ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ RFI នៅ​រាត្រី​នេះ គឺ​លោក គិត ទូច ប្រធាន​កម្មវិធី​អភិបាល​កិច្ច​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់​រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍ (CLEC)។ សហភាព​អឺរ៉ុប (EU) នៅ ថ្ងៃ​ទី ២៥​ធ្នូ​នេះ បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា ផ្តល់​ជំនួយ​ដល់​អង្គការ​កម្ពុជា​ចំនួន​៣ ក្នុង​ទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ​ជាង ៣​លាន ៣​សែន​ដុល្លារ​អាមេរិក លើ​គម្រោង​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​ខេត្ត​មណ្ឌលគីរី​ប្រទេស​កម្ពុជា។ គម្រោង​នេះ​មាន​រយៈ​ពេល​៥​ឆ្នាំ ( ២០១៨ ដល់ ២០២២) ក្រោម​ឈ្មោះ​ថា៖ បង្កើន​សមត្ថភាព​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដើម្បី​ធានា​នូវ​ដំណោះ​ស្រាយ​និរន្តរភាព ហៅ​កាត់​ថា Acess។ លោក គិត ទូច ប្រធាន​កម្មវិធី​អភិបាលកិច្ច​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់​រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍ (CLEC) បាន​ហៅ​ជំនួយ​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប​នេះ​ថា បាន​ផ្តល់​សារៈ​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ពង្រឹង​តួនាទី និង ការ​ចូល​រួម​របស់​សហគមន៍​ដែល​ពឹង​ផ្អែក​លើ​វិស័យ​ព្រៃ​ឈើ​នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍ អភិបាល​កិច្ច​ល្អ ស្រប​តាម​គោល​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។

នៅថ្ងៃនេះ សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​បានរៀបចំ​មហាសន្និបាត​អាណត្តិ​ទី១០ របស់ខ្លួន។ ក្នុង​មហាសន្និបាត​នេះ សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​បានសម្រេច​តែងតាំង​ប្រធាន​ថ្មី​របស់ខ្លួន គឺ​លោក​ព្រឿង ប្រណីត។ នៅ​រាត្រី​នេះ លោក​ព្រឿង ប្រណីត បាន​យល់ព្រម​ធ្វើជា​ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​យើង ដើម្បី​រៀបរាប់​ពីមុខ​តំណែង​ថ្មី​របស់លោក​នេះ ព្រមទាំង​ស្ថានភាព​ទូទាំង​នៃ​សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ។ សម្រាប់​សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ លោក​ប្រធាន​ថ្មី​បាន​អះអាងថា បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​សមាគម​នេះ គឺ​ការខ្វះខាត​ថវិកា​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់។ សូម​បទសម្ភាសន៍​ទាំងស្រុង​រវាង​វណ្ណ សុគន្ធា និង​លោក​ព្រឿង ប្រណីត ដូចតទៅ​នេះ៖

