t cetveli bu bölümünde Uluslararası Basın Enstitüsü‘nün (IPI) “Yeni Ana Akım Yükseliyor (Ve Desteğe İhtiyacı Var)” başlıklı raporunu gündemine aldı. IPI Türkiye Ulusal Komitesi Başkan Yardımcısı Emre Kızılkaya rapordan önemli satır başlarını değerlendirdi. Bağımsız gazeteciliğin nasıl güçleneceğinden Google’ın arama sonuçlarında iktidara yakın medya kuruluşlarını öne çıkarmasına birçok konu tartışıldı.(07:50) Rapor YouTube ve algoritmalar konusunda neler diyor?(14:00) Bazı veriler Türkiye’de haberden çok, popüler köşe yazarlarının uzantısını yansıtıyor.(16:15) Raporda viral içerikler ve nitelik ilişkisi(19:30) Google arama sonuçları nasıl bir tablo ortaya çıkarıyor?(22:50) Google öne çıkardığı haberlerde iktidara yakın kuruluşları tercih ediyor.(25:58) Bağımsız gazetecilikte niteliği yükseltmek için birlikte hareket etmek şart.Teknik masa: Selahattin Çolak

t cetveli bu bölümünde Yanlış Bilgileri Çürütme El kitabından yola çıkarak dijital çağda eleştirel düşünceyi ve medya okur yazarlığını nasıl geliştirebiliriz sorusuna yanıtlar arıyor. (02:00) Yanlış bilginin bireylere, topluma zararları(04:17) Aşı karşıtlığı ve salgınla ilgili yanlış bilgiler(06:56) Dijital çağda eleştirel düşünme(08:30) Yanlış bilgileri ne zaman çürütmeli?(09:24) Yanlış bilgileri önceden çürütmek(10:47) Kimler çürütmeli?(11:57) En etkili çürütmenin adımları(14:29) Geri tepme etkisi (17:17) Yankı fanuslarından çıkmakBölümde adı geçen içerikler: Yanlış Bilgileri Çürütme El Kitabı https://teyit.org/teyitpedia-yanlis-bilgileri-curutme-el-kitabiTeknik masa: Selahattin Çolak

t cetveli’nin bu bölümünde Doç. Dr. Suncem Koçer Çamurdan ile infodemilab tarafından hazırlanan “COVID-19 Bağlamında Türkiye’de Yanlış Bilgi Yayılımını Medya Kullanıcılarının Gözünden Anlamak ve Önleyici Faaliyet Önerileri Geliştirmek” araştırması gündemde. Pandemi döneminde yanlış bilginin sıkça yayıldığı kaynaklar, yayılım şekilleri ve önüne geçmek için önlemleri değerlendiren çalışma salgının karşımıza getirdiği infodemi konusunda tartışılması gereken cümleler ortaya çıkarıyor. Twitter’ın yanlış bilgiyle mücadelede kitleyi de sürece dahil etmeyi planladığı Birdwatch da bölümün konuları arasında.(2:43) Çalışma hangi yöntemlerle yapıldı? Nelere dikkat edildi?(4:50) Çalışmadan çıkan bulgulardan birine göre en sık yanlış bilgiyle karşılaşılan mecra Facebook, Ekşisözlük ve Twitter.(9:40) Araştırmada yanlış bilgiye karşı uyarı ve düzeltmede ne gibi sonuçlar çıktı?(15:10) Toplumun geneli doğrulama yapmıyor.(16:15) Hak savunucusu olarak tanımlanan grup bilgilerin doğruluğunu daha sık kontrol ederken, dindar muhafazakar milliyetçi grupta bu eğilim çok daha düşük.(20:55) Birdwatch’a neden şüpheyle yaklaşmalıyız?(24:15) Araştırma sonucunda yanlış bilgiyle mücadelede ne gibi çözüm önerileri ortaya çıktı?Teknik masa: Selahattin Çolak

t cetveli bu bölümünde süregiden kriz hallleriyle nasıl başa çıkacağımızın yanıtını arıyor. Psikiyatrist İlker Küçükparlak'ın konuk olduğu bölümde belirsizliğe çözüm üretme çabalarımızı, komplo teorilerine inanmanın ardındaki psikolojik nedenleri ve çok daha fazlasını konuşuyoruz.(01:30) Bilgi yığını içinde teyitçilik(02:23) Doomscrolling (07:17) Komplo teorilerine inanmanın ardındaki psikolojik nedenler(12:23) Belirsizliğe çözüm üretme çabası(18:27) Olumsuzluk sezgisi(21:21) Dijital minimalizmTeknik masa: Selahattin Çolak

