Jawel, een nieuw ontdekte dwergplaneet. Een bal met een diameter van zo'n 700 kilometer. In deze aflevering hoort u hoe dit hemellichaam ontdekt werd en wat de implicaties zijn voor die geheimzinnige "Planeet X"...

Another Dwarf Planet in Our Solar System?

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/another-dwarf-planet-in-our-solar-system/

Discovery of a dwarf planet candidate in an extremely wide orbit: 2017 OF201:

https://arxiv.org/pdf/2505.15806

2017 OF201:

https://theskylive.com/2017of201-info

Víctor M. Blanco Telescope:

https://en.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADctor_M._Blanco_Telescope

Orbit of a Possible Planet X:

https://arxiv.org/pdf/2410.18170

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Voor het eerst hebben astronomen onomstotelijk vastgesteld dat waterijs bestaat in de nabijheid van een andere ster. Ondanks allerlei mondiale onrust schrijdt de wetenschap dus gelukkig toch nog voort.

There’s Water on the Moon?

https://science.nasa.gov/solar-system/moon/theres-water-on-the-moon/

Where are Voyager 1 and Voyager 2 now?

https://science.nasa.gov/mission/voyager/where-are-voyager-1-and-voyager-2-now/

NASA’s Hubble Finds Water Vapor in Small Exoplanet’s Atmosphere:

https://science.nasa.gov/universe/exoplanets/nasas-hubble-finds-water-vapor-in-small-exoplanets-atmosphere/

Water absorption in the transmission spectrum of the water-world candidate GJ 9827 d:

https://arxiv.org/pdf/2309.10845

Another First: NASA Webb Identifies Frozen Water in Young Star System:

https://webbtelescope.org/contents/news-releases/2025/news-2025-119

HD 181327:

https://en.wikipedia.org/wiki/HD_181327

The polarisation properties of the HD 181327 debris ring - Evidence for sub-micron particles from scattered light observations:

https://arxiv.org/pdf/2312.02000

VLT (ESO):

https://www.eso.org/public/netherlands/teles-instr/paranal-observatory/vlt/

An icy Kuiper-Belt around the young solar-type star HD 181327:

https://arxiv.org/pdf/1112.3398

Water ice in the debris disk around HD 181327:

https://arxiv.org/pdf/2505.08863

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het Unruh effect zegt dat als u versneld beweegt, dat u dan - zelfs in een vacuüm - enige warmte zal ervaren. Dat klinkt heel zot, maar dat zijn juist de onderwerpen die we graag in deze podcast bespreken.

Unruh effect:

https://en.wikipedia.org/wiki/Unruh_effect

An upper limit to the lifetime of stellar remnants from gravitational pair production:

https://arxiv.org/pdf/2410.14734

Heelal valt sneller uiteen dan gedacht, maar het duurt nog steeds heel lang:

https://www.astronomie.nl/nieuws/heelal-valt-sneller-uiteen-dan-gedacht-maar-het-duurt-nog-steeds-heel-lang-4517

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ophion is de naam van een nieuw ontdekt sterrencluster waar iets merkwaardigs mee aan de hand is.

A thousand stars are fleeing home in a hurry, and scientists don't know why:

https://www.space.com/astronomy/stars/a-thousand-stars-are-fleeing-home-in-a-hurry-and-scientists-dont-know-why

Gaia Net: Toward Robust Spectroscopic Parameters of Stars of all Evolutionary Stages:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/adc2fa

Gaia: Rewriting the story of the Milky Way (YouTube van 5 minuten):

https://www.youtube.com/watch?v=LrV7xeAM7bg

Gaia news, stories & highlights:

https://www.cosmos.esa.int/web/gaia

Scorpius–Centaurus association:

https://en.wikipedia.org/wiki/Scorpius%E2%80%93Centaurus_association

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dat is een behoorlijk cryptische titel, vindt u niet? Dat gezegd hebbende gaat deze aflevering over die raadselachtige exoplaneet K2-18b en MMB. Dat zijn bacteriën die niet zonder elkaar kunnen leven.

