"เราต้องเรียนรู้สภาวะหนึ่ง คือโลภะในการภาวนา คือความจงใจที่จะดูสภาวะ ร้อยละ 99 จงใจตลอดเวลา แต่ห้ามไม่ได้ ถ้าจงใจแล้วรู้ แล้ววันใดที่มันจำสภาวะของจิตที่มีเจตนาได้ สติก็จะเกิดบ่อย พอสติตัวจริงเกิด มันก็ได้สัมมาสมาธิหนึ่งขณะ ในชีวิตจริงพวกเราจงใจเยอะ ไม่ใช่เฉพาะจงใจภาวนา จงใจทำโน้นทำนี่ จิตต้องรวบรวมพลังแล้วจงใจทำโน้นทำนี่ ถ้ารู้ทันตัวนี้ก็จะได้เยอะอยู่ เพราะวันหนึ่งเกิดบ่อย" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 5 ธันวาคม 2563

"หัวใจของการปฏิบัติอันหนึ่ง คือเราไม่ต้องการคนเก่ง เราต้องการคนอดทน อดทนที่จะทำสม่ำเสมอไป ช่วงยาวๆ เพื่อที่จะวันหนึ่งเข้าใจว่า อะไรๆ ก็ไม่เป็นไปตามสั่ง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 5 ธันวาคม 2563

มันไม่มีจุดที่ถูก มีแต่ว่าตอนนี้จิตถล่ำแล้วรู้ ตอนนี้รู้สึกเบาแล้วรู้ หนักแล้วรู้ จมลงไปแล้วรู้ สมมติเรารู้สึกร่างกาย จิตมีธรรมชาติบังคับไม่ได้ บางช่วงจิตถล่ำลงไปที่ร่างกาย เราก็รู้ว่ามันถล่ำ ไม่งั้นเราต้องรักษาน้ำหนักบางอย่าง ให้มันอยู่กับร่างกายแล้วพอดี ไม่มีหรอก ถ้าพยายามทำให้ถูก อยากให้ถูก มันถึงผิด -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ :: สวนธรรมประสานสุข 21 พฤศจิกายน 63

นักภาวนา จะเก่งด้วยการฟังไม่ได้ ต้องลงสนามและซ้อมในรูปแบบทุกวัน แล้วไปเจอของจริงด้วยการเจริญสติในชีวิตประจำวัน -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 ธันวาคม 2563

เราต้องตั้งเป้า ศีลก็ดี สมาธิก็ดี ปัญญาก็ดี สำคัญทั้งสิ้น ล้วนเป็นเครื่องมือที่จะพาเราให้ไปถึงเป้าหมาย คือความพ้นจากทุกข์ จะพ้นจากทุกข์ได้ กรอบต้องชัด มุ่งละกิเลส ละบาปทั้งปวง เจริญกุศล อันที่จริงถ้าเราทำถูก ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นเครื่องมือในการสู้กิเลสทั้งสิ้น -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 25 พฤศจิกายน 2563

คือเรื่องอธิจิตสิกขาของหลวงพ่อนี่ท่านชำนาญมาก อธิจิตสิกขาคือ ฝึกจิตอย่างไรให้จิตมันทรงสมาธิที่ถูก ได้สมาธิที่ถูกและมีพลัง มีความตั้งมั่นด้วย มีกำลังด้วย เป็นบาตรเป็นฐานสำหรับการเจริญปัญญา ครูบาอาจารย์ที่ทำที่สุดแห่งทุกข์ในยุคนี้ หรือในกี่สิบปีที่ผ่านมา ยังมีหลายองค์ ผมก็เคยไปกราบหลายองค์ ซึ่งแต่ละองค์มีจริตนิสัยไม่เหมือนกัน มีความชำนาญที่ท่านสั่งสมบารมีไว้ไม่เหมือนกัน พ่อแม่ครูอาจารย์เราสั่งสมบารมีไว้เพื่อการสอน เพื่อการเผยแผ่ พวกเราได้เข้ามาอยู่ในรั้วนี้แล้ว ได้เรียนแล้ว ต้องไม่ประมาท อย่าละเลย คำอะไรที่สวนทางกับคำว่า ความประมาท.. สติ เมื่อใดมีสติ เมื่อนั้นไม่ประมาท เมื่อใดก็ตามที่ขาดสติ เมื่อนั้นประมาท ลองนึกดูว่าในชีวิตเราเจริญสติมากน้อยแค่ไหน -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 21 พฤศจิกายน 2563