ក្រុម​ការងារ​បច្ចេកទេស​គ្រោង​នឹង​បញ្ចប់​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​បឋម​ស្តី​ពី​សិទ្ធិ​ទទួល​ព័ត៌មាន​នៅ​ចុង​ខែ​ធ្នូ​នេះ បន្ទាប់​ពី​បាន​តាក់​តែង​ជាង​២​ឆ្នាំ​កន្លង​មក។ ជំហាន​បន្ទាប់ សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ថ្មី​នេះ នឹង​បញ្ជូន​បន្ត​ទៅ​អន្តរ​ក្រសួង​ដើម្បី​ពិនិត្យ និង​ពិភាក្សា​បន្ថែម មុន​បញ្ជូន​ទៅ​ទីស្តី​ការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ដើម្បី​ពិនិត្យ​សម្រេច​និង​បញ្ជូន​ទៅ​រដ្ឋសភា។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ លោក​ប៉ែន បូណា ប្រធាន​ក្លឹប​​អ្នក​​កាសែត​​កម្ពុជា​​​បាន​​អះអាង​​ថា​ ការ​កំណត់​ពី​អត្ថន័យ​នៃ​ពាក្យ​ថា«ព័ត៌មាន​​សម្ងាត់»​គឺ​​ជា​​កង្វល់ និង​​​ជា​​ការ​​ព្រួយ​​បារម្ភ​​មួយ​។ ព្រួយ​បារម្ភ​ដោយ​ខ្លាច​ថា មាន​ការ​បក​ស្រាយ​ខុស​គ្នា​ពី​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​កាសែត​រាយការណ៍​​ពី​​ព័ត៌មាន​​ដែល​​​គេ​​ចាត់​ទុក​​ថា​ជា​ «​ការ​សម្ងាត់​»​នោះ​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​នៅ​យប់​នេះគឺ លោក វ៉ាត់ ចំរើន អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​កម្មវិធី​បុណ្យ​សមុទ្រ និង​ជា​អនុរដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួង​ទេសចរណ៍។ លោក​ថ្លែង​ថា ពិធី​បុណ្យ​សមុទ្រ​ដែល​ត្រឡប់​មក​រៀប​ចំ​នៅ​ខេត្ត​កែប​ជា​លើក​ទី២ គឺ​ពិសេស​ជាង​លើក​ទី១ ត្រង់​ថា សោភ័ណភាព​នៃ​ការ​រៀបចំ​ដែល​មាន​ការ​បង្កប់​ភ្លើង​ពណ៌​នៅ​តាម​ឆ្នេរ​ខ្សាច់។ ស្រប​ពេល​អាកាសធាតុ​ចុះ​ត្រជាក់ លោក វ៉ាត់ ចំរើន អះអាង​ថា មិន​បាន​បង្ក​ឧបសគ្គ​អ្វីឡើយ។

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បានចាត់ទុក អតីត​មន្ត្រី​​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​កំពុង​ធ្វើ​សកម្មភាព​ប្រឆាំង​​​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា នៅឯ​ក្រៅប្រទេស ថា ជា​ក្រុម​ក្រៅច្បាប់ និង​គ្រោង​ស្នើសុំ​ឲ្យ​មាន​​ការ​ធ្វើ​បត្យាប័ន ...

របាយការណ៍​វាយ​តម្លៃ​អំពី​សុចរិតភាព​ធុរកិច្ច​ថ្នាក់​ជាតិ​ត្រូវ​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ដោយ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា។ លោក ព្រាប កុល នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​នេះ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​សិក្សា​នេះ​គឺ​ចង់​លើក​កម្ពស់​ឲ្យ​មាន​ភាព​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​វិស័យ​ឯកជន​ក៏​ដូច​ជា​ទាក់​ទាញ​អ្នក​វិនិយោគ ហើយ​ផល​ចំណេញ​របស់​ពួក​គេ​គឺ​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែង​ឲ្យ​មាន​សមធម៌។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ RFI នៅ​រាត្រី​នេះ គឺ​លោក ឌិ​ត ទីណា រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល។ ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី ១៨ ធ្នូ នេះ បាន​លើកយក​សេចក្តីព្រៀង​គោលនយោបាយ​ជាតិ ស្តីពី “ធនធាន​រ៉ែ” ដែលជា​សេចក្តីព្រាង​លើកដំបូង ដាក់​ឲ្យ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ពិភាក្សា ដើម្បី​ស្វែងរក​ធាតុ​ផ្សុំ​បន្ថែម។ លោក ឌិ​ត ទីណា ដែល​បាន​ដឹកនាំ​កិច្ចពិភាក្សា​នេះ បាន​លើកឡើងថា គោលនយោបាយ​ជាតិ ស្តីពី ធនធាន​រ៉ែ នេះ នឹង​ផ្តល់​ជា​កម្លាំង​ថែមទៀត ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​ធនធាន​រ៉ែ​ដ៏​មានតម្លៃ​របស់​កម្ពុជា ដើម្បី​ធានា​ឲ្យ​ការអភិវឌ្ឍ​ធនធាន​រ៉ែ ដែល​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ប្រកបដោយ​ចីរភាព ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធ​ផល និង​តម្លាភាព ស្របតាម​កម្មវិធី​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​អាណត្តិ​ទី០៥ ដែល​បាន​កំណត់ថា “ការអភិវឌ្ឍ​ធនធាន​រ៉ែ ប្រេងកាត និង​ឧស្ម័ន ដើម្បី​ប្រែក្លាយ​ធនធាន​នេះ​ឲ្យ​ទៅជា​ប្រភព​ថ្មី​មួយទៀត​នៃ​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​របស់​ក​ម្ពុ​ជា។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ​នៅ​រាត្រី​នេះ គឺ​លោក​ច័ន្ទ សុផល នាយក​មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សា​គោលនយោបាយ និង​អ្នកវិភាគ​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ជុំវិញ​ការព្រមាន​ចង់​ឲ្យ​មាន​ព្យួរ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​សភា​អឺរ៉ុប លោក​ច័ន្ទ សុផល បាន​លើកឡើងថា ប្រសិនបើ​ការព្យួរ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​នោះ​កើតឡើង​មែន នោះ​មុខទំនិញ​របស់​កម្ពុ​ជាមួយ​ចំនូ​ន​អាច​នឹង​បាត់បង់​ទីផ្សារ​នៅក្នុង​តំបន់​អឺរ៉ុប ដោយសារតែ​គេ​នឹង​ងាក​ទៅ​ទិញ​ទំនិញ​ពី​ប្រទេស​ផ្សេង​ដែល​មិនមាន​ការបង់ពន្ធ​ជំនួស​វិញ។ តែ​យ៉ាងណា​ក៏ដោយចុះ លោក​ច័ន្ទ សុផល អះអាងថា ការចង់​ឲ្យ​មានការ​ព្យួរ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​សម្រាប់​កម្ពុជា​នេះ​គឺ​គ្រាន់តែ​ជា​សំណូមពរ​របស់​សភា​អឺរ៉ុប​ប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជា​ចំណាត់ការ​របស់​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ឡើយ។

