In deze aflevering gaat Gerrit Heijkoop in gesprek met Carine van Bentum, directeur van het Seabed Security Experimentation Centre (SeaSEC) van Defensie. Vanuit haar rol bij het Commando Materieel en IT vertelt ze over een wereld die we zelden zien: de zeebodem — waar duizenden kilometers aan vitale kabels en leidingen liggen die onze energie, data en communicatie mogelijk maken.

SeaSEC is een internationale proeftuin op de Noordzee, opgezet door zes Noordzeelanden, waar innovatieve technologieën worden getest om deze onzichtbare infrastructuur beter te monitoren en beschermen. Van onderwaterdrones tot slimme boeien: civiele en militaire kennis komen hier samen om één doel te dienen — weerbaarheid onder water.

Carine laat zien dat bescherming begint met zichtbaarheid. Onder de golven is het donker, onvoorspelbaar en vol risico’s, maar juist daar liggen de zenuwbanen van onze samenleving. Daarom zoekt SeaSEC actief samenwerking met de waterbouwsector: bedrijven die met hun kennis, sensoren en data kunnen helpen om dat onzichtbare netwerk te bewaken.

Haar oproep aan de waterbouwsector: "Denk verder dan bouwen alleen — bouw ook aan weerbaarheid. Want hoe beter we weten wat er op de bodem gebeurt, hoe veiliger we boven water blijven."

In deze aflevering spreekt Gerrit Heijkoop met Ralph Schielen en Saskia van Gool, beiden werkzaam bij Rijkswaterstaat. Vanuit hun werk aan kust en rivier vertellen ze hoe natuurgebaseerde oplossingen – van zandmotoren tot nevengeulen – niet alleen bescherming bieden tegen het water, maar ook bijdragen aan biodiversiteit, schoonheid en leefbaarheid.

Toch is de stap van pilot naar praktijk nog groot. Want zolang beleid, budgetten en verantwoordelijkheden in hokjes zijn verdeeld, blijft bouwen met de natuur vaak iets bijzonders in plaats van vanzelfsprekend. Ralph en Saskia pleiten daarom voor een nieuw normaal, waarin samenwerking, kennisdeling en langetermijnvisie de basis vormen.

Hun boodschap is helder: de natuur is geen tegenstander, maar een bondgenoot. Als we haar de ruimte geven, helpt ze ons – en bouwen we samen aan een weerbare en veerkrachtige delta.

In deze aflevering van de Waterbouw Community Podcast spreekt Gerrit Heijkoop met Jaap van Thiel de Vries, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers en in het dagelijks leven werkzaam bij Boskalis. Als kersverse voorzitter deelt hij zijn visie op het thema “Op naar een weerbare waterbouw” — en roept hij de sector op om vooral aan de slag te gaan.

Volgens Van Thiel de Vries is de urgentie groot: de wereld verandert snel, klimaatrisico’s nemen toe en de Nederlandse waterbouw moet sneller kunnen handelen. Toch duurt het nu gemiddeld zeven tot acht jaar voordat de schop de grond in kan. De grootste versneller? Vertrouwen en samenwerking tussen overheid, aannemers en adviseurs. Niet denken in deelbelangen, maar samen werken aan het gezamenlijke doel: projecten realiseren die Nederland veilig en leefbaar houden.

Hij pleit voor meer centrale regie om kennis en lessen uit projecten beter te delen, en voor tweefasencontracten die ruimte bieden om onzekerheden aan de voorkant op te lossen. De waterbouwers staan klaar, zegt hij, maar hebben de politiek nodig om prioriteit en budget te geven aan waterveiligheid.

Tot slot is zijn boodschap helder: stop met wachten, stap over schotten heen en blijf elke dag kleine stappen zetten. Alleen door samen te werken — als partners, niet als tegenpolen — kunnen we echt bouwen aan een weerbare waterbouw!

In deze aflevering gaat presentator Gerrit Heijkoop in gesprek met vice-admiraal b.d. Ben Bekkering – maritiem strateeg en adviseur bij Clingendael en de Atlantische Commissie. Vanuit zijn marine blik legt Bekkering een helder verband tussen waterbouw en veiligheid: echte weerbaarheid rust op een driepoot van welzijn, welvaart en stabiliteit, met water als verbindende factor.