Buitenaards leven op K2-18b ?

https://www.buzzsprout.com/2096278/episodes/13618776-buitenaards-leven-op-k2-18b

Is dimethylsulfide a good biomarker?

https://meetingorganizer.copernicus.org/EGU24/EGU24-16695.html

New Constraints on DMS and DMDS in the Atmosphere of K2-18 b from JWST MIRI:

https://arxiv.org/pdf/2504.12267

Are there Spectral Features in the MIRI/LRS Transmission Spectrum of K2-18b?

https://arxiv.org/pdf/2504.15916

Multicellular magnetotactic bacteria are genetically heterogeneous consortia with metabolically differentiated cells:

https://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.3002638

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Waar het precies uit bestaat weten we nog steeds niet, maar astronomen vinden wel steeds meer plaatsen in het heelal waar donkere materie huist. Zo ook in het Perseus cluster.

Astronomers discover dark matter bridge linking colliding galaxies:

https://www.space.com/the-universe/astronomers-discover-dark-matter-bridge-linking-colliding-galaxies-this-is-the-missing-piece-weve-been-looking-for

Direct Evidence of a Major Merger in the Perseus Cluster:

https://arxiv.org/pdf/2405.00115

Subaru telescoop:

https://subarutelescope.org/en/

SDSS:

https://www.sdss.org/

Hemelkalender 2025:

https://www.vvs.be/bestel-de-hemelkalender

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dinsdag 22 april 2025, de dag dat deze aflevering online gaat, is de Dag van de Aarde. Het is de hoogste tijd dat we de toekomst van deze planeet eindelijk serieus gaan nemen en niet meer meegaan in de gekte van enkelingen, voor wie egocentrisme en kapitalisme de boventoon voeren. Een mooi initiatief dat aansluit bij de Dag van de Aarde is de Blue Dot flag. Een vlag, een symbool, van onze aarde. De Blauwe Stip wil een verenigend, niet-politiek symbool van hoop zijn, voor iedereen die zich verbonden voelt met deze prachtige planeet. In deze aflevering hoort u een interview met initiatiefnemer Tijs Bonekamp.

The Blue Dot flag:

https://www.bluedotflag.org/

Earth day 2025:

https://www.earthday.org/earth-day-2025/

Ape to Zebra:

https://www.apetozebra.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Populatie III sterren zijn op dit moment nog een hypothese. Maar astronomen zijn er wel naar op zoek, omdat ze een missende schakel representeren in onze kennis over de geschiedenis van het heelal. In deze aflevering kijken we samen wat populatie I, II en III sterren eigenlijk zijn en behandelen we een intrigerend nieuwsbericht dat hier betrekking op heeft.

Ecology, Fitness, Evolution: New Perspectives on Categorization:

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5055127/

Population III:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/P/Population+III

Nebular dominated galaxies: insights into the stellar initial mass function at high redshift:

https://academic.oup.com/mnras/article/534/1/523/7697173

Webb discovers 'weird' galaxy with gas outshining its stars:

https://ras.ac.uk/news-and-press/research-highlights/webb-discovers-weird-galaxy-gas-outshining-its-stars

Openstax:

https://openstax.org/subjects/science

De Engelse teksten werden voorgelezen door Rachel Erin Harbison.

De afbeelding bij deze aflevering is credit NASA, ESA, CSA, STSCI, A. Cameron (University of Oxford) licence cc-by-4.0-int.

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

De oudste kunstmaan die om onze aarde cirkelt is Vanguard 1. Niet dat het apparaat nog werkt, maar 67 jaar na de lancering beginnen mensen zich af te vragen of we deze satelliet niet terug moeten halen. Leuk, voor in een museum.