WhatsApp’ın gizlilik ilkelerini değiştirip, kabul etmeyenlerin de 8 Şubat 2021 sonrası kullanamayacağını duyurması “kişisel verilerimiz güvende değil mi?” sorusunu gündeme getirdi. Yeni değişiklik ile neler amaçlandığını bu alanda çalışmalarıyla bilinen teknolojist, yazar Ahmet A. Sabancı ile değerlendirdik.(01:04) WhatsApp gizlilik ilkeleriyle ilgili iddialar(02:38) WhatsApp'ta ne değişti?(04:51) Uçtan uca şifreleme özelliği (08:08) WhatsApp yazdıklarımızı görebiliyor mu?(09:23) Erişim izinleri (11:44) Uygulamalar hangi verileri istiyor? (15:20) Yerli uygulamalar(18:50) Alternatif arayışlarıWhatsApp'ın değiştirdiği gizlilik sözleşmesi hakkındaki iddialar - Teyit - https://bit.ly/3sof8ttTeknik masa: Selahattin Çolak

Birçok krize şahit olduğumuz 2020 bitiyor. t cetveli’nin bu bölümünde geride kalan yılın krizlerini, bilgi ekosistemindeki değişiklikleri ve Teyit için yılın nasıl geçtiğini konuştuk.Bölümde adı geçen içerikler: "Salgın Var" https://salginvar.teyit.orgIFCN teyitçilerin uyması gereken ilkeleri güncelleyecek http://bit.ly/3mVOhRCSimpsonlar yine mi bildi? https://bit.ly/3n40vYeTeyit'in yayınları https://teyit.org/ne-yapiyoruz/yayinlarTeyit YouTube http://bit.ly/38R6KcP#TeyitYolu serisi https://bit.ly/3o3oWqh Ocak-Mart (02:19)Nisan-Haziran (08:46)Temmuz-Eylül (16:20)Ekim-Aralık (20:53)Teknik masa: Selahattin Çolak

Teyit’in 27 Eylül - 10 Kasım arasında devam eden Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalar boyunca yayılan yanlış bilgileri incelediği raporu yayınlandı. t cetveli’nin bu bölümünde raporun yazarlarından Ali Osman Arabacı’nın da katılımıyla çalışmanın detaylarını konuştuk.(01:57) - Çatışmanın olduğu yerde farklı biçimlere bürünmüş bilgi operasyonlarını her zaman görebiliyoruz.(04:44) - Raporu neden hazırladık?(06:50) - Yanlış bilgi raporunda öne çıkan başlıklar.(07:25) - Telegram üzerinden yanlış bilgi dolaşımının dinamikleri(09:42) - Krizde bilgiler hangi mecralarda daha yaygındı?(12:30) - Hatalı ilişkilendirme çatışmalarda daha öne çıkıyor.(17:35) - Yanlışın kokusunu almak.(19:00) - Birçok koldan yayılan yanlışa, doğru tek bir kanaldan karşılık vermeye çalışıyor.(21:20) - Doğrulama organizasyonlarını doğrulamak(22:40) - Çatışma bağlamında yanlış bilginin önüne nasıl geçebiliriz?Kaynaklar:Azerbaycan Ermenistan çatışması raporu - Teyit - https://bit.ly/3gQvfuxSahte haber karnesi - Teyit - https://bit.ly/2LykocWTeknik masa: Selahattin Çolak