มิจฉาทิฐินั้น พระพุทธเจ้าถึงตรัสว่า เป็นอกุศลที่ร้ายแรงที่สุด คือ ความไม่รู้ความไม่เข้าใจ ความเป็นจริงของสัจจะต่างๆ ความไม่รู้ ความไม่เข้าใจ ความเป็นจริงของสัจจะของธรรมะนี้เอง ทำให้มนุษย์ ทำความชั่วสารพัด แล้วก็หลงไป ทำบางอย่างที่คิดว่าทำแล้วดี ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ได้ช่วยอะไร พวกเราได้เรียนธรรมะแท้ๆ ได้เรียนเรื่องของเหตุเรื่องของผล เรื่องของเหตุว่า ทำเหตุแบบนี้มีความทุกข์ ทำเหตุแบบนี้ได้รับความสุข ทำเหตุแบบนี้จะมีโลกุตระ ได้มรรคได้ผล เราเรียนแต่เรื่องพวกนี้ ถ้าเราอยากเป็นชาวพุทธแท้ๆ สิ่งแรกที่เราต้องรู้ สิ่งแรกที่เราต้องทำคืออะไร รักษาศีลห้า อะไรที่งมงายต่างๆ ก็ลดละเสีย อะไรที่ดูแล้ว ไม่สมเหตุสมผลก็เลิกไป เรียนธรรมะไปเรื่อยๆ จะพบว่า เรื่องจำนวนมากที่เราเชื่อ ไม่ใช่ ก็ค่อยๆ ฉลาดขึ้น รู้ว่าตัวเลขบงการชีวิตไม่ได้ มีแต่เราบงการชีวิตเราเอง เราทำชั่ววันนี้ เราต้องได้รับความทุกข์ในอนาคตแน่นอน เราทำเหตุดีวันนี้ มีความสุขในอนาคตรออยู่ ไม่มีหรอก ดวงดาวในท้องฟ้าจะทำอะไร มีแต่กรรมเท่านั้น บงการชีวิตเรา ไม่ใช่กรรมเก่าอย่างเดียว มีกรรมใหม่ กรรมปัจจุบัน มีทิฏฐิ คือมีความเห็นที่ถูกต้อง แล้วเดินไปตามทิฏฐิที่ถูกต้อง เพราะฉะนั้นในอริยมรรคมีองค์แปด ท่านถึงเอาเรื่องสัมมาทิฏฐิ เป็นข้อหนึ่ง ไม่มีสัมมาทิฏฐิ ทำอะไรก็ไม่ถูก ถูกในทางโลก ถูกตามความเชื่อ ของชนเผ่า ของวัฒนธรรมต่างๆ แต่ไม่ถูกตามสัจจะ --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 11 พ.ย. 63

จิตที่ใช้ในการเดินปัญญา มีสมาธิที่ถูกต้อง เป็นใจของคนธรรมดาเลย ธรรมดามากๆ แต่คนธรรมดาที่ไม่ได้ปฏิบัติพวกเขาเหล่านั้นธรรมดาแต่หลงโลก ใจไหลไปหารูป รส กลิ่น เสียงภายนอก ไม่ได้สนใจตัวเอง เป็นปกติ ผ่อนคลาย ไม่ได้บังคับ แต่ว่าตัวจิตไปอยู่ที่ข้างนอก เราต้องการใจที่รู้ตื่นเบิกบานเหมือนคนธรรมดาทั่วไป แต่ใจอยู่กับเนื้อกับตัวเนืองๆ เนืองๆ ไม่ใช่อยู่กับเนื้อกับตัวตลอดเวลา เพราะอยู่ตลอดเวลาจะบังคับ เพ่ง จ้อง ข่มให้อยู่ในร่างกาย หรือ beam บังคับแช่อยู่ ตรงใดตรงหนึ่งที่เราคิดว่าตรงนี้คือจิต ตรงนี้ใจสมควรอยู่ ที่จริงใช้ใจของคนธรรมดา แต่ใจของคนธรรมดา(ก็คือ) พวกเราเวลาไปเดินเล่นหรือเวลาที่เราไม่ได้อยู่ในวัด แต่คนเหล่านั้นเป็นคนธรรมดาที่ไม่รู้เนื้อรู้ตัว คล้ายว่าใจสนใจแต่สิ่งที่เห็น เสียงที่ได้ยิน แต่ถ้าเราเป็นนักปฏิบัติที่เรายังไม่ได้ตัวรู้ที่ถูกต้องอย่างเป็นธรรมชาติ เวลาเราเดินไปใจก็จะแข็ง ทื่อๆ เครียดๆ บังคับ และดูแบบจริงจัง พอสังเกตได้คนนี้นักปฏิบัติ แต่จะมีคนอีกชุดหนึ่งที่ได้สมาธิที่ถูกต้อง เขาจะดูเป็นคนธรรมดามาก แต่ว่าเคลื่อนไหวแบบมีสติ ดูไม่ล่องลอยไป

--อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 7 พ.ย. 63

ธรรมะไม่ใช่เรื่องจริงจัง เวลาที่เราจริงจังมาก ใจจะเครียด จิตอยากภาวนา ขณะที่อยากภาวนาแล้วเรารู้ไม่ทัน มีโลภะ เราจะเพ่ง ฉะนั้นเวลาที่จะนึกถึงการภาวนาขึ้นมา ที่จริงไม่มีอะไรเลย มีแต่ว่าร่างกายจิตใจเป็นอย่างไรก็รู้ลงไปเลย

--อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 28 ต.ค. 63

จำหลักเรื่องกิจในอริยสัจให้แม่น แล้วจะเดินต่อไปได้ หลักมีสั้นๆ หน้าที่ต่อทุกข์ คือรูปนาม ให้รู้ หน้าที่ต่อสมุทัย คือความอยากต่างๆ ให้ละ หน้าที่ต่อมรรค คือศีล สมาธิ ปัญญา ทำให้เจริญ หมายถึงทำให้บ่อย ทำให้มาก จนถึงเวลา เราจะประจักษ์พระนิพพานเอง ทำผิดหน้าที่ ไม่มีวันได้มรรคผล --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สอนคนจีน #20 ๑๔ มีนาคม ๒๕๖๓