i gdzie, jak trudna jest nauka języka, który nie ma swojego zapisu fonetycznego, a także dlaczego powinniśmy dbać o zachowanie języków takich jak kataloński, baskijski, sycylijski czy kaszubski. 

Gość: dr Michał Belina, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW, oraz Bartłomiej Krupa, Instytut Romanistyki, Katedra Italianistyki

Dźwięk: Franciszek Wójcicki

Wspomniane w odcinku: 

Stowarzyszenie Języka i Kultury Mirandyjskiej – Associaçon de la Lhéngua i Cultura Mirandesa

Accademia della Lingua Siciliana

José Leite de Vasconcelos – Froles Mirandesas (1884)

Conversáu de ortografia

Dicionário Mirandês-Português (Amadeu Ferreira)

Léxico Mirandês-Português (António Maria Mourinho)

Przedmioty ogólnouniwersyteckie:

o   Cywilizacja i kultura galisyjska

o   Cywilizacja i kultura katalońska

o   Cywilizacja i kultura baskijska

Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW – lektoraty:

o   Galisyjski

o   Kataloński

o   Baskijski

Pequeño Gran Cine. Małe Duże Kino – Przegląd filmów krótkometrażowych w językach mniejszościowych Półwyspu Iberyjskiego (23/05/2025)

Grupa (Otra)Iberia

„Abrindo rutas, expandindo camiños: Novas perspectivas nos estudos lingüísticos e literarios galegos” pod redakcją dr. Michała Beliny, dr. Bartosza Dondelewskiego, dr Aleksandry Jackiewicz

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

Czy język włoski jest na pewno tak prosty, jak się o nim mówi? Jakie pułapki czyhają na polskich uczniów języka włoskiego? Albo na tłumaczy literatury włoskiej? Co mają ze sobą wspólnego polskie słowo "kombinować" i włoski czasownik "combinare"?

W tym odcinku dr Dorota Kozakiewicz-Kłosowska objaśnia na czym polega lingwistyka kontrastywna oraz transfer kulturowy, pojęcie kluczowe przy przekładach literackich. Opowiada o tym, jakimi metodami posługują się badacze analizując gramatykę języka włoskiego i polskiego, a także w jaki sposób można struktury gramatyczne charakterystyczne dla języka włoskiego wyrazić w języku polskim. Poruszamy także temat języka inkluzywnego i femintatywów, a na koniec zadajemy skomplikowane pytanie o to, jak (poprzez język) przeżywają świat Włosi.

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW, oraz Bartłomiej Krupa, Instytut Romanistyki

Gość: dr Dorota Kozakiewicz-Kłosowska, Katedra Italianistyki

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

Według francuskiego pisarza Baptista Morisot żyjemy w czasach metamorfozy. Świat się zmienia, zmieniają się relacje między ludźmi a innymi istotami zamieszkującymi tę planetę, a status zarówno ludzi, jak i innych istot jest niepewny. James Lovelock z kolei powiedział, że  Ziemia to żywa Gaja, a katastrofy klimatyczne to jej zemsty. Jakie są tego dla nas, ludzi konsekwencje? Jak powinniśmy myśleć o Ziemi w czasach kryzysu klimatycznego? Co w takich czasach może nam dać literatura?

“Powinniśmy postrzegać siebie jako element wspólnoty, do której należą rośliny, zwierzęta, rzeki, elementy pejzażu, świat mineralny”, mówi prof. Judyta Zbierska-Mościcka tłumacząc na czym polega ekokrytyczne podejście do literatury oraz do świata. W tym odcinku tłumaczy nam drogę ekokrytyki ze Stanów Zjednoczonych do Europy, oraz jej zastosowanie przy tworzeniu i czytaniu literatury. Przybliża nam rolę literatury w kontekście kryzysu klimatycznego i dynamicznie zmieniającego się świata oraz tłumaczy koncepcję “slow science,” czyli spowolnienie nauki, które pozwala na głębszą refleksję, skorelowaną z refleksjami w innych dziedzinach nauki. 

Prowadzący: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW oraz Bartłomiej Krupa, Instytut Romanistyki

Gość: prof. Judyta Zbierska-Mościcka, Instytut Romanistyki WN UW

Wspomniane w odcinku:

Pierre Schoentjes, “Ce qui a lieu: essai d'écopoétique”, 2015.

Prigogine Ilya, Stengers Isabelle, “Z chaosu ku porządkowi. Nowy dialog człowieka z przyrodą”, 1992.

Isabelle Stengers, Thierry Drumm, “Une autre science est possible ! Manifeste pour le ralentissement des sciences”, 2013. 

Camille de Toledo, “Le fleuve qui voulait écrire : Les auditions du parlement de Loire”, 2021.

Dominique Lestel, “L’animal singulier”, 2004.

Baptiste Morizot, “L'inexploré”, 2023.

Baptiste Morizot, “Manières d'être vivant: Enquêtes sur la vie à travers nous”, 2020.

Pierre Schoentjes, “Littérature et écologie: Le mur des abeilles”, 2020.

Amitav Ghosh, “Le grand dérangement”, 2016.

