Nadal jesteśmy w Mołdawii, która zdążyła się w międzyczasie (XV wiek) stać kondominium polsko-tureckim. Opowiemy o pewnym lawirancie, który został bohaterem narodowym. O tym, że pragnienie zemsty może stać się motorem działań na całe życie. Zanim przedstawimy oszałamiającą wizję architektury i sztuki sakralnej pojawi się krótki wtręt z cyklu "krwawe swaty", czyli małżeńskie łoże skąpane w morzu krwi.

Dzisiaj cofniemy się do czasów kiedy nasza granica sięgała Bułgarii oraz Morza... Czarnego. W czasach tych zdarzało się, że świętym można było zostać z powodu podłego donosu, a biskupem z powodu zawiści własnych braci. Nawet jeśli się już miało małżonkę! Nie zabraknie fake newsów i dezinformacji – oczywiście ze strony Krzyżaków. Odwiedzimy kraj Bogdan, a nawet jego stolicę – Soczewicę.

Wpływowa kobieta, literat-sadysta, carski bękart, a wszyscy oni w mieście, które miało wyglądać jak… Koszalin, chociaż znajduje się na północnej Lubelszczyźnie. W dzisiejszym odcinku również krótka instrukcja – jak okraść papieża? Nie musimy dodawać, że zrobił to Polak.

W tym odcinku płyniemy w naszej opowieści w górę rzeki Bug. Po drodze spotkamy trzech braci z ciepłymi posadkami w spółkach Skarbu Państwa, poczujemy dumę z pierwszego zdania w języku słowiańskim na ziemiach polskich, zdradzimy tajemnicę pewnego noża oraz starą prawdę: pokaż mi swoje plomby, a powiem ci skąd jesteś.

Frontyspisy, grawiury i finaliki. Zabytki sztuki drukarskiej na światową skalę. Synagoga w stylu... zakopiańskim. Kosmiczne zamieszanie z tożsamością mieszkańców o której nie przesądza ani język, ani religia. A to wszystko w Zabłudowie, gdzie nawet dzisiaj możemy zjeść tylko włoską pizzę i turecki kebab. Na końcu - jak w każdym dobrym przedstawieniu - pojawi się Zenon Martyniuk.

Pisemne ataki na „obmierzłą Bogu, pogańską łacinę” (czyli na Kazania Piotra Skargi), pierwsze wydanie Podróży Guliwera, najwcześniejszy zabytek wczesnego piśmiennictwa słowiańskiego i najdawniejszy zbiór ukraińskiego i białoruskiego zapisu nutowego pieśni cerkiewnych. A to wszystko w… Supraślu.

Jesteśmy nadal w Wilnie w którym reprezentanci różnych wyznań sięgają po czyjeś ikony, czyjeś zwłoki, w końcu nawet czyjeś biografie. W tym odcinku również pojawi się spolszczony Turek, post - Polak i niemiecki luteranin budujący prawosławną cerkiew. Dowiemy się też, że za 12 groszy możemy wziąć w leasing konia, przynajmniej tak chciał Stanisław August.

Zostajemy w Wilnie. Byliśmy w Trójcy Świętej w Celi Konrada, a dzisiaj przejdziemy na drugą stronę ulicy Ostrobramskiej i pokażemy prawosławny monaster i cerkiew Św. Ducha. Przypomnimy czasy kiedy prawosławie kontratakuje reformację w języku… polskim i ukraińskim. Pokażemy też „zdrajcę” - Janusza Radziwiłła, w pozytywnym świetle. Nie zabraknie wątków; rumuńskich, albańskich, serbskich, tureckich i tatarskich. A ataki (nie tylko słowne) kacerzy sprzymierzonych ze schizmatykami przeciwko katolikom nadadzą dzisiejszemu odcinkowi niezbędnej energii.

Bez obaw! Zaczniemy od Matki Boskiej Ostrobramskiej choć pojawi się wątek flamandzki, ale płynnie przejdziemy do pytań zasadniczych. Czy lepiej oddać drogi kielich mszalny, czy stracić dłoń i zostać świętym? I czy można pić alkohol obok ogolonego torsu małpy z doszytym ogonem pstrąga?

Nie potrafiliśmy się zdecydować. Czy Poleszucy są Polakami wyznania prawosławnego czy innym narodem, a może w ogóle nie są żadnym narodem… a szkoda, bo ci obywatele II RP, egzotyzowani i polonizowani padli ofiarą długofalowej dyskryminacji. Kiedy we wrześniu '39 Polska została zaatakowana – nie postrzegali tego jako dramat.