Erromako Termini tren geltokiko inguruak negozio txinatarrez beterik daude. Supermerkatuak, produktu elektrikoak saltzen dituzten negozioak eta oihal dendak. Terminiko Esquilino auzoari Chinatown ere deitzen diote italiarrek. Erromako Chinatown. Hiriburuko jatetxe txinatarrik ospetsuena ere han dago. Hang Zhou du izena eta bertako jabea, Sonia Hang, oso ezaguna da.

Agian ez da kasualitatea izango Casapound mugimendu faxistak ere egoitza han izatea. “Italiaren izaera garbia defendatzeko”, hori da kartelean irakur daitekeena.

Droneko irudiek ez dute zalantza izpirik uzten. Italiako Apulia eskualdeak desertu marroia dirudi. Duela urte batzuk satelite berari erreparatu izan bagenio, puntu berdez beteriko pasaia ikusiko genukeen. Baina egoera aldatu egin da. Puntu berdeak desagertu egin dira.

Massimo Del Benek gogoan du Turkiako Bodrum hiriko gaztelua bisitatu zuen lehen aldia. Turista italiarrari ikusgarriak iruditu zitzaizkion XV. mendeko gotorlekuko korridoreak, dorreak eta patioak, baina are gehiago lur azpiko gelaxkak. Eskailerak jeitsi eta bat-batean torturaren gelarekin topo egin zuen Del Benek. Haren mutur aurrean, kartel bat: “Jainkoa ez da existitzen”.

Grezia zulo beltzetik ateratzen ari dela diote makrodatuek. Langabeziak behera egin du, erreskateak atzean geratu dira eta Barne Produktu Gordina hazi egin da. Atenas erdiguneko kale turistikoetatik ibili eta aski atzematen da ekintza ekonomikoa berpiztu egin dela. Hotel berriak, jatetxe modernoak eta zabor gutxiago plazetan.

Baina Atenasera noan bakoitzean, badago izugarri hunkitzen nauen errealitate ez hain ezkutua. Panepestimio plazan, unibertsitatearen aurreko enparantza nagusian, Alexis Tsiprasek bere lehen garaipena ospatu zuen 2015ean. Metro geltoki nagusiaren inguruan, sartu-irten etengabean ari dira ikasleak. Eraikineko ateak turistez gainezka daude. Bideokamerarekin irudi batzuk hartu eta, bat-batean, izkina bati erreparatu diot. Hainbat gazte ilara egiten daude. Kamiseta igo, sabeleko haragia tolestu eta bertan sartzen dute xiringa.

Duela urtebete Maltan ezagutu nuen Carola Rackete. Uztaila zen, eta izugarrizko beroa egiten zuen Mediterraneoko uhartean. Sea Watch gobernuz kanpoko erakunde alemaniarrak bi kazetari onartu zituen haiekin erreskate misio bat jarraitzeko, eta gu aukeratu gintuzten.

Ramadana amaitu da, hasi da jaia! Hilabete oso bateko barauaren ostean, mundu mailako musulmanek Eid Al-Fitr festari ekiten diote. Eta Zaatariko kanpalekuan bizi diren Siriako errefuxiatuak ez dira besteak baino gutxiago. 019an krudela izan da Ramadana. Barau hilabetearen hasiera 10 egun aurreratzen da urtero, eta aurtengoan maiatzetik ekaineko epea bete du. Jordaniaren eta Siriaren artean dagoen desertu puskan, alegia, Zaatariko kanpalekuan, termometroak ez dira 40 gradutik jeitsi.

Gianfranco Rosi zinemagilearen 'Fuocoammare' dokumentalean ikusi nuen lehen aldiz Pietro Bartolo. Ordenagailuaren aurrean, migratzaileez beteriko egurrezko ontzi baten argazkia deskribatzen ari zen. "Ontziaren bizkarrean lehen mailako migratzaileek bidaiatzen dute, 1500 dolar ordaintzeko gai direnak. Azpian berriz, bigarren mailakoak. Eta azkenaren azkenak, itsasontziko sotoan doaz”, deskribatu zuen hunkituta.