Bekkering laat zien hoe kustkwetsbaarheid, opdrogende grondwaterbekkens, geopolitieke “dammendiplomatie” en de onder druk staande oceanen elkaar versterken. Water wordt zo niet alleen een technisch vraagstuk, maar ook een machtsmiddel—van migratiedruk tot het strategisch inzetten van dammen en zeeclaims. Tegelijk benadrukt hij de kansrijke rol van de Nederlandse waterbouw: juist door samen te excelleren (overheid, kennis, bedrijven) in waterbeheer, offshore-energie, maritieme logistiek en niche-scheepsbouw kan Nederland stabiliteit exporteren.

De rode draad is vertrouwen en praktische moed. Aan de hand van anti-piraterijervaringen pleit Bekkering voor dichtbij-de-kust werken mét lokale steun, gecoördineerd opereren met onverwachte partners en soms durven “buigen zonder te breken” om het grotere doel te dienen.

In deze aflevering spreekt Gerrit Heijkoop met Jeroen Haan (dijkgraaf van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden én voorzitter van de Unie van Waterschappen) over weerbaarheid van het Nederlandse watersysteem.

Ze gaan in op klassieke risico’s (overstroming) en nieuwe piek­risico’s zoals hoosbuien en de “sluipmoordenaar” droogte, plus opzettelijke verstoringen zoals cyberaanvallen en grootschalige stroomuitval. Haan benadrukt dat digitale aansturing van pompen, sluizen en zuiveringen kwetsbaar maakt, en pleit voor vooraf uitgewerkte noodscenario’s, handmatige fallback, en heldere prioritering van noodstroom (bijv. ziekenhuizen vs. zuiveringen vs. polderpompen).

Ook bepleit hij een sectorbrede “reservisten”-aanpak (professionals en vrijwilligers inzetten bij dijkbewaking en storingen) en structurele jongerenparticipatie in besluitvorming, zodat korte- én langetermijnbelangen beter in balans komen.

In deze aflevering spreekt Gerrit Heijkoop met de winnaars van de Waterbouwprijs 2025: Daan Akkerboom (TU Delft, Mangrove) en Eline van Looij (HZ University of Applied Sciences), die live inbelt vanuit Colombia, samen met haar trotse vader Roland van Looij.

Daan won in de categorie WO met zijn onderzoek naar natuurlijke geotextielen als duurzaam alternatief voor kunststof in de waterbouw. In de stromingsgoot van de TU Delft testte hij materialen als wol, hennep en jute, en ontdekte dat combinaties verrassend goed presteren als filterlaag onder steenbestortingen. Zo kan de sector plasticgebruik en microplastics terugdringen, al vraagt de levensduur nog om verder onderzoek.

Eline won in de categorie HBO met haar onderzoek naar onverklaarbare meetwaarden bij stuwcomplex Hagestein. Ze ontdekte dat windinvloed en onjuiste stromingsprofielen schijnbare negatieve debieten veroorzaakten — alsof het water terugstroomde naar Duitsland. Haar aanbevelingen: een betere plaatsing van meetinstrumenten en aangepaste data-analyse, waarmee Rijkswaterstaat de betrouwbaarheid van metingen kan vergroten.

Beiden delen hun fascinatie voor water en hun wens om bij te dragen aan een weerbare, duurzame toekomst. Ze roepen hun generatie op om de waterbouw te ontdekken, letterlijk aan te raken en trots te zijn op een vakgebied dat Nederland veilig houdt.

In deze aflevering spreekt Gerrit met Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). Zijn kernboodschap: de energietransitie is niet alleen groen (klimaat), maar ook oranje (onafhankelijkheid). Minder import van fossiel betekent minder geopolitieke kwetsbaarheid én meer eigen energie uit wind, zon, water en bodem.

De Noordzee is daarbij hét werkterrein: ondiep en windrijk, met wereldklasse Nederlandse bedrijven. Tussen de windturbines ziet Van der Gaag kansen voor drijvende zonneparken die dezelfde kabels gebruiken. Op land kan water juist dienen als warmte- en koudebuffer (koelen in zomer, verwarmen in winter). Tegelijk waarschuwt hij voor weerbaarheid: denk aan decentrale opwek en batterijen (72 uur overbruggen) én aan de beveiliging en monitoring van zeekabels.

