De laatste Doorzagen van het jaar 2024. Een jaar dat niet al te best was, vindt Ronald Rovers. De deskundige duurzaam bouwen verwijst naar verontrustende rapporten over het klimaat. We gebruiken veel meer materialen en grondstoffen dan de aarde kan leveren. Ondertussen worstelt het kabinet met de Mpg en blijven grote doorbraken in duurzaam bouwen uit.

De overheid en markt focussen te veel op het reduceren van CO2, maar dat is de omgekeerde wereld voor Rovers. Het begint bij het voorkomen. Dus wat als er morgen een CO2-lockdown is? Geen fossiele energie meer? Hoe gaan we dan bouwen?

Een relevante vraag, vindt Rovers. Denk er tijdens de kerst eens over na. Want hij verwacht die lockdown binnen nu en vijf jaar. “Besef op tijd voor je bedrijf dat de toekomst er anders uit gaat zien. Neem dus een CO2-lockdown als uitgangspunt. En denk dan na: hoe ga je bouwen?”

Gast:

Ronald Rovers - Bouwfysicus, onafhankelijk onderzoeker en internationaal deskundige duurzaam bouwen en materiaalkringlopen

Presentatie:

Thomas van Belzen & Petra Platschorre

Montage:

Petra Platschorre

Ja, sinds hervormingen van de Europese aanbestedingsregels in 2014 is er wat meer ruimte gekomen voor duurzaamheid. Maar toch werken de regels nog te beperkend om echt duurzaam aan te besteden, zegt Willem Janssen, bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht.

"Marktintegratie gaat voor op het streven naar duurzaamheid. Ik vind dat we dat moeten heroverwegen."

Het is in een notendop zijn boodschap die hij in zijn recente oratie deelde. De hoogleraar schuift een paar dagen later aan in Doorzagen, waarin het duidelijk wordt dat hij niet bang is om heilige huisjes om te schoppen. "Als je echt wil vloeken in de kerk, dan moeten we het hebben over lokaal aanbesteden."

Gast:

Willem Janssen - Bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht Rijksuniversiteit Groningen & Universitair Hoofddocent Europees en Nederlands Aanbestedingsrecht Universiteit Utrecht

Presentatie:

Thomas van Belzen & Petra Platschorre

Montage:

Petra Platschorre

Betonschaamte? Dat heeft Edwin Vermeulen zeker niet. De expert bij het Cement&BetonCentrum vindt het materiaal waanzinnig en denkt dat de bouw niet zonder beton en cement kan. In de gebouwde omgeving is voor het materiaal dus ook in de toekomst een belangrijke rol weggelegd.

Maar verduurzamen, dat moet wel. Hoewel Vermeulen er op wijst er op dat beton niet zo'n CO2-intensief materiaal is als vaak wordt gedacht, wordt het zoveel toegepast dat de sector voor veel uitstoot zorgt. Met een nieuwe 'roadmap' gaat de industrie aan de slag en moet de beton en cementsector in 2050 zelfs CO2-negatief zijn. "Dat is niet alleen de doelstelling, maar ook de verwachting." Luister nu de podcast voor het hele verhaal.

Gast:

Edwin Vermeulen, expert Regels en Techniek Cement&BetonCentrum

Presentatie:

Thomas van Belzen

Montage:

Petra Platschorre

Jan Geerts probeert de term 'passief bouwen' een beetje te vermijden. Liever heeft de adviseur en expert duurzaam bouwen het over installatie-arm bouwen. Het neemt de laatste jaren echt een vlucht, merkt Geerts, die zich al tien jaar in het wereldje roert.

Waar passief bouwen zich eerst beperkte tot enkele woningen, worden ook appartementencomplexen, bassischolen of kantoren op deze manier gebouwd. Maar waarom? Wat is het en wat hebben we er aan? Je hoort het in aflevering 130 van Doorzgaen.

Gast:

Jan Geerts - eigenaar adviesbureau Seven

Presentatie & Montage:

Petra Platschorre

Wel zeshonderd hectare hennep wordt er in Friesland geteelt. Daar kun je ook mooi huizen mee isoleren, vinden ze in de provincie. Boeren, bouwbedrijven en woningcorporaties gaan nu samen door een 'vezelhennep-deal' duizend woningen van het biobased isolatiemateriaal voorzien. Lokaal geteeld dus.

Hoe zetten ze die lokale ketens op in Friesland? Is iedereen enthousiast? En wat zijn de obstakels? Dat hoor je van Trienke Lantinga-Hooghiemstra, aanjager circulair bouwen. "De postieve eigenschappen van biobased materialen moeten we gaan belonen in wet- en regelgeving."

Gast:

Trienke Lantinga-Hooghiemstra - Aanjager circulair bouwen Circulair Friesland

Presentatie:

Thomas van Belzen

Montage:

Petra Platschorre

'Ik ben niet in de waterbouw gaan werken vanwege het gebrek aan rolmodellen.'

Dat hoorde Femke Zevenbergen (Boskalis) op de Waterbouwdag van een talentvolle, jonge vrouw. Ontzettend zonde, vinden de finalisten van de Cobouw Bouwvrouw Award 2024. Hoe kan het anders?

Daarover doen de drie topvrouwen een boekje open in de podastreeks van Dorien Staal, bouwvrouw van het jaar 2023. In drie 'keukentafelgesprekken' duikt ze met haar gasten in de thema's diversiteit en inclusie.

De topvrouwen vertellen in deze tweede aflevering over hun persoonlijke worstelingen, het belang van mentorschap en hoe de bouw diverser kan worden. "Zolang je de uitzondering bent waar de regels voor moeten veranderen, is dat altijd even oncomfortabel."

.

.

Gasten:

Marjolein de Gorter-Manhoudt (Directeur Grote Projecten TenneT)

Lidewij de Haas (Executive Director BAM Bouw en Techniek)

Femke Zevenbergen (Directeur Projecten Boskalis Nederland)

Presentatie:

Dorien Staal - Directievoorzitter Dura Vermeer Renovatie Midden West

Montage:

Petra Platschorre (Journalist Cobouw)

Jan Walrecht, een van de oprichters van Strotec, verkondigt al ruim tien jaar waarom we huizen van stro-elementen zouden moeten bouwen. Nu begint zijn verhaal toch echt te landen. Bouwers en ontwikkelaars zijn steeds meer bezig met hun klimaatimpact, en de vraag naar stro en andere biobased materialen stijgt.

Walrecht ziet een duidelijke kentering en hoopt dat ze een gerobotiseerde productielijn, die helemaal in Slowakijke zit, ook naar Nederland kunnen halen.

Gast: Jan Walrecht - mede-oprichter Strotec

Presentatie & montage: Petra Platschorre

De bouw moet keihard verduurzamen, want de klimaatdoelen raken uit het zicht. Tegelijkertijd moeten er jaarlijks 100.000 woningen bij én zit het elektriciteitsnet vol. Wat nu?

Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE, heeft wel een idee. Politici moeten meer lef tonen, en zorg dat netverzwaringsprojecten uitgezonderd zijn van stikstofregels. Uiteindelijk moeten belangrijke energieprojecten veel sneller gerealiseerd zijn: "Overheden doen net alsof het een natuurwet is dat een project tien jaar duurt, maar dat is geen natuurwet. Dat maken we zelf."

Gast

Olof van der Gaag - Voorzitter Nederlandse Vereniging Duurzame Energie

Presentatie

Thomas van Belzen & Petra Platschorre

Montage

Petra Platschorre

De aanscherping van de Milieuprestatieberekening voor gebouwen (Mpg) staat op losse schroeven. Minister Mona Keijzer vreest dat dit de kosten van woningen opdrijft. Bouwers, architecten en opdrachtgevers drongen via een open brief aan om niet te tornen aan de strengere eisen.

Daarmee komt er weer een nieuw hoofdstuk in de 'Mpg-soap', na nu al jaren kritiek. Wat nu? Komt er echt uitstel? En zou dat erg zijn?

Jan Willem van de Groep (Building Balance) en Dick van Ginkel (TBI WOONlab) zouden liever zien dat de discussie niet gaat over de aanscherping van de Mpg, maar over het hele stelsel. Nederland kan wat hen betreft zich beter focussen op Europa, die de bouw wél gaat verduurzamen.

Gasten:

- Jan Willem van de Groep - aanjager biobased bouw en programmaregisseur Building Balance

- Dick van Ginkel - technisch innovatiemanager TBI WOONlab

Presentatie:

Thomas van Belzen & Petra Platschorre

Montage:

Petra Platschorre

Zeven jaar duurde de zaak. De uitbreiding van de A12/A15 was voer voor discussie de afgelopen jaren, waarin stikstof een belangrijke rol speelde. Het kostte veel tijd en meerdere tussenuitspraken voor de de Raad van State begin oktober een oordeel velde over het wegenproject ViA15.

Natuur en Milieu Gelderland was een van de bezwaarmakers en bleef tot het einde strijden voor de stem van de natuur. In deze aflevering van Doorzagen duiken we samen met Cobouw-journalist Nouska du Saar in het verhaal van Maarten Witberg, beleidsmedewerker bij de Gelderse milieuorganisatie. Is het doel bereikt? Wat leren we van deze zaak? En hoe kunnen er minder bezwaren komen? "We zijn niet tegen ontwikkelingen, we zijn voor plannen waarin natuur goed is meegenomen."

Gasten:

Maarten Witberg - Beleidsmedewerker Natuur en Milieu Gelderland

Nouska du Saar - Journalist Cobouw

Presentator:

Thomas van Belzen

Montage:

Petra Platschorre