Orbiting now:

https://orbit.ing-now.com/

What happens to satellites at the end of the life?

https://www.satnavi.jaxa.jp/en/satellite-knowledge/trivia/lifetime/index.html

Vanguard 1 is the oldest satellite orbiting Earth. Scientists want to bring it home after 67 years:

https://www.space.com/space-exploration/launches-spacecraft/vanguard-1-is-the-oldest-satellite-orbiting-earth-scientists-want-to-bring-it-home-after-67-years

Vanguard 1:

https://en.wikipedia.org/wiki/Vanguard_1

Online satellite tracking :: Vanguard 1:

https://www.satflare.com/track.asp?q=00005

N2YO :: Vanguard 1:

https://www.n2yo.com/satellite/?s=5

Vanguard 1 gespot door een amateur astronoom:

https://www.youtube.com/watch?v=YOUk3TytcwQ

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Misschien moet ik eens ophouden met die "click bait" titels, nietwaar? Maar hoe dat ook zij, een recente waarneming schudt ons begrip van de evolutie van het heelal weer eens flink door de war. Voor wie denkt dat astronomen daar ongelukkig van worden: integendeel! "Inching forward, ever so slowly" is wat wetenschap is.

Cosmic Reionization:

https://webbtelescope.org/contents/media/images/2020/37/4697-Image

Witnessing the onset of reionization through Lyman-α emission at redshift 13:

https://www.nature.com/articles/s41586-025-08779-5

Identification and properties of intense star-forming galaxies at redshifts z>10:

https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/2212/2212.04480.pdf

# Plot z versus leeftijd van het heelal.

import numpy as np
import matplotlib.pyplot as plt
from astropy.cosmology import Planck18
from matplotlib.ticker import ScalarFormatter

# Array of redshift values
z_values = np.logspace(-2, 4, 1000)  # From z=0.01 to z=10,000

# Calculate the age of the universe at each redshift
age_values = [Planck18.age(z).value for z in z_values]

plt.figure(figsize=(10, 6))
plt.plot(z_values, age_values, 'b-', linewidth=2)
plt.xscale('log')
plt.xlabel('Redshift (z)', fontsize=12)
plt.ylabel('Leeftijd van het heelal (Gyr)', fontsize=12)
plt.title('Leeftijd van het heelal als een functie van redshift (z)', fontsize=14)
plt.grid(True, which="both", ls="-", alpha=0.2)
plt.gca().xaxis.set_major_formatter(ScalarFormatter())

# Mark some important redshifts
important_z = [0, 1, 5, 10, 100, 1000]
important_ages = [Planck18.age(z).value if z > 0 else Planck18.age(0.001).value for z in important_z]

# Annotate the current age of the universe (z=0)
plt.scatter([0.01], [Planck18.age(0.01).value], color='red', s=50, zorder=5)
plt.annotate(f'Vandaag: {Planck18.age(0).value:.1f} Gyr', 
             xy=(0.01, Planck18.age(0.01).value),
             xytext=(0.02, Planck18.age(0.01).value - 1),
             arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

# Some other interesting cosmic epochs
plt.scatter([7.5], [Planck18.age(7.5).value], color='green', s=50, zorder=5)
plt.annotate('Eerste sterrenstelsels (~z=7-10)', 
             xy=(7.5, Planck18.age(7.5).value),
             xytext=(10, Planck18.age(7.5).value + 0.5),
             arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

plt.scatter([1100], [Planck18.age(1100).value], color='orange', s=50, zorder=5)
plt.annotate('CMB (~z=1100)', 
             xy=(1100, Planck18.age(1100).value),
             xytext=(500, Planck18.age(1100).value + 0.1),
             arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

# Show the plot with tight layout
plt.tight_layout()
plt.show()

# Print a table!
print("Redshift (z) | Leeftijd van het heelal (Gyr)")
print("-------------------------------")
for z in [0, 0.1, 0.5, 1, 2, 5, 10, 50, 100, 1000, 1100]:
    age = Planck18.age(z).value
    print(f"{z:11.1f} | {age:6.3f}")

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0