Dem baş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar YZ. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin, bi wê mektûbê bi we re me. 

Merheba! Eger ez karibim îja mektûbê bibim serî dê bibe mektûba min a ewil. Çinku heta vê lehzê qet fikra min çênebû ez mektûbekê binivîsim, bişînim. Qaşo min çend caran xwe ceriband lê ti tişt jê derneket.

Qe hevalên min ên mektûbî jî çênebûn. Ên hin kesan hebûn, nizam, ji filan cîh û dîyarî hevalên wan ên mektûban hebûn. Ne min ji kesekî û ji kesekê daxwaza mektûbê kir heta niha, ne jî kesekî û kesekê ji min mektûb xwastin.

Welehî nizanim çi binivîsim. A rind ez wekî Meta Tewrê çend cara bibêjim ‘‘Ya staaarrr..’’ Ev gotin gotineke terapîya bû bo metê. Axx Meta Tewrê, ya staaarrr. 

Bêhna min fireh bû: Min qerara xwe da ez îtîrafekê bo te bikim, înşaelah dayîka min nebihîse: 

Wexta zarok bûm, di gund da navê min kiribûn Beytarê Mirîşkan, çima ez pir zêde ji mirîşkan hez dikim, li wan miqate dibim û heta dizanim kîjan mirîşk bi hêk e yan nine. Erê weleh dizanim, hêka wan çi çax tê.

Vegerim meselê. Her sal çerçîyên mirîşkfiroş, -navê wan nizanim wisa bibêjim dê were famkirin- dihatin gund mirîşk, çûçik, dîk difirotin. Me jî carna du, sisê, çar heb dikirîn.

Carê jî me çar dîk kirîn lê hîn piçûk bûn, dîsa bi şev û ro li dora wan bûm. Ez bi wan çar çûçikên qicik ra awere dibûm; min ge nan dida ge jî dibir ser xanî-manîyan digerand felan. Min ew dikirin hembêza xwe, paçî dikirin, kilam digotin, bera wan dida, aqilê zarokane, her li ser lîstokan e .

Rokî dîsa wer qewimî, çûm hatim felan, rabûm li pey çûçikan ketim, ken û qêra min tevîhev bibû, direvîyam min hew dît tiştek di nav nigê min da çû. Çer min mêze paşîya xwe kir, dengek ji min derket; ez kevir im! Bi rastî jî min xwest wê deqê bibim kevir: Eger anê pê bihese xwîn dirije! 

Ji tirsan hundirê min qetîya. Ketim tatêlê, meriv nikare bêje, êêê qe tê gotin?! Êdî çawa û çito fikirîm nizanim, min hema çûçik ji erdê rakir da ser dîwarekî, hê jî nemiribû, min got belkî li ber tavê xweş bibe. Zarokane.. Helbet bê feyde bû. Çûçika feqîr li ber sikratê, ezê saf û dilovan ji tava Xwedê şîfayê bekle dikim.

Xwedêkirî cîyê lê bûm ne li ber çavan bû, kesî nedît. Ji wê derê revîm çûm. Dûra hatim ser basmeya bapîr, ew jî hema li hember mala me ye. Hêdî hêdî ber bi mal meşîyam, dengê nifiran gihîşt min: Anê li rasta malê nifiran dike, bi tirs nêzîk bûm, min got ‘‘Çî ye anê ? Got ‘‘Kafirbavekî pê li serê çûçikê kirîye aşq bûye’’, mirar bûye yanî. Diha wer kir wer kir dilê xwe li nifiran rihet kir, ez bêtir tirsîyam: 

Xwedêyo, heger wê gavê nizanî ew kafirbav ez im, bi qewlê sonda dayê, bi navê nûra Mihemed, anê ez geber dikirim. Wexta ew nifir tên bîra min hîn jî diricifim, bêhna min teng dibe. Weyyy bavooo çi nifirên orîjînal bûn yaw, xwezî aqilê min ê îro heba minê gişt li defterê binivîsa. 