Hakikat bu dönemde en çok ihtiyaç duyduğumuz kavram. Türkiye’de yakın geçmişte tartışılan Berat Albayrak’ın bakanlıktan istifası ve Covid-19'un sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak tanındığı iddiası gazetecilik için önemli sınavlar ortaya çıkardı. Bu alanda çalışmalar yapan Ümit Alan ile gazeteciliğin problemli noktaları üzerine konuştuk.(4:00) Kriz bize medyadaki sorunları gösterdi. İyi bir haber medyasına ihtiyacımız var.(6:40) Teyit bu krizi önlemek için ne yaptı?(8:10) Vakaya Teyit’in perspektifinden bakınca neler tespit ediyoruz?(9:06) Olmayanı kanıtlamanın zorluğu(12:50) Durum ortaya “aşırı refleks” sorunu çıkarıyor.(15:00) Slow journalism bir çıkış olabilir mi?(17:00) Haber haberle rekabet ediyor olsaydı durumumuz bu kadar kötü olmazdı.(20:45) Habere bedel ödendikçe nesnellik daha fazla karşımıza çıkıyor.Bölümde adı geçen içerikler:"Olmayanı kanıtlamak olanı kanıtlamaktan daha mı zor?" Teyit.org https://bit.ly/3mFFfss"Gece boyu AA beklendi talimat gözlendi" Faruk Bildirici https://bit.ly/33EZkaO"Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifası hakkındaki iddialar," Teyit.org https://bit.ly/2L03e7P"Covid-19’un meslek hastalığı sayılmasının sağlık komisyonunda kabul edildiği iddiası" Teyit.org https://bit.ly/3mCm7M8Teknik masa: Selahattin Çolak

Pandemi, değişen eğitim sistemi ve dijital okuryazarlık… t cetveli’nin bu bölümünde konuğumuz Öğretmen Ağı ile pandemi döneminde eğitimde yanlış bilgi sorununu ve uzaktan eğitim ile daha da önem kazanan dijital okuryazarlık becerilerini konuştuk. Dijital öğrenimler buluşması raporundan, Öğretmen Ağı’yla paydaşlığımıza birçok konu gündemimizdeydi.Bölümde adı geçen içerikler: Covid-19 Gölgesinde Eğitim Dosyası, Teyit https://bit.ly/3pHuDeJFirst Draft. "Yanlış Bilgi Psikolojisi" (Çeviri, Teyit.org) https://bit.ly/3nFCsAwPandemide Dijital Öğrenimler Buluşması Raporu, Öğretmen Ağı https://bit.ly/3kJTISG(00:52) Öğretmen Ağı'yla yolumuz nasıl kesişti?(03:13) Öğretmen Ağı nedir?(05:21) Dijital okuryazarlık ve öğretmenler(09:00) "Pandemide Dijital Öğrenimler Buluşması Raporu"(12:50) Dijital uçurum(14:52) Eğitimde salgınla birlikte dijital araçlara erişim(17:23) MEB, EBA, Zoom hakkında şüpheli bilgiler yayılmaya başladı(19:52) Salgın dijitale geçiş konusunda öğretici oldu(21:09) Eleştirel düşünme becerileri ve öğretmenlerTeknik masa: Selahattin Çolak

t cetveli bu bölümünde, 30 Ekim İzmir depreminden yola çıkarak kriz anlarında yanlış bilginin yayılma nedenlerini tartışıyor. Doğal afetlerde nelere dikkat etmeliyiz? Deprem kahinleri ve yanlış bilgilerden korunmak için nasıl bir yol izlemeliyiz? soruları programın odağını oluşturuyor.(1:48) Depremde yayılan yanlış ve şüpheli bilgiler(3:38) Kriz anlarında yanlış bilgiyi yardım çağrısı niyetiyle de paylaşabiliyoruz(6:00) Belirsizliğin içinde doğru bilgi arayışı.(6:57) Deprem tahmincileri, müneccimler, kahinler ana akım medyada yer buluyor.(14:37) Depremle ilgili görüntüler nasıl doğrulanır?(17:43) Yanlış bilgiye inanmanın arkasındaki unsurlar(20:47) Depremde yanlış bilgiden nasıl korunuruz?Bölümde adı geçen içerikler:Teyit Yolu - Kriz anlarında şüpheli görüntülere nasıl yaklaşmalıyız? https://bit.ly/3kYDjdODoğal afetlerde yanlış bilgiden korunmak için ipuçları https://bit.ly/3k1AS97Teknik masa: Selahattin Çolak