វេទិកា​កសិករ​លើក​ទី​៧ ដែល​រៀប​ចំ​ឡើង​ដោយ​វេទិកា​នៃ​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​ដើម្បី​កម្ពុជា បាន​បញ្ចប់​ហើយ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ បន្ទាប់​ពី​កសិករ​មក​ពី​២៥​ខេត្ត-រាជធានី បាន​ជជែក​គ្នាយ៉ាង​ផុល​ផុស​ទៅ​លើ​ប្រធាន​បទ«លើក​កំពស់​ភាព​ជា​ដៃ​គូ​ពហុភាគី ដើម្បី​ឲ្យ​កសិករ​ទទួល​បាន ទឹក ទុន និង​ទី​ផ្សារ​កសិធុរកិច្ច»។ លោក ហុក ម៉េងហ៊ន ប្រធាន​គណៈកម្មការ​រៀប​ចំ វេទិកា កសិករ​ថ្នាក់​ជាតិ​លើក​ទី​៧ បាន​ថ្លែង​ថា​វេទិកា​កសិករ​លើក​ទី​៧​នេះ មាន​សារៈ​សំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​ការ​ប្រឈម​របស់​កសិករ និង​ជា​ការ​ផ្ញើសារ​ជូន​ទៅ​ដល់​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​ពី​កង្វល់​របស់​កសិករ។

ថ្ងៃ​ទី​១៤​ខែ​ធ្នូនេះ គឺ​ជា​ខួប​លើក​ទី​២៥ នៃ​ការ​ដាក់​បញ្ចូល​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ​ទៅ​ក្នុង​បញ្ជី​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​។ អ៊ឹម រចនា បាន​ឆ្លៀត​ឱកាស​នេះ ជួប​សម្ភាស​លោក លោក ឡុង កុសល អ្នក​នាំ​ពាក្យអាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា អំពី​ប្រវត្តិ​នៃ​ការ​ដាក់​បញ្ចូល​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ​ទៅ​ជា​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​។ បើ​តាម​លោក ឡុង កុសល ការ​ដាក់​បញ្ជូល​អង្គរ​ជា​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ជំនួយ​ជា​ច្រើន​ពី​សហគមន៍​អន្ដរជាតិ ក្នុង​ការងារ​អភិវឌ្ឍ​និង​អភិរក្ស​ប្រាសាទ​នៅ​តំបន់​អង្គរ​។ ប៉ុន្តែ​លោក​លើក​ឡើង​ថា កម្ពុជា​មិន​ចង់​​​ពឹង​ពាក់​លើ​អ្នក​ជំនាញ​បរទេស​ទាំង​ស្រុងដូច្នេះ​រហូត​ទេ​។