Ji nifiran yek pir baş tê bîra min, lawo lawo, digot anê, hûn ji mar tazîtir ji gur birçîtir bin. 

Guhdar YZ.

Em hatin dawîya mektûba Guhdar YZ. Hûn jî dikarin not, nivîs û mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînin. 

Jibo eseran adres: [email protected] 

Fotografa li qapaxê: Guhdar YZ.

Lînk 1 - Substack: Eger tu dixwazî metnên vê podcastê werin ser e-maila te ji vê lînkê tu dikarî bibî abone. Belaş e û baş e.

⁠Lînk 2 - Spotify: Mektûba Guhdar M. û Dîwarên Bilind û Qalind⁠

⁠Lînk 3 - Spotify: Mektûba Guhdar Î. Berî Ew Bigirî ⁠

⁠Lînk 4 - Spotify: Mektûba Guhdar B. û Çend Paket Hêsir⁠

⁠Lînk 5 - Spotify: Mektûba R. û Xatirxwestin

Lînk 6 - Spotify: Mektûba Guhdar D. û Şimikên Sor

Dinê di talîya 2024an re ji Sûrîyê dît ku beyraqek çito bi bayê bezê dikeve xwarê û li şûna wê çito yek radibe, li ba dikeve. 

Hema bêje temamê mîr, wezîr û kizîrên dewletên dinê bi pêşveçûn û serketina muxalîfên bi salan di Îdlibê de asê mabûn şok bûn. 

Dema muxalîfan beyraqa xwe li Şama paytext bilind kir dewletên giregir dest bi danûstandinan kirin ku wê beyraqê bi rêkên resmî nas bikin.

Muxalîfên piştî herba sîvîl ya 13 salan di 12 royan de gihîştine Şamê û bûne îqtidar beyraqa wan demên ku Sûrîyê xwe ji bin destê Fransa xelas kiriye jinûve hilda. 

Beyraqa dewra hikûmdarîya Esadan yek sor, yek sipî, yek reş bi sê şerîdan e û di ortê de du stêrkên kesk hene. 

Sor xwîna rijîyayî raber dike, sipî nîşana aştîyê ye û reş jî zordestîya li ser Ereban temsîl dike. 

Her du stêrkên kesk jî nîşana Sûrîye û Misirê ne ku ew ji 1958an heta 1961an tev meşîyabûn, bi hevdu re dewleteka Ereban çêkiribûn. 

Dibêjin bavê Beşar Esad, Hafiz Esad û komutanên Partîya Baas piştî derbeyê gotine, ‘’beyraqa me ji vir û pê ve ev e.’’ 

Komên muxalîf jibo xwe ji hikûmeta Esad û dewleta wê cihê bikin bi beyraqeka hinekî nû hinekî nola ya berê rabûn. 

Di beyraqa muxalîfan de li şûna şerîda sor, şerîda kesk hat danîn û stêrk jî hatin sorkirin û sisêkirin. Sê stêrk, sê mintiqeyên mezin yên Sûrîyê, Heleb, Şam û Dêrezorê temsîl dikin.

Monîtor û medyayên ku herba Sûrîyê teqîb dikin, dibêjin li welatî, tewr pir Lazkîye û Tartus li hêla Esad sekinîn. 

Lê dibêjin dibêjin piştî Esad ket û ji Şamê revîya, piranîya şênîyên wan hêlên Lazkîye û Tartus hema pozîsyona xwe guhert û beyraqa muxalefeta berê û îqtidara nû anî danî r profîlên xwe yên li ser sosyal medyayê. 

Dibe elbet, bi hikûmdarîya beyraqan her tişt dibe: Eyşe Şan e ku di wê stranê de, Were Keçê Nav Zebeşan, bi mehne û bê mehne dibêje were keçê keçê hikûmdarê, were yadê yadê beyraqdarê. 

Omer Faruk Baran

*Lînk 1 - Youtube: Welatîyên Sûrîyê di slogana serê qeydê de bi Erebî dibêjin, ''miletê Sûrîyê yek e, yek e, yek e, yek e!''

*Lînk 2 - Spotify: Strana Eyşe Şanê - Were Keçê Nav Zebeşan

*Lînk 3 - Substack: Eger tu dixwazî metnên vê podcastê werin ser e-maila te ji vê lînkê tu dikarî bibî abone. Belaş e û baş e.

Bi rutîna royê li xeberan dinêrim, ka çi heye çi tuneye, hedîse û hewadîs çi ne, ne çi ne li dinê.

Dibînim, dixwînim ku Makbule Çimen, xanima Nesimi Çimen rehmetî bûye. 

Nesimi Çimen, sala 1993yan li Sêwasê dema dîndarên radîkal ar berdane Otela Madımakê, tevî 34 hevalên xwe canê xwe ji dest daye.

Wê çaxê, Makbule Çimen jî li wê otelê bûye; ji şewata mezin, bi birînan sax filitiye.

Li fotografeka Nesimi Çimen û Makbule Çimen dinêrim, ''çi fotografeka xwîngerm e, samîmî ye’’ dibêjim û pê re kilamên Nesimi Çimen têne bîra min.

Yeka bi Tirkî bi dengê Delîla, Şifa İstemem Balından, yeka din ya bi Tirkî bı dengê Petra Nachtmanova, Bağışla Beni û yeka bi Kurmancî bi dengê wî, Heval Heval. 

Însan dimire, dimire însan, dimînin kilamên sewdaser; ew kilamên ku xwe ji dilê şewitî dane der.

Omer Faruk Baran

Lînk 1 - X: Fotografa li qapaxê ji hesabê Madımak Katliamı Hafıza Merkezi hatiye girtin.

*Lînk 2 - Substack: Eger tu dixwazî metnên vê podcastê werin ser e-maila te ji vê lînkê tu dikarî bibî abone. Belaş e û baş e. ⁠

Lînk 3 - Spotify: Strana Nesimi Çimen - Heval Heval

Lînk 4 - Youtube: Strana Petra Nachtmanova - Bağışla Beni

Lînk 5 - Youtube: Strana Delîla - Şifa İstemem Balından

Dembaş guhdarên delal, vara Perxudres Podcast e. Ez Omer Faruk Baran ji vê podcastê mektûbeka Guhdar D. radigihînim. Vê saetê vê deqê hûn li ku bin, bi wê mektûbê bi we re me. 

Wê şevê nîvê şevê ji dûr ve, dengek, mîna vedana birûskekê dengek hat min û bi wî dengî şîyar bûm. 

Gava şîyar bûm, ji xew rabûm, nizanim ji çi bû, min hema hîs kir ku wê tiştekî xerab biqewime. 

Hîs bi min re, tirsek ket orta dilê min, ew dilê min î bextreş î berê çend caran şikestî. 

Hîn ez di tirs û tatêlê de me, ne di xewa kûr de me ne xulmaş im, ez kut û ketim û realîteya min jî gurm û daket, hat ber min.

Realîteyeka li rûyê dinyayê. Min ew berê nedîtibû, çimkî wext tunebû ku ez wê realîteyê bibînim, çimkî xewa kûr û xulmaşbûn ne ti wext bûn berê. 

A min kabûs bû, tirs bû yan dilê min bû lê dida? Giştik bi hev re bûn sankî.

Jibo ez neşewitim, rev lazim bû ku min xwe avêt derve.

Qirîneka wer berz û bilind ji qirika min derket ku pê re deng ji birûska dûr hat birîn. Ba bû, bi guveguv bû, ew jî sekinî. 

Lê wek ku ez bi ba, baran û birûskê şil dibûm. Min li xwe nihêrî, qey ez bi hêsirên xwe şil bûbûm, qey ez ji tirsa xwe. 

Çavên min li derve li şimikên sor ketin. Şimikên sor, jibo lingên min yên mor.. Wekî ku sirek hebû di her fereka şimikekê de, ez bezîyamê, min her du jî pê kirin.