Hélène Laurain, “Partout le feu”, 2022.

Christine Van Acker, “La Bête a bon dos”, 2018.

Christine Van Acker, “L'En vert de nos corps”, 2020. 

Judyta Zbierska-Mościcka, S’arbrifier ou pour une approche empathique du végétal Exemple de "L’En vert de nos corps" de Christine Van Acker, Cahiers ERTA, 2025.

Polecenia książek od Gościni:

Romain Gary “Korzenie nieba”, 1956

Celine Minard “Ostatni Świat”, 2011

Joy Sorman “Jak zwierzę”, 2014

Claudie Hunzinger “Pies przy moim stole”, 2024

Nastassja Martin “Uwierz w bestie”, 2019

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

We’re living in the age of the AI craze—or is it perhaps an AI scare? After Chat GPT was launched in 2022, some have named the 21st century the age of AI, but its history actually dates back to the 1950s. In this episode, Professor Georg Rehm from the German Research Center for Artificial Intelligence joins us to debunk some of the myths and misconceptions about AI. The episode also covers the topic of AI’s functioning, its further potential, and the capabilities that are associated with its vast range of tools. “You end up in a system that is able to essentially be a partner in a conversation,” says prof. Rehm about Large Language Models.

In the second part of the conversation, prof. Rehm addresses the risks of feeding AI with data from various sources, including spam and propaganda content, the challenges of improving AI’s quality and accessibility to the public, as well as the significance of AI as a commercial product in the era of mass culture.

This conversation was recorded back in December 2024 during the Humanities-Society-Identity Congress at the Faculty of Modern Languages in Warsaw.

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Guest: prof. Georg Rehm, DFKI

Text Edit: Bartłomiej Krupa 

Sound Edit: Franciszek Wójcicki

Mentioned in the episode:

1956, John McCarthy, Marvin Minsky, workshop at Dartmouth College in Hanover, New Hampshire, project: “Artificial Intelligence” 

Web crawls, hyperlinks 

Language Data Space Connector 

Digital Language Distinction

If you liked this episode you can give us five stars, subscribe, or simply recommend it to your friends.

NeoTalk is the official podcast of the Faculty of Modern Languages at the University of Warsaw. You can find us on ⁠⁠Instagram ⁠⁠or ⁠⁠Facebook⁠⁠.

You can also write to us at [email protected]

Średniowieczne chrześcijaństwo kojarzy nam się często z mistykami i męczennikami; łatwo zapomnieć, że nieodłącznym elementem sacrum, jest także profanum. W tym odcinku moja gościni, profesor Agata Sobczyk z Instytutu Romanistyki, opowiada nam o karnawalizacji, czyli kompletnym odwróceniu, profanacji, która pojawia się w średniowiecznej literaturze. W tym odcinku pojawiają się historie o osłach wprowadzanych do kościoła, o lisach i wilkach urządzających pijacką ucztę oraz o żonach zdradzających swoich mężów z księżmii. Prof. Sobczyk tłumaczy także, czemu służyła taka karnawalizacja oraz jaką rolę pełnili w chrześcijańskim imaginarium prostaczkowie i idioci. 

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Gość: dr hab. Agata Sobczyk, prof. ucz., Instytut Romanistyki

Wspomniane w odcinku

Karnawał Bahtina 

Figury odmieńców w literaturze francuskiej i frankofońskiej od średniowiecza do XXI wieku. Redakcja naukowa: Agata Sobczyk i Wiesław Kroker), WUW 2024 

Karolina Wiktor, wystawa o afazji

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

What do anthropology, economics, and sociology have in common? What kind of knowledge does combining these three fields lead to? Today’s guest, Professor Chris Hann,  Emeritus Professor at Max Planck Institute for Social Anthropology, explains that separating economics from sociology and anthropology is not a productive way of thinking about the world; instead, we should adopt an interdisciplinary approach.

In this episode, we discuss Prof. Hann's research on rural communities in Eastern European countries such as Poland and Hungary. He also explains why he prefers to use the term “Eurasia,” despite its association with Russian nationalism. “We should think in terms of civilizations that share common values, rather than individual cultures,” Prof. Hann says. He explains what moral economy is, Jurgen Habermas' concepts of “supranationalism" and "constitutional patriotism," and tells us whether religion has any influence on society's approach to work and economics.

Host: Maria Łusakowska, Faculty of Modern Languages

Guest: Prof. Chris Hann, Max Planck Institute

Mentioned in this episode:

Prof. Hann's monograph: Skeleton at the Feast: Contributions to East European Anthropology  (1995)

Prof. Hann's articles:

A Concept of Eurasia

Moral(ity and) Economy

If you liked this episode you can give us five stars, subscribe, or simply recommend it to your friends.

NeoTalk is the official podcast of the Faculty of Modern Languages at the University of Warsaw. Website: https://neofilologia.uw.edu.pl/

Instagram:  https://www.instagram.com/neofilologia.uw/

Facebook:  https://www.facebook.com/NeofilologiaUW

You can also email us at ⁠[email protected]⁠

Według Arystotelesa retoryka to szuka znajdowania tego, co w każdym przedmiocie może być interesujące – czyli szukanie potencjału perswazyjnego, mówi prof. Maria Załęska z Katedry Italianistyki WN. Jednakże od czasów greckiego filozofa, retoryka zdążyła zyskać złą sławę jako sposób nieuczciwego przekonywania pustymi słowami. W tym odcinku prof. Załęska przekonuje nas, że powinniśmy zmienić podejście do retoryki – w końcu jest to praktyka, z której każdy z nas, używających języka, korzysta.

W tym odcinku rozmawiamy między innymi o tym, czym się różni retoryka naukowa od popularnonaukowej, i czy ta druga niesie ze sobą jakieś ryzyka. Już samo wyrażenie „retoryka naukowa” może się wydawać kontrowersyjne, jednakże, jak mówi prof. Załęska, „uczeni muszą być rzecznikami faktów, bo one nie mówią same za siebie”. Wyróżniamy także retorykę jako dyscyplinę, której celem jest opis lub modelowanie teoretycznie dokonanych już przez mówców decyzji podjętych w konkretnej sytuacji, analiza pod kątem tego, co mogło być przekonywające, i czy rzeczywiście było przekonywające.

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Gość: prof. dr hab. Maria Załęska, Katedra Italianistyki Wydziału Neofilologii

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

Kiedy ostatnio sięgneliście po tomik wierszy? Poezja nie jest w tej chwili najpopularniejszą formą sztuki, ale w tym odcinku przekonujemy się, że jest niezwykle barwna, nieraz polityczna, a nawet rewolucyjna.

W tym odcinku dr Patrycja Polanowska z Katedry Italianistyki Wydziału Neofilologii przenosi nas do Włoch lat 50., żeby opowiedzieć fascynującą współczesną historię włoskiej poezji. Jak mówi, we Włoszech jest więcej poetów niż czytelników poezji, dlatego materiał do omówienia jest naprawdę obszerny. Przejdziemy od poezji zupełnie awangardowej, przez postmodernistyczną, rewolucyjną czy tak zwaną “totalną”, po polityczną i krytykującą kapitalizm. Porozmawiamy o Noblu literackim i o alternatywnych festiwalach poetyckich.

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Gość: dr Patrycja Polanowska, Katedra Italianistyki WN

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]

“Flandryjskie mgły, ciężkie ciemne niebo, pewna malarskość – oto imaginarium, które wpisuje się na bardzo długo w tradycję literatury belgijskiej”, mówi prof. Judyta Zbierska-Mościcka z Instytutu Romanistyki. W utworach literackich tworzonych w Belgii od dwustu lat przewijają się charakterystyczne mity tworzące tożsamość tego kraju, który ma świadomość własnej hybrydyczności: mit nordycki, mit Flandrii, czy mit malarza-pisarza. Prof. Zbierska-Mościcka zwraca uwagę na to, że jest to literatura o człowieku który szuka więzi - z samym sobą, z przeszłością, ze wspólnotą, z miejscem, czy z przyrodą. 

W tym odcinku rozmawiamy o tym, w jaki sposób literatura Belgijska szukała swojego własnego języka, by odseparować się od francuskich tradycji literackich; dlaczego odpowiedź na pytanie “Czym jest literatura belgijska?” jest bardziej skomplikowana, niż by się mogło wydawać; jaki wpływ na twórczość, nie tylko pisarską, miało położenie tego kraju, jego pejzaże i związki z Morzem Północnym; a także o powieściach, które należy czytać w odniesieniu do ich inspiracji malarskich. Poruszamy także temat komiksu, a na koniec prof. Zbierska-Mościcka poleca słuchaczom szereg fantastycznych belgijskich powieści.

Host: Maria Łusakowska, Wydział Neofilologii UW

Gość: prof. Judyta Zbierska-Mościcka, Instytut Romanistyki

Wspomniane w odcinku:

Tęsknota za krajem. Autobiografia Belgii, Patrick Roegiers, (fragmenty w przekładzie Wiesława Krokera), Literatura na świecie, nr 9-10/2011 (Belgia), s. 319-347

Legenda Dyla Sowizdrzała

Georges Virrès

Hergé, czyli Georges Remi, autor serii komiksów o Tintinie

Pierre Mertens

Claude Javeau

Marc Quaghebeur

Ruch Belgitude

Émile Verhaeren 

Edmond Picard

Marie Gevers

Dominique Rolin

Jaqueline Harpman 

Vera Feyder 

Dulle Griet (obraz)

Rozmowa o powieści Jaqueline Harpman

Książki polecone na końcu odcinka: 

Literatura na świecie  (fragmenty)

Francois Emanuel „Krótki kurs dystansu miłosnego” 

Nowa Dekada Krakowska (fragmenty) 

„Kongo Inc. Testament Bismarcka” In Koli Jean Bofane 

„Łazienka” Jean Philippe Toussaint 

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz dać nam pięć gwiazdek, zasubskrybować lub po prostu polecić nas znajomym.

NeoTalk jest oficjalnym podcastem Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Znajdziesz nas na ⁠Instagramie⁠ i na ⁠Facebooku.⁠

Możesz do nas także napisać na adres ⁠[email protected]