In deze podcast spreekt Gerrit Heijkoop met Danny Janssen, docent/onderzoeker aan de Nederlandse Defensie Academie en de Hogeschool Zeeland (HZ). Janssen onderzocht de BRES Defender: een aangepast militair ponton (bekend van pontonbruggen) dat je razendsnel over de weg kunt aanvoeren, te water laat, en vóór een beginnende bres manoeuvreert – een soort mobiele, lokale dijkophoging. Het idee is geïnspireerd op 1953, toen schepen in een bres werden gevaren om het achterland te sparen.

Janssen plaatst die oplossing in de bredere noodmaatregelen-toolkit: van klassieke zandzakken (arbeidsintensief, laag) en big bags tot mobiele keringen met stutten. Cruciaal is de tijdsfactor: in een echte crisis beslist de dijkgraaf met zijn team, maar succes valt of staat met vooraf nadenken over scenario’s, logistiek, opslaglocaties en geoefende teams. Juist daarom scoort de BRES Defender op mobiliteit en snelheid—niet omdat het ponton per se heilig is, maar omdat het concept (sterke kern + flexibel zeil, snel inzetbaar) het verschil kan maken.

Tot slot wijst Janssen op nieuwe kwetsbaarheden: naast hoogwater en mogelijke sabotage verzwakken ook gravende dieren (bevers, dassen, vossen) dijken lokaal. Zijn “bagger idee” voor de sector: versnipperd beheer van noodmiddelen. Oproep: organiseer dit meer nationaal en gezamenlijk tussen waterschappen—zodat middelen, kennis en inzet écht daar belanden waar het mis dreigt te gaan.

In deze aflevering spreekt Gerrit Heijkoop met Joris Bruens, technisch manager bij het Havenbedrijf Rotterdam, en Chris van Marrewijk, civiel ingenieur bij SBE. Zij vertellen over de bouw van de nieuwe kademuur in de Amaliahaven op de Tweede Maasvlakte — een megaproject dat de containercapaciteit van Rotterdam verdubbelt en is ingericht voor de grootste schepen ter wereld.

De kade is uitgerust met een innovatief monitoringsysteem vol glasvezelsensoren in buispalen, ankers en slimme bolders. Daarmee meten ze in real time hoe de constructie zich gedraagt, van de nulmeting vóór het baggeren tot de operationele fase. De data bevestigen de ontwerpmethoden, maar leveren ook nieuwe inzichten op die toekomstige ontwerpen duurzamer en efficiënter kunnen maken.

Joris en Chris beschouwen de kade als een living lab voor de komende tien jaar, waarin data, ontwerp en praktijk samenkomen. Hun oproep aan de sector: blijf investeren in leren en in slimme, duurzame waterbouw — ondanks obstakels als stikstofruimte en netcongestie, die de voortgang van projecten steeds vaker belemmeren.

Toen in 2023 een bouwkuip bij het Julianakanaal volliep met water, leek het project in crisis. Minister Harbers besloot het kanaal droog te leggen — een ingreep die de weg vrijmaakte voor een uitzonderlijk snelle verbreding. Projectleider Robin Koorengevel (Van den Herik) en communicatieadviseur Suzanne Maas (Rijkswaterstaat) vertellen hoe dat lukte: door een kleine officier-van-dienst-structuur, waarin aannemers en Rijkswaterstaat wekelijks samen besluiten namen, zonder eindeloos papierwerk.

Maas zorgde dat de buitenwereld meekreeg wat er gebeurde, eerst door begrip te tonen voor de boosheid in de scheepvaart, daarna door radicale openheid — met rondleidingen, media en bewoners die meeleefden als “kanaalkijkers”.

Het resultaat: een crisisproject dat uitgroeide tot voorbeeld van vertrouwen, snelheid en transparantie. Volgens de gasten zou deze manier van samenwerken wel eens de nieuwe standaard voor waterbouwprojecten kunnen worden.