Mezin bûn şimik li lingên min, lê ez jî mezintir bûm ji xwe êdî jixwe. 

Ne xema min bû, şimikên min bûn, sor bûn di lingên min de, jibo azadîya min, jibo birevim, jibo dûr bikevim ji travmayên dabûn dû min. 

Guhdar D. 

Hûn jî dikarin not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînin. Em her tim jî li benda eserên we ne. Perxudres Podcast her Pêncşem di saet 5:50 pm de bi xelekeka nû bi we re ye, vê gavê bi xatirê we. 

Jibo mektûban adres: [email protected]

Fotografa li qapaxê: Guhdar D.

Lînk 1 - Substack: Eger tu dixwazî metnên vê podcastê werin ser e-maila te ji vê lînkê tu dikarî bibî abone. Belaş e û baş e. ⁠

Lînk 2 - Spotify: Mektûba Guhdar M. û Dîwarên Bilind û Qalind

Lînk 3 - Spotify: Mektûba Guhdar Î. Berî Ew Bigirî

Lînk 4 - Spotify: Mektûba Guhdar B. û Çend Paket Hêsir

Lînk 5 - Spotify: Mektûba R. û Xatirxwestin

Li hewşa mala meta min a Emîne, berî ro ji nîvro here esir sîya dareka hêjirê ye dinya salên 1990î. 

Hizûr û dinya, gulên rengrengî ne dîsa bînên wer xweş wer xweş bi xwe re anîne.

Bînên wer xweş wer xweş di şûşeyan de şerbet in, wext hatiye wextan, çi wext in. 

Hema dema êvar dadikeve erdê, bi çizeçiz radyoyeka Eyntab e ber bi Sirûcê ve dadixîne perdê. 

adın senin gaffar iken

ayb örtücü settar iken,

kime gidem sen var iken,

cürmüm ile geldim sana.

Ahmed Kudusi 

qey ne navekî te ye ew Xefar

eybanvedişêrî tu yî Setar

herim ku bi gunehên giranbar

bi cirman hatim ba te ey Cebar

bi tercûmeya Omer Faruk Baran

Substack: https://perxudrespodcast.substack.com/p/ellahe-mala-meta-min

Blogspot: https://perxudres.blogspot.com/

Youtube: https://youtu.be/23vbKA1UCx0

felek sen ne feleksen
bağrım ettin elek sen
aldın gülyüzlü yarim 
daha neme gereksen 

elbet yüzüm gülecek
bülbül güle erecek 
bu karanlık günlerin 
bir gün sonu gelecek 
ağla gözlerim 
sızla gözlerim 
beni felek vurmuştur 
yanar gezerim
ben felek vurgunuyam 
ağlar gezerim 

Abullah Balak (1938 - 2017) 

felek tu çi felek î çiqas xerab î 
te singê min qulqulî kir, kir seradî 
ew yara min a şêrîn û şekir bir te 
ez nizam ka tu ji min hîn çi dixwazî 

qey elbet wê rûyê min bikene 
bilbil e here li gulê vene 
van şevên tarî wê biqedine
de bigirî çavê mino 
bişewite dilê mino 
vê felekê li min veda 
digirîm û digerimo 

bi tercûmeya Omer Faruk Baran

Substack:https://open.substack.com/pub/perxudrespodcast/p/feleka-abdullah-balak?r=4iwpnx&utm_campaign=post&utm_medium=web

Blogspot:https://perxudres.blogspot.com/

Youtube:https://youtu.be/eayOOUQmIIQ

Spotify:https://open.spotify.com/episode/00pJcTDCmqH42UyQ2rl6QU?si=5e2215dd1f1b4b62

Dostumê min î delal,

Cara dawî min çi wext mektûbek nivîsî, nayê bîra min. Feqet ez nola navê xwe zanim ku tu bi salan e li heps û zindanên her bajarekî dûr li benda mektûba min î. Zanim, ez zanim ku dilê te ji min maye, û ez zanim ku ji te wetrê min tu bîr kiriyî, lê na, tu her di her bîra min de bûyî, tu her di bîra min de yî.

Bi salan e bi xwe de ketime, qebûl nakim, nikarim halê te yî hepsî qebûl bikim. Însanek jibo çi jiber micadeleya ser edalet û azadîyê dikeve hepsê ku? Ew kîjan feraset e ku însanên mîna te sirf jiber hezkirina însanan diavêje binê heps û zindanan?

Te ji cîhên girtî nefret dikir, tehemula te li odeyên malan jî tunebû. Ji çol û çîyan hez dikir te, te ji gelî û newalan. Hucreyên hepsan û tu.. Sankî li vê dinê her tişt mimkun bû, lê tiştekî wisa ne. Dîwarên qalind û bilind çawa hilnaweşin ku bi hêrsa te, bi kenê te û bi henekên te yên cidî.

Wan salên unîversîteyê.. Dema me hîn nû hevdu nas dikir. Te û hevalên xwe, we bi sedan îmzayan xwestibû ku bi vî zimanê ku wê çaxê min bi qasî niha nizanibû ders werin dayîn û unîversîteyê ceza dabû te û çend hevalan, hûn ji mektebê dûr xistibûn.

Min dikira behsa çi bikira? Nizanim. Cumleyên min bela-wela ne, li min giran tê, nikarim mektûbê nola min xwestî binivîsim. Min rûyê te ji bîr nekiriye, lê ez pir ditirsim ku ez dengê te ji bîr bikim. Ew dengê te yê şa û şên, û dem bi dem dîn û dîwane.

Te tim digo ku hêvî tune bin xeyal çênabin. Ez ketime pey xeyalan jibo xatirê wê gotina te. Rojek were, tu ji hepsê derkevî û em herin ber Çemê Dîcleyê û tu dîsa wan şiîrên xwe bixwîni. Ew şiîrên ku min nediecibandin û min tim kêmasî û qûsir têde didîtin.

Qaşo min dikira dirêj dirêj binîvasanda. Lê heta vir, ez nikarim, dilê min ranake.

Min pir û pir bêrîya te kiriye. Qedera em li hev rast anîn û em ji hev dûr xistin, tek carekê be jî bila me dîsa li hev rast bîne. Bi xatirê te.

Guhdar M.

Hûn jî dikarin not, nivîs, mektûb û fotografên xwe ji Perxudres Podcastê re bişînin. Em her tim jî li benda eserên we ne. Perxudres Podcast her Pêncşem di saet 5:50 pm de bi xelekeka nû bi we re ye, vê gavê bi xatirê we. 

Jibo mektûban adres: [email protected]

⁠Lînk 1 - Substack: Eger tu dixwazî metnên vê podcastê werin ser e-maila te ji vê lînkê tu dikarî bibî abone. Belaş e û baş e. ⁠⁠

Lînk 2 - Spotify: Mektûba Guhdar Î. Berî Ew Bigirî ⁠

⁠Lînk 3 - Spotify: Mektûba Guhdar B. û Çend Paket Hêsir⁠

⁠Lînk 4 - Spotify: Mektûba R. û Xatirxwestin⁠

Di vê xelekê de bi deklanşora Murat Bayram fotografeka Berken Bereh heye.

Substack:https://perxudrespodcast.substack.com/p/fotografeka-50-sal-siir

Substack:https://open.substack.com/pub/perxudrespodcast/p/fotografeka-50-sal-siir?r=4iwpnx&utm_campaign=post&utm_medium=web

Blogspot:https://perxudres.blogspot.com/

Youtube:https://youtu.be/1Fr562Z7roQ

Spotify:https://open.spotify.com/episode/4JdNABkVltGjqYY4pnZ8b7?si=23764add58f34999

dünyayı sevenler veli değildir
canı terkedenler deli değildir
insanoğlu gamdan hâli değildir
her birini bir efkara yazdılar

Aşık Sümmani (1861 - 1915)

ewên ji dinê hez dikin ne welî ne
terka canan dikin ne dîn û delî ne
însanên însan ji xeman ne xalî ne
ew her yek li efkarekê nivîsîne 

bi tercûmeya Omer Faruk Baran

Substack:https://open.substack.com/pub/perxudrespodcast/p/parcek-siira-ask-summani?r=4iwpnx&utm_campaign=post&utm_medium=web

Blogspot:https://perxudres.blogspot.com/

Youtube:https://youtu.be/t7AGKO62EkY

Spotify:https://open.spotify.com/episode/0BUIvroW7aWMs0dFbZxoQE?si=05464f2dbffa494d

Di vê xelekê de Ruhi Su, mirîdên şêxên Kosan û Çanakkale û Çeneqqele hene.

bo xatirayên bavê min yê rehmetî ku sala 1965anli Geliboluyê eskerekî 22 salî bû.

Süleyman Nazifê Diyarbekirî sala 1909an di yaziyeka xwe de rêber û rayedarên Osmanliyan dide ber top û tîran.Di yaziyê de, Süleyman Nazif dibêje Kurd bi tercîhên xwe ketine bin hikmê Osmanliyan û dibêje yek îstîsna ne têde wan di çar sed û çend salan de tim zilm û heqaret dîne.

Hem mehnedar û hem matemdar, Süleyman Nazif dibêje herin bi belgeyan li pêş qeleyên Gîrîtê û sûr û bedenên Vîyanayê binêrin, hûnê cesedên Kurdan bibînin.

Gotina talîyê di yaziyê de, Süleyman Nazif dibêje, Kurd qehremanên mazlum in, ew tim dixwazin bi rindîyê di bin hikmê Osmanliyan de bimînin û dibêje lazim e hikûmet jî guh bide ser hal û hewalên wan û heqên wan bide.Süleyman Nazif, yazi berî Herba Çeneqelê ya sala 1915an yazi kiriye.

Eger Süleyman Nazif yazi piştî Herba Çeneqelê yazi kira herhal wê behsa wan Kurdan jî bikira ku di wê herba giran de jî hatine kuştin.

Sermeselê, Herba Çeneqelê herbeka wer giran bûye ku li Sirûcê sal 2024 li tekyayên şêxên Kosan şevên zikr û fikrê hîn jî ser wê herbê beyt û xezel, şiîr têne gotin.

Mirîdên şêxên Kosan di destan de def dibêjin, emrê herbê derketiye ser sêri û herdu çavan e, şewitî Çeneqqele bûye qesabê mêran e.

Bi mecaz û metaforan dewam dikin mirîdên mala şêx, dibêjin seferek radibû ji Diyarbekir, pêşî hat Rihayê kincê cengê li xwe kir, berî dane Helebê xan û qişle qîm nekir.

Qeydên Milli Savunma Bakanlığı ya Tirkîyê, ku wezareteka ser eskerîyê ye, raber dikin ku di Herba Çeneqqele de ji Osmanliyan 49,544 kes hatine kuştin.

Gorey qeydên nifûsan ji wan 49 kes ji Diyarbekir, 248 kes ji Riha û 399 kes jî ji Heleb in.

Bi qeydên Milli Savunma Bakanlığı ya Tirkîyê tê xanê ku ji bajarên wê çaxa Osmanliyê tewr zêde Helebê can dane ku ew bajar îro ro di hidûdê dewleta Sûrîyê de ye.

Dengê mirîdên şêxên Kosan li erş û ezmanê Sirûcê, ser Herba Çeneqqelê dibêjin, şûna xeber û mektûban cinaze hatine mal e, rihelên van gêncan diman li ser terzîyan e, bûkên kefbihine li xwedîyan vedigerîyane.

Sirûc, ew Sirûc ku di Herba Çeneqelê de hinek ji gundên wê yên nola ji Qerê, ji Giregewrê, ji Mizarê û ji Elîgor 45 can dane.

Omer Faruk Baran