100 lat temu, 13 sierpnia 1920 roku na polach pod Radzyminem rozpoczęła się jedna z decydujących bitew w walce z bolszewikami.

Na początku sierpnia 1920 roku było już jasne, że trzeba będzie bronić stolicy. Pięć rosyjskich armii zbliżało się do okolic Warszawy. Bolszewicy nie zgodzili się na linię graniczną zaproponowaną przez Brytyjczyków tzw. Linię Curzona. Wielka Brytania odmówiła Polsce pomocy. Nasi bohaterowie znów spotkają się na rogu ulic: Małej i Sienkiewicza w cukierni u Państwa Smoleńskich i – podobnie jak wszyscy w tym czasie – dyskutują o sytuacji politycznej, ale nie tylko…..

Na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku działania wojenne przeniosły się z dalekich kresów na tereny centralnej Polski : na Podlasie, Lubelszczyznę i Mazowsze. Bolszewicy posuwali się do przodu. Jak wobec tego wyzwania zachowało się społeczeństwo? Jak do zagrożenia podeszli kielczanie?

30 lipca 1920 roku w Białymstoku, ogłoszono komunikat który zapowiadał utworzenie Polskiej Republiki Radzieckiej. Mieszkańcy całej polski zrozumieli, że najeźdźcy szykują się do osadzenia w kraju swojej własnej władzy.

Jest druga połowa lipca 1920 roku. Bolszewicy prą do przodu zajmując między innymi Grodno. 23 lipca Tuchaczewski wydaje rozkaz by najpóźniej do 12 sierpnia Warszawa została zajęta. Cały kraj mobilizuje się do walki z bolszewicką nawałą. Dotyczy to także Kielc skąd 16 lipca 1920 roku wyruszył do Warszawy pierwszy oddział ochotników – harcerzy kieleckich. Chłopcy w mundurach i z bronią szli przez miasto przy dźwiękach orkiestry. Wśród ochotników był uczeń gimnazjum Śniadeckiego Janek Kinastowski.

W lipcu 1920 roku stało się jasne, że istnienie Polski jest zagrożone. Bolszewicy zajmują kolejne miasta. Tuchaczewski idzie przez Wilno i Białystok na Warszawę. Na froncie południowym zbliżała się zaś konna armia Budionnego. Kraj szykuje się do generalnej rozprawy.

Z frontu napływają coraz bardziej niepokojące informacje sprawiające, że coraz więcej osób chce walczyć w obronie kraju. Dotyczy to także kobiet. Biuro werbunkowe Ochotniczej Legii Kobiet zostaje ulokowane przy ulicy Kolejowej w Kielcach, w Hotelu Polskim gdy tymczasem do miasta przyjeżdżają co raz to nowe transporty z rannymi żołnierzami.

1 lipca 1920 r. ze względu na sytuację i zagrożenie ze strony bolszewików Sejm Ustawodawczy powołał Radę Obrony Państwa, pod przewodnictwem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Naczelnik wystosował apel do narodu. Od tego czasu stało się jasne, że bolszewicka Rosja realnie zagraża Polsce.
Od czerwca największe walki trwały na Froncie Południowo-Zachodnim, gdzie atakowała Armia Konna Budionnego. Teraz bolszewicy postanowili zaatakować także na północy. Czerwony diabeł zbliżał się coraz bardziej.

Bohaterowie naszego słuchowiska rozmawiają o coraz bardziej realnym zagrożeniu nadciągającym wraz z frontem ze wschodu. Nastroje te potęguje widok nadciągających z frontu rannych. W związku z tym w Kielcach ogłoszono kurs sanitariuszek.
Drugim tematem rozmów jest sytuacja polityczna w kraju. Na przełomie czerwca i lipca 1920 roku, po rezygnacji z utworzenia rządu przez W. Witosa, misji tej podjął się 23 czerwca Władysław Grabski.
W prasie, oprócz komunikatów i artykułów o charakterze wojskowym, wiele pisano także o pożyczce państwowej, której zaciągniecie stawało się patriotycznym obowiązkiem.

Wojsko Polskie znajduje się w odwrocie i to właśnie główny temat rozmów naszych bohaterów. Dodatkowo dyskusję wywołuje przesilenie rządowe, targi o teki ministerialne i próby powołania rządu W. Witosa, a wszystko dopełniają spory o braku pieniędzy na wojsko i pożyczce wojskowej na ten cel.