"จิตส่งออกนอก ไปรับรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ใจก็คือลงไปคิด เราแค่มีสติรู้ทันเฉยๆ มีสติรู้ทัน รู้ด้วยใจที่เป็นกลาง ใจก็จะอยู่กับเนื้อกับตัว สมาธิที่ถูกต้องก็เกิดขึ้นเลย ไม่มีความจำเป็นจะต้องดึงไว้หรือรั้งไว้" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 21 กรกฏาคม 2564

"ไม่ว่าเรารักษาอารมณ์ที่เราชอบอย่างไร ถึงจุดหนึ่งก็ดับไป ไม่ว่าเราไม่ชอบอย่างไร พยายามกำจัดมันอย่างไร บางทีมันก็ไม่ได้ดับตามความอยากของเรา ทำไมมันไม่ดับตามความอยากของเรา เพราะมันดับตามเหตุ เพราะฉะนั้นทุกสิ่งมีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ นักปฏิบัติจะค่อยๆ ภาวนา จนค่อยๆ เห็นความจริงเหล่านี้ และยอมรับความจริงอันนี้" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 7 กรกฎาคม 2564

"ถ้าเราไม่ปฏิบัติ เราจะไม่มีวันเข้าใจ ธรรมะไม่ได้เรียนให้เข้าใจได้ ด้วยการคิดเอาฟังเอา ในเบื้องต้นฟังเพื่อให้เข้าใจวิธีการปฏิบัติ แล้วก็คิดพิจารณาตามความสามารถของเรา เวลาที่เราเข้าใจด้วยการคิด ยังไม่ถูกจริง แต่อาศัยความที่เราเข้าใจด้วยการคิด เราไปทดลองทำ ไปทดลองทำแล้วเราจะค่อยๆ เห็นว่าที่จริงมันไม่ใช่ มันไม่ได้ แต่ฝึกไปเรื่อยๆ สติ สมาธิ ปัญญา จะค่อยๆ พัฒนาขึ้น คุณภาพของจิตจะค่อยๆ เปลี่ยนไปตามระยะเวลาของการฝึก สิ่งเหล่านี้นักปฏิบัติจะเห็น แล้วก็เข้าใจได้ด้วยตนเอง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 16 มิถุนายน 2564

"นักปฏิบัติต้องคอยเรียนรู้กิเลสของตัวเองให้มากๆ ที่จริงคู่ต่อสู้ ศัตรูของเรามีสิ่งเดียว ไม่ใช่คนที่เราเกลียด คนที่แกล้งเรา คนที่นินทาเรา คนที่หักหลังเราทรยศเรา ศัตรูของเราคือกิเลสของเราเอง เราทุกข์ก็เพราะกิเลสของเรา ไม่ใช่ทุกข์เพราะคนอื่น ฉะนั้นคอยรู้เท่าทันกิเลสของเราไป" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 มิถุนายน 2564

"ไม่ต้องคิดว่าถูกหรือผิด ใช่หรือไม่ใช่ ไม่ต้องคิดว่าอันนี้เป็นกุศลหรือเป็นอกุศล เป็นสุขหรือเป็นทุกข์ ให้ลืมไป เพราะกุศล อกุศล สุข ทุกข์ เฉยๆ เหล่านี้มันเป็นบัญญัติ เราตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าสุข ตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าทุกข์ ตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าเฉยๆ และตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกกุศล อย่างนี้เรียกอกุศล เราลืมพวกนี้ไปก่อน เราแค่เห็นของจริงด้วยใจเรา คือหัดรู้สึกอย่างเดียว" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 19 พฤษภาคม 2564

"พอมีโลภะมีแต่ความอยากดี ก็มุ่งปรุงแต่งร่างกาย มุ่งปรุงแต่งจิตใจ มีแต่ความคิดว่า ทำอย่างไรถึงจะดี ทำอย่างไรถึงจะได้มรรคผล ทำอย่างไรการภาวนาถึงจะก้าวหน้า มีแต่ว่าทำอย่างไร ทำอย่างไร ทำอย่างไร พอคิดว่าทำอย่างไรแล้ว ก็ตัดสินใจว่าทำอย่างนี้ พวกเราก็ลงมือทำตามที่พวกเราคิด การปฏิบัติไม่ใช่อย่างนี้ การปฏิบัติไม่ใช่ปรุงแต่ง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 5 พฤษภาคม 2564

หัวใจของการปฏิบัติ มุ่งอยู่ที่การเรียนรู้ตัวเอง ศึกษาร่างกายจิตใจของตัวเองจนเข้าใจ ความเข้าใจก็มีเป็นลำดับๆ ไป พระพุทธเจ้าท่านตรัสเนืองๆ พระสงฆ์สาวกต่างๆ พูดสิ่งเหล่านี้เนืองๆ ว่า "เพราะเห็นความเป็นจริง จึงเบื่อหน่าย เพราะเบื่อหน่าย จึงคลายกำหนัด คลายความยึดถือ เพราะคลายความยึดถือ จึงหลุดพ้น" หัวใจอยู่ที่ "เพราะเห็นความเป็นจริง" ส่วนจึงเบื่อหน่ายแล้วคลายกำหนัดนี้เป็นผลแล้ว เพราะเห็นความเป็นจริงนี้เอง คือหัวใจ คือเนื้อหาหลัก คือสิ่งที่เรามุ่งที่จะปฏิบัติจริงๆ คือการศึกษาร่างกายจิตใจตัวเอง หรือมุ่งเรียนรู้ตัวเอง จนเข้าใจความเป็นจริง เห็นความเป็นจริง คือเห็นอะไร? เห็นรูป นาม กาย ใจ ธาตุ 4 ขันธ์ 5 ของตัวเอง เห็นไม่เกินตัวเอง --- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 7 เมษายน 64

ความแตกต่างระหว่างสมถะกับวิปัสสนาอยู่ตรงนี้ สมถะมุ่งที่การแก้อาการ ส่วนวิปัสสนา หัวใจของมันอยู่ที่การไม่แก้อาการ จะไม่แก้อาการได้ จิตเราต้องทรงพลังต้องตั้งมั่นแล้ว สติต้องดีพอสมควร สมาธิก็ต้องดี คล้ายพื้นฐานพวกนี้ต้องดีก่อน พอพื้นฐานดี ใจตั้งมั่นทรงตัวอยู่ได้ คือ จิตเป็นผู้รู้เป็นผู้ดู เราไม่แทรกแซงแก้ไข อารมณ์ทุกอารมณ์มา ดีก็ได้ชั่วก็ได้ สุขก็ได้ทุกข์ก็ได้ เบื่อหดหู่ เซ็งหรืออะไรก็แล้วแต่ เราไม่แก้อาการแล้ว เพราะจิตเรามีคุณสมบัติที่ดีพอแล้ว พร้อมที่จะเจริญปัญญาที่จะเห็นสภาวะธรรมต่างๆ มาแล้วไป เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง เกิดดับ ตามความเป็นจริง หลักเหล่านี้นักปฏิบัติต้องแม่น ไม่อย่างนั้นอาจจะทำสมถะอยู่ตลอดเวลา แล้วสำคัญผิดหรือเข้าใจผิดว่ากำลังเดินปัญญาอยู่ กำลังเดินวิปัสสนาอยู่ --- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 17 มีนาคม 64

สักการะในฐานะท่านที่ทรงคุณงามความดี ไม่ใช่สักการะเทวดา แล้วก็ขออย่างนั้นอย่างนี้ พวกเราขอมากๆ เทวดาคงจะมึนเหมืนอกัน เพราะวันหนึ่งมีคนขอเป็นจำนวนมากมาย ขอทุกเรื่อง ถ้าเทวดาอยากช่วยจริงๆ เทวดาคงจัดสรรให้ไม่ค่อยไหว ไม่ค่อยทัน เพราะฉะนั้นเป็นเรื่องของทิฏฐิที่ถูกต้อง ต้องเข้าใจว่า ศาสนาพุทธเป็นศาสนาของคนที่พึ่งตัวเอง อยากรวย ต้องรู้จักทำมาหากิน รู้จักอดออม รู้จักเก็บเงิน หาเงินแล้วรู้จักรักษาเงินเหล่านั้นไว้ ใช้จ่ายอย่างมีเหตุผล ไม่คบคนชั่วเป็นมิตร ถึงจะมีโอกาสรวย -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 3 มีนาคม 2564

"สติปัฏฐานเริ่มต้นด้วยหมวดใดหมวดหนึ่ง เริ่มไปในบรรพใดก็ได้ ให้เริ่มไป พอสติตัวจริงเกิด เราหัดรู้หัดดูไปเรื่อยๆ มันจะค่อยๆ ขยายความรับรู้ ความสามารถในการเห็นสภาวะไปเรื่อยๆ จากร่างกาย จะเห็นเวทนาทางกาย ดูจิตเห็นสังขาร เห็นปรุงดีปรุงชั่ว เห็นจิตปรุงสุขปรุงทุกข์ ดูไปมากๆ คนไหนเริ่มจากจิต ช่วงหนึ่งจะเห็นร่างกาย เพราะเวลาที่ร่างกายกระทบผัสสะ ความรู้สึกก็เกิด หรือดูร่างกายไปเรื่อยๆ เดี๋ยวมันก็รู้จิต เพราะร่างกายที่เคลื่อนไหวเพราะจิตสั่ง คือเรียนเป็นมาตรฐานเหมือนกันทุกคน แต่เวลาไปฝึกทางใครทางมัน ตัวใครตัวมัน ครูบาอาจารย์มีสำนวนว่า คนหลายคนกินน้ำบ่อเดียวกัน เดินทางเดียวกัน ไม่เหยียบรอยกัน ตอนที่เราจะเดินวิปัสสนาก็เหมือนกัน คนบางคนดูอนิจจัง บางคนดูทุกขัง คนบางคนดูอนัตตา แล้วแต่ความถนัด มีแต่เรื่องเฉพาะตัวทั้งนั้น เราไม่เหมือนเพื่อนเราแล้วก็ไม่เหมือนอาจารย์เราด